چکیده: روزه آن است که انسان براى انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب از چیزهایى که روزه را باطل مىکند خوددارى نماید.نکته مهمی که در مورد روزه می‌ماند آن است که شروع روزه از ابتدای اذان صبح تا ابتدای اذان مغرب افق محل سکونت و محلی که در آن‌جا حاضریم می‌باشد، نه اذانی که از استان شهرمان پخش می‌شود.
روزه واجبی است که جزء واجبات مُضَیَّق قرار می‌گیرد. یعنی واجبی که «زمان تعیین شده آن از طرف شارع به اندازه نفس عمل و انجام دادن آن می‌باشد.»[1] به عبارت دیگر «روزه آن است که انسان براى انجام فرمان خداوند عالم، از اذان صبح تا مغرب از چیزهایى که روزه را باطل مىکند، خوددارى نماید»[2] و برای این‌که روزه متحقق شود، دقیقا انسان باید کلّ این زمان را، از انجام دادن مبطلات روزه خودداری نماید.
برخلاف نماز که جزء واجبات مُوَسّع می‌باشد. یعنی مقدار زمانی که برای آن معین شده، بیشتر از مقدار زمان لازم برای انجام آن است. برای مثال، زمان لازم برای خواندن نماز ظهر و عصر، ده الی پانزده دقیقه است، ولی زمان تعیین شده برای انجام آن پنج الی شش ساعت می‌باشد.
نکته مهمی که در مورد روزه می‌ماند آن است که شروع روزه از ابتدای اذان صبح تا ابتدای اذان مغرب افق محل سکونت و محلی که در آن‌جا حاضریم می‌باشد، نه اذانی که از استان شهرمان پخش می‌شود. به عنوان مثال استان مازندران چندین شهر دارد. اذانی که از تلویزیون و یا رادیو پخش می‌گردد به افق مرکز استان، یعنی ساری است. در حالی که افق شهری مانند آمل با ساری حدود سه دقیقه فاصله دارد. لذا کسی‌که در شهر آمل حضور دارد نمی‌تواند به محض شنیدن صدای اذان مغرب، افطار کند، بلکه باید سه دقیقه صبر کند بعد افطار نماید.
البته این ملاک در مورد نماز هم جریان پیدا می‌کند.
بنابراین اگر ساکن یکی از شهرهای استان خود هستیم، ملاک پایان سحری خوردن، شروع افطاری و یا شروع نماز، اذان افق محل سکونت و حضور ماست نه اذانی که از استان شهرمان پخش می‌گردد.
...........................................
پی‌نوشت:
[1].فاضل لنکرانی، محمد،کفایة الاصول،ج2،ص509
[2].توضیح المسائل (محشى - امام خمینی)، ج 1، ص 880.
برای اطلاع بیشتر ر.ک آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص ۱۷۷.