چو خوش‌دل شودمؤمن نیكنام / دگر زشت كاری نگیرد دوام
بود كاخ ایمان از این چار شاد /که صبر و یقین است و عدل و جهاد
شما اگر وارد منزلی شدید كه می‌دانید این خانه نه صاحبی دارد و نه حسابی، نه دوربینی در كار است و نه كنترلی، هیچ دلیلی برای نظم و دقت و انضباط در كارهای شما نیست. در خانه رها، ما هم رها هستیم و هر چه ریخت و پاش نكنیم و نفس خود را كنترل كنیم ضرر كرده ایم، ولی اگر بدانیم كه این خانه صاحب و حسابی دارد و تمام رفتار ما زیر نظر اوست، به گونه ای دیگر زندگی خواهیم كرد. اگر ایمان بیاوریم كه این هستی صاحبی دارد به نام خدای حكیم، و حسابی در كار است به نام معاد، و تمام اعمال ما پاداش یا كیفری دارد، ما نیز حساب كار خود را می‌كنیم و خواسته های نفس سركش را مهار می‌كنیم، كارهایی را كه صاحب خانه نمی‌پسندد انجام نمی‌دهیم، زیرا می‌دانیم كه به حساب تمام كارهای نیک یا بد ما رسیدگی می‌شود و خداوند در كمین ماست.(این تعبیر، كنایه از احاطه قدرت پروردگار به همه طغیان گران و مجرمان است)«1»
حال این سؤال پیش می‌آید كه آیا هر ایمانی ارزش دارد یا ایمان خاصی مدّ نظر است؟
پاسخ این است كه در آیات قرآن همواره ایمان در كنار عمل صالح آمده، مثل این آیه كه می‌فرماید: همه انسان ها در ضرر و زیانند مگر آنها که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند...«2» ایمان و عمل صالح مثل نخ و سوزن عمل می‌كنند و به شرطی كارآیی دارند كه به هم متصل باشند و با جدایی آنها از هم، چیزی دوخته نمی‌شود. بسیارند كسانی كه می‌گویند ایمان داریم ولی عمل نمی‌كنند.
در روزگار قدیم كسانی را كه در جنگ ها اسیر می‌شدند، به نام برده در بازار می‌فروختند، شخصی به بازار برده فروشان آمد تا برده ای بخرد، هر برده كه هنری داشت گران تر بود، سراغ برده ای و رفت و دید قیمت آن بسیار گران است، سبب را پرسید، گفتند: او تشنه شناس است و می‌فهمد چه كسی تشنه است، خریدار علاقه مند شد و او را خرید و به منزل آورد و مهمانی ترتیب داد، ولی سر سفره آب نگذاشت، مهمانان چند لقمه ای كه خوردند، یكی پس از دیگری تقاضای آب كردند، برده تشنه شناس نگاهی به آنها می‌كرد و می‌گفت دروغ می‌گویند، اینان تشنه نیستند، كم كم همه فریاد آب سر دادند اما برده همه را دروغگو می‌خواند تا اینكه یک نفر از میان آنان برخاست تا آبی تهیه كند، برده گفت: این راست می‌گوید، زیرا از جایش بلند شد و فقط فریاد نزد.
حقیقتا مطلب همین است، كسی در ادعای ایمان خود صادق است، كه حركت كند و اهل كارهای شایسته باشد، «3» خداوند را به حق امام حسن عسكری «علیه السلام» قسم می‌دهیم كه به ما توفیق ایمان و عمل صالح عنایت فرماید.
منابع:
1. إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ . سوره فجر آیه 14
2. إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ * إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ . سوره عصر آیات 2 و 3.
3. به نقل از كتاب تمثیلات حجة الاسلام قرائتی ص 16 و 62.