محبت «امیرالمومنین» در کتب اهل سنت

محبت به اهل بيت(عليهم‌السلام) هم در دنيا و هم در آخرت اثرات فراوانی دارد. در اهميت و جايگاه محبت اهل بيت(‏عليهم‌السلام) همين بس كه قرآن کریم آن را تنها پاداش رسالت پيامبر(صلى‌الله‌عليه‌وآله) معرفى كرده و فرموده است: «قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبى‏ [شورى/23] بگو از شما هيچ پاداشى درخواست نمى‌كنم، جز آن‌كه نزدیکان من‌را دوست بداريد». مراد از مودت به قربى، دوستى خويشاوندان رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) همان عترت و اهل بيت ایشان است و بر طبق اين تفسير، رواياتى هم از طرق اهل سنت، و اخبار بسيار زيادى از طرق شيعه وارد شده كه همه آن‌ها آيه را به مودت عترت و دوستى با اهل بيت(عليهم‌السلام) تفسير كرده و اخبار متواترى هم كه از طرق دو طائفه بر وجوب مودت اهل بيت و محبت آن حضرات رسيده، اين محبت و مودت را تاييد مى‌كند.

محبت امیرالمومنین(علیه‌السلام) در قرآن
در قران کریم علاوه بر آیه سابق، درباره محبت امیرالمونین(علیه‌السلام)  آمده است: «إِنَّ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ سَیجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا [ مریم/ آیه96] کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌‏اند، به‏ زودی خدای مهربان برای آنان، محبّتی [ در دل‏‌ها] قرار می‏‌دهد».
امام صادق‏(علیه‌السلام) درباره این آیه فرمودند: سبب  نزول این آیه  این بود که امیرالمومنین(علیه‌السلام)، نزد پیامبر خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نشسته بود. پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) به وی فرمود: «ای علی(علیه‌السلام) بگو: پروردگارا! در دل مؤمنان برای من محبّتی قرار بده». پس خداوند، این آیه را نازل کرد: «کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند، به زودی خدای مهربان برای آنان، محبّتی [در دل‏‌ها] قرار می‌‏دهد».[1]

محبّت امیرالمومنین(عليه‌السلام‏) در برخی از کتب اهل سنت:
1. «احمد بن حنبل» یکی از بزرگان اهل سنت و مورد وثوق ایشان در مسند خود نقل كرده است كه على(علیه‌السلام) فرمود: «به خدا سوگند كه رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در وصيتش به من فرمود: تو را دوست نمى‌‏دارد، مگر مؤمن و دشمن نمى‌‏دارد، مگر منافق».[2]

2. «خطیب بغدادی» مورخ بزرگ اهل سنت گزارش کرده است که پيامبراكرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: «سرلوحه و تيتر نامه كردار مؤمنين، دوستى على بن ابى‌طالب(علیه‌السلام) است. هر كس دوست مى‌‏دارد زندگيش همانند من باشد و مردنش همانند من و جايگاهش در بهشتى باشد كه پروردگارم درختان آن را كاشته است، بايد على(علیه‌السلام) و دوستان على(علیه‌السلام) را دوست داشته باشد، و به پيشوايان پس از من(از فرزندان على(علیه‌السلام)) اقتدا نمايند؛ زيرا آنان عترت و ذريه و فرزندان من هستند و از گِل من به وجود آمده‏‌اند، و از طرف خدا رزق و علم داده شده‏‌اند، واى بر تكذيب كنندگان فضل آن‌ها از امت من، آنانى كه صِله من با آن‌ها را قطع مى‏‌كنند، و خداوند شفاعتم را به آن‌ها نخواهد رساند».[3]

3. «ترمذى» نیز یکی از بزرگان و مورد وثوق اهل سنت است. او از «امّ سلمه» همسر پیامبر نقل كرده است كه او گفت: «از رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) شنيدم كه مى‌‏فرمود: «على(علیه‌السلام) را جز مؤمن دوست نمى‏‌دارد و دشمن نمى‌‏دارد او را مگر منافق». ترمذى  درباره سند این حدیث نیز اظهار نظر کرده و مى‏‌گويد: اين حديث، حسن و صحيح است.
ترمذي هم‌چنین گزارش کرده است: رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در حالی كه دست حسن و حسين(علیهماالسلام)  را گرفته بود به مردم فرمود: «هر كس من‌را و اين دو، و پدر و مادر اين‌ها را دوست بدارد، روز قيامت با من و در درجه من خواهد بود.
هم‌چنین او نقل کرده که بارها «ابو دردا» مى‌‏گفت: «ما توده انصار، منافقان را نمى‏‌شناختيم، مگر از روى دشمنى و كينه‏‌توزى آن‌ها با على بن ابى‌طالب(علیه‌السلام)».[4]

 4. خوارزمی از علمای بزرگ اهل سنت در كتاب «الفضائل» که درباره امیرالمومنین(علیه‌السلام) نوشته است، نقل كرده كه رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در ضمن سخنرانيش فرمود: «شما را به محبت ذو القرنين اين امّت؛ برادر و پسر عمويم على بن ابى‌طالب(علیه‌السلام)  سفارش مى‌‏كنم، زيرا كه او را دوست نمى‌‏دارد مگر مؤمن و دشمن نمى‏‌دارد مگر منافق». و در روايتى آمده است: «پس هر كه او را دوست بدارد در حقيقت من‌را دوست داشته است و هر كه او را دشمن بدارد من‌را دشمن داشته است و هر كه من‌را دوست بدارد خداوند او را وارد بهشت می‌کند، و هر كه من‌را دشمن بدارد، خداوند او را در آتش دوزخ اندازد.» [5]

در نتیجه: درباره محبّت به آن حضرت روايات فراوانى وجود دارد كه در صورت جمع‌آوری يك كتاب قطور خواهد شد. آن‌چه یقینی است این است که پیامبراکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) مردم را به محبت امیرالمومنین(علیه‌السلام) دعوت کرده است و تمام مسلمانان موظف و مکلف به اظهار محبت و مودت نسبت به آن امام همام می‌باشند.  

...............................................................................
پی‌نوشت
[1]. تفسیر قمی ، ج2 ،56؛ بحار الانوار ،ج35،ص 354.
[2]. تذكرة الخواص، سبط بن الجوزي ،ص‏35 به نقل از احمد بن حنبل.
[3] تاريخ بغداد، خطيب بغدادى، ج 4، ص 410، و ابونعيم، حلية الاولياء، ج 1، ص 86.
[4] . محمد بن عيسي ترمذی، الصحيح ، ج2، ص301؛ تذكرة الخواص، سبط بن الجوزي ،ص‏35.
[5]. المناقب، ص 66، روايت 37.