چکیده: بهشت در همین دنیا قابل لمس است، گوشه‌ای از آن نصیب مردمانی شد که در ری میزبانی فرزند پاک و عالمی وارسته از خاندان رسول الله را دارند، همان مکانی که بوی قبر سید شهدا ابی عبد الله را می‌دهد
شهر مدینه در روز پنج شنبه ربیع الثانی سال 173 شاهد طلوع خورشیدی از خاندان رسول الله بود، نوری جهان افروز که در ظلمت حکومت هارون الرشید دل‌های عاشق حقیقت را تسکین می‌داد، این مولود مبارک که به نام عبد العظیم در سینه تاریخ جای گرفته است در خانه جدش امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) دیده به جهان گشود و پس از 79 سال عبادت و مجاهدت در راه نشر معارف الهی در شهر ری جان به جان آفرین تسلیم کرد.
حضرت سید عبد العظیم حسنی (علیه‌السلام) عمر با برکتش را صرف عبادت و بندگی خدا کرده و در راه اعتلای اسلام ناب محمدی تلاش و کوشش بسیار می‌کرد، ایشان از محبان و افراد مورد اعتماد اهل بیت عصمت و طهارت بود به طوری که امام هادی حل مشکلات و معظلات دینی را به ایشان ارجاع می‌داد و خطاب به حماد فرمود:
«ای ابو حماد! هنگامی که چیزی از امور دینی در منطقه‌ات برای تو مشکل شد، از عبدالعظیم بن عبدالله حسنی بپرس و سلام مرا به او برسان»[1]
دوران تولد تا وفات حضرت عبد العظیم حسنی مصادف با 5 امام بود، توفیق زیارت امام جواد (علیه‌السّلام) و امام هادی (علیه‌السّلام) و نقل روایات بسیار زیادی از این دو امام بزرگوار از افتخارات این مجاهد واقعی می‌باشد، که در کتاب رجال طوسی ایشان از اصحاب امام حسن عسکری (علیه‌السلام) معرفی شده است.[2]
سادات و علویّون در زمان او در بدترین وضع به سر می‌بردند. حضرت عبدالعظیم (علیه‌السّلام) نیز از كینه و دشمنی خلفا در امان نبود و بارها تصمیم به قتل آن حضرت گرفتند و گزارش‌های دروغ سخن چینان را بهانه این سختگیری‌ها قرار می‌دادند، در چنین دوران دشوار و سختی بود كه حضرت عبدالعظیم (علیه‌السّلام) خدمت حضرت هادی (علیه‌السّلام) رسید و عقاید دینی خود را بر آن حضرت عرضه كرد، امام عقاید ایشان را تأیید کرده و فرمودند: «تو از دوستان ما هستی» [3]
صاحب بن عباد در وصف ایشان می گوید:
«عبدالعظیم، شخصی پرهیزگار و دیندار بود. اهل عبادت بود و به امانتداری و راستگویی شهرت داشت. به امور دینی دانا بود. توحید و عدل را باور داشت و بسیار حدیث و روایت از اهل بیت علیهم السّلام نقل می‌کرد».[4]
حضرت عبدالعظیم علیه السّلام که به صورت ناشناس، وارد ری شده بود، در محلّه ساربانان در كوی سكّة الموالی به منزل یكی از شیعیان رفت و مدّت‌ها در زیر زمین آن خانه به سر می‌برد، روزها را روزه می‌گرفت و شب‌ها به عبادت و تهجّد می‌پرداخت، و پس از مدتی که مردم او را شناختند خانه‌اش میعاد گاه عاشقان الهی بود.
امید است که خداوند سبحان به همه ما توفیق شناخت هر بیشتر این سیدبزرگوار را عنایت بفرماید و توفیق زیارتش را در سرنوشت همه ما قرار بدهد، چرا که زیارت ایشان ثواب زیارت قبر امام حسین علیه السلام را دارد، امام هادی (علیه‌السلام) می‌فرماید:
«بدان که اگر قبر عبدالعظیم را در شهر خودتان زیارت کنی، مانند کسی هستی که حسین بن علی (علیه‌السّلام) را زیارت کرده باشد».[5]
متن مطلب برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی آستان مقدس حضرت عبد العظیم (علیه‌السلام) که جهت مطالعه نیز معرفی می‌گردد.
.................................
پی نوشت‌ها:
[1]. «یا أبا حَمّاد! اَشکَلش عَلشیک شَی ءٌ مِن امرِ دینِک بنا حِیَتِک فَسَل عَنهُ عَبدَالعَظیمِ بنَ عَبدِاللهِ الحَسَنِیّ و اقرِئهُ مِنِّی السَّلامَ.» نوری، میرزا حسین، مستدرك الوسائل، ج 17، ص 321 .
[2]. خاتمه همان منبع : ج 4 ص 404 ش .173
[3]. «دَخَلْتُ عَلَى سَیِّدِی وَ مَوْلَایَ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ فَلَمَّا أَبْصَرَنِی قَالَ لِی مَرْحَباً بِكَ یَا أَبَا الْقَاسِمِ أَنْتَ وَلِیُّنَا حَقّاً فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أَعْرِضَ عَلَیْكَ دِینِی فَإِنْ كَانَ مَرْضِیّاً ثَبَتُّ عَلَیْهِ حَتَّى أَلْقَى اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ هَاتِ یَا أَبَا الْقَاسِمِ فَقُلْتُ إِنِّی أَقُولُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَاحِدٌ لَیْسَ كَمِثْلِهِ شَیْءٌ خَارِجٌ مِنَ الْحَدَّیْنِ حَدِّ الْإِبْطَالِ وَ حَدِّ التَّشْبِیهِ» فضل بن حسن، طبرسی، إعلام الورى بأعلام الهدى، ص: 437.
[4]. «ذو ورع و دین، عابد معروف بالامانة و صدق اللهجة، عالم بامور الدین، قائل بالتوحید و العدل، کثیر الحدیث و الروایة» صاحب بن عبّاد، رسالة فی فضل عبدالعظیم علیه السّلام، ص 21.
[5]. «أما إنّک لَوزُرتَ قَبرَ عَبدِالعَظیمِ عِندَکُم کُنتَ کَمَن زارَ الحُسَینَ بنَ عَلِیٍّ علیه السّلام» ابن قولویه، جعفر بن محمد، كامل الزیارات، ص 324.