چکیده:انتخابات در ایران را می توان یک اتاق شیشه ای دانست که هر آن که وارد آن می شود، مجبور به شفاف شدن است. حال از هر گونه و جنسی که باشد. یا این شفافیت باعث می شود که آن فرد یا گروه و جناح سیاسی رأی بیاورد یا این که نه، ریزش رأی را باعث می شود.
در انتخابات ریاست جمهوری 1392، اصلاح طلبان خود را به نامزد دولت تدبیر و امید گره زدند. گرایش آنها به سوی آقای روحانی به خاطر نداشتن نامزد بالقوه خود در عرصه انتخابات ریاست جمهوری 92 بود.
این طیف سیاسی خود را در انتخابات ریاست جمهوری 88 سوزاند. مردم هم خاطره خوشی از عملکرد آنها نداشته و ندارند. برای آن که بتوانند خود را بازیافت کنند چاره ای جز چسبیدن به یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری 92 نداشتند.
در میان چهره های نامزد شده در انتخابات، بر گمان اصلاح طلبان، حسن روحانی نزدیکترین فرد به تفکرات این طیف سیاسی بود و آنها را بر آن داشت تا در انتخابات ریاست جمهوری از او حمایت کنند. هر چند آقای روحانی پیش از انتخاب و پس از آن هم بارها تأکید کرد که به هیچ گروه و حزبی وابسته نیست، اما اصلاح طلبان خود را یکی از عوامل پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری می دانند.
اما واقعیت چیز دیگری است. شاید برخی مواضع دولت تدبیر و امید با سیاست های اصلاح طلبان همخوانی داشته باشد اما، نمی توان دولت و شخص ریاست جمهوری را مطلق اصلاح طلب دانست.
اصلاح طلبان هم خود به خوبی می دانند که روحانی و دولت او گرایش سفت و سختی به اصلاح طلبان ندارند برای همین است که انتقادات تندتر از اصولگرایان آنها در عرصه رسانه ای و سیاسی کشور به خوبی دیده می شود.
هر جا که روحانی در سخنانش اندکی به باب میل اصلاح طلبان سخن می گوید، با توجه ویژه آنها روبرو می گردد و هر گاه که با مواضع آنها همخوانی نداشته باشد زوایه می گیرند.
اما اصولگرایان که از ابتدا هم در انتخابات ریاست جمهوری حامی روحانی نبودند، در این دو سال و نیم گذشته سهم خواهی نکردند، بر خلاق اصلاح طلبان که توقع داشته و دارند که دولت باید از آنها حمایت کند و مطالبات آنها را پیگیری نماید.
این طیف سیاسی اکنون در آستانه برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری که در 7 اسفند ماه برگزار می شود، فشارهای سیاسی خود را به دولت افزایش داده تا بتواند در رقابت انتخاباتی با اصولگرایان، پیروز میدان باشد.
در واقع فشارهای سیاسی اصلاح طلبان برای این است که سهم نبوده و نداشته خود را در پیروزی روحانی در انتخابات ریاست جمهوری 92 مطالبه کند و از آن برای انتخابات 7 اسفند ماه بهره ببرد.
اصلاح طلبان حمایت دولت را می خواهند. چون تصور می کنند که دولت تدبیر و امید اکنون به خاطر توافق هسته ای در شرایط اجتماعی مناسبی قرار گرفته است و می تواند با حمایت های خود از نامزدهای اصلاح طلب، اقبال عمومی را به سوی آنها جلب کند.
اما آیا دولت اعتبار خود را خرج یک جناح سیاسی که سابقه درخشانی هم ندارد می کند؟ یک جناح سیاسی بازنده که در رقابت انتخاباتی با جر زنی سیاسی و البته بچه گانه خود باعث آن فتنه و اغتشاش شد، آیا می تواند با حمایت از سوی دولت روبرو شود؟
تاکنون دولت سعی کرده است تا در جریان انتخابات از جناح و طیف سیاسی حمایت نکند، اما خود تفکری دارد که مایل است این تفکر در انتخابات مجلس شورای اسلامی پیروز شود و اکثریت مجلس را در دست گیرد. دولت تمایل دارد مجلس کاملاً همراه او باشد.
اما در این میان اصلاح طلبان خود را به دولت چسبانده اند، که این وصل کردن برای دولت هم مناسب نیست و باعث می شود وجهه دولت نزد افکار عمومی مثبت جلوه نکند. دولت و کلاً دولت ها در ایران باید سعی کنند خود را از گرایش های سیاسی رایج، هنگام انتخابات دور سازند.
سیستم انتخاباتی در ایران به گونه ای است که نامزدها در هر انتخاباتی با رأی مستقیم مردم انتخاب می شوند و واسطه ای هم به نام احزاب بین مردم و انتخابات وجود ندارد. چرا که احزاب خاطره خوشی از خود در اذهان مردم باقی نگذاشته اند.
اما در این میان اصلاح طلبان در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری مواضع و سخنانی را بیان می کنند که نه به نفه اصلاح طلبان است و نه دولت.
مثلاً آقای محمد رضا عارف که از طیف اصلاح طلب است اهرم فشار به دولت را در دست گرفته و گفته است؛ «اگر مجلس را در این دوره نگیریم، این مقدمه‌ای برای یک دوره‌ای شدن دولت روحانی است.»
چنین شرطی چند پیام دارد. مهمترین پیام این موضع عارف این است که اصلاح طلبان به خاطر این که در انتخابات مجلس شورای اسلامی پیروز شوند نیازمند یک شارژ قوی هستند. این طیف سیاسی برای کسب مقبولیت و حتی مشروعیت خود نزد افکار عمومی جامعه، به یک بازوی قوی نیاز دارد تا بتواند یک جایگاه اجتماعی هر چند نسبی پیدا کند.
پیام دیگر موضع اصلاح طلبان این است که به هر قیمتی شده باید مجلس دهم را به دست گیرند و اکثریت کرسی های آن را از آن خود کنند، در غیر این صورت دولت تدبیر و امید تنها برای یک دوره قوه مجریه را خواهد داشت و شرط این که چنین اتفاقی نیفتد و دولت دو دوره داشته باشد، منوط به پیروزی اصلاح طلبان در انتخابات مجلس شورای اسلامی است. این سخن به گونه ای تهدید دولت است.
همگان می دانند که عملکرد یک دولت در دوره نخست خود ملاک خوبی برای مردم است تا بتوانند برای دور دوم ریاست جمهوری تصمیم بگیرند که آیا دولت اول، دولت دوم را تشکیل بدهد یا فرد تازه کاری در دور دوم، ریاست جمهوری را آغاز کند؟ چنین روندی هیچ ارتباطی به گروه های سیاسی و جناح ها و احزاب نداشته است و این ادعا را انتخابات گذشته ثابت کرده است.
اما شاید گوشه هایی از حمایت دولت از طیف سیاسی اصلاح طلب در جامعه احساس شود، ولی این که دولت تدبیر و امید به طور قاطع از آن حمایت کند، بعید به نظر می رسد. امروز نوبخت سخنگوی دولت در نشست خبری با خبرنگاران، درباره انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری گفته است؛ یک جریان سیاسی با همه مردان اصلی اش به میدان آمده است و جناح سیاسی دیگر بدون مردان اصلی خود وارد رقابت شده است.
اما باید توجه داشت که تنها قانون است که در شرایط انتخاباتی صائب است و باید تقویت هم شود. نباید اجازه داد که به قانون بی احترامی و تخریب شود. تصمیم قانون و تمکین به آن نشان دهنده بلوغ سیاسی هر جامعه ای به ویژه گروه ها و احزاب سیاسی در کشور است. اگر هم اعتراضی وجود دارد باید از راه قانونی باشد.
دولت خود به خوبی می داند که نباید از جناح خاصی در انتخابات حمایت کند یا گرایش خود را آشکارتر سازد. هر چند از سوی اصلاح طلبان تحت فشار قرار گرفته است. دولت تدبیر و امید اگر می خواهد دومین دوره خود را هم تجربه کند اتفاقاً باید سعی کند که خود را از طیف اصلاحات دور سازد. این اقدام رمز موفقیت دولت در انتخابات ریاست جمهوری 1396 خواهد بود.
دولت اگر در حوزه اقتصادی کشور باعث رونق کسب و کار و بهبود معیشت مردم شود، به رمز پیروزی خود در انتخابات بعدی دست یافته است.
منبع:خبرگزاری میزان