چکیده:آیه به زیبایی بیان می‌کند که باید با صادقان بود، پس باید در هر زمان صادقی وجود داشته باشد، و آن صادق باید معصوم هم باشد. پس در هر زمان لازم است معصومی در میان امت باشد.
شیعه بالاتفاق معتقد است خداوند متعال حکیم است و دین را بدون رهبر و راهنما و مفسر رها نکرده است و در تمام زمان‌ها امامی معصوم را برای هدایت بشر قرار داده است. بنابراین هیچ عصر و زمانی از امام معصوم خالی نیست.
شیعه بر این مدعای خود هم ادله عقلی ارائه کرده است و هم ادله نقلی؛ یکی ادله نقلی مطرح شده آیه 119 سوره توبه است که می‌فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِين [توبه/119] اى كسانى‌كه ايمان آوردهايد از (مخالفت فرمان) خدا بپرهيزيد و با صادقان باشيد».
در این آیه ابتدا باید دید منظور از صادقان کیست که دستور به تبعیت از آنان داده شده است؟ بدون شک «صادقان» کل امت نیست، زیرا این آیه خطاب به مومنان است و دستور داده با صادقان باشند نه از صادقان؛ لذا معنا ندارد خداوند بفرماید ای مومنان با مومنان باشید؛ پس باید عده‌ای خاص از امت اسلامی باشند.
نکته دوم این‌که: در اين آيه، خداوند به مؤمنان دستور مىدهد كه تقواى الهى را پيشه خويش قرار داده، همراه با راست‌گويان باشند. اين همراه بودن با راست‌گويان، مستلزم تبعيت از آنان در گفتار و كردار است؛ به همین خاطر است که بارى تعالى مىفرمايد: «كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ» نفرموده است: «كونوا من الصادقين».[1] پس تمام مومنین باید همراه با صادقین باشند و لازمه این همراهی تبعیت بدون چون و چرا از آنان است.
لازمه این تبعیت بدون چون و چرا نیز این است که صادقین معصوم باشند؛ زیرا تبعیت مطلق از غیر معصوم درست نیست و احتمال دارد انسان را به بیراهه بکشاند، اما وقتی شخصی معصوم باشد، بدون شک انسان را به سر منزل اصلی خواهد رساند.[2]
نکته سوم این‌که: اين امر خداوند به همراهى با صادقان، اطلاق دارد و مقيد به زمانی خاص یا طايفه‌ای خاص نشده است. لذا همه مكلفان در تمام زمان‌ها را شامل مىشود. بنابراين، بايد در هر زمانى، صادقى وجود داشته باشد تا امر خداوند متعال قابل امتثال باشد؛ زيرا اطاعت اين امر، متوقف بر وجود صادقان است.
پس همان‌طور كه همراهى با صادقان، در هر زمانى لازم و واجب است، وجود داشتن صادقان نيز ضرورى و لازم است و مراد از «صادقين» هم همان معصومان هستند؛ زيرا دستور به همراهى با صادقان، مطلق است. بنابراين، وجود داشتن معصوم در هر زمانى، ضرورى است، تا از او تبعيت گردد و علت تبعيت هم، دستور خداوند به همراهى با صادقان، به صورت على الاطلاق است.
در نتیجه از تحلیل آیه به راحتی می‌توان استفاده کرد، در هر زمانی باید صادقی در روی زمین وجود داشته باشد، صادق هم که باید معصوم باشد، پس لازم است در تمام زمان‌ها معصومی در میان مردم وجود داشته باشد و این یعنی ضرورت وجود معصوم در همه زمان‌ها که ادعای شیعه است.
حتی فخر رازی از مفسرین بزرگ اهل سنت نیز به این نتیجه رسیده و می‌گوید: «ما به ضرورت وجود معصوم در هر زمان معترفيم» اما برای فرار از نظر شیعه و تعصب بر مذهب خود در ادامه می‌گوید: «لكن آن معصوم، مجموع امت است؛ زيرا اگر فرد معصومى وجود داشت، بايد همه او را مىشناختند تا با او همراهى كنند».[3]
ما در پاسخ می‌گوییم: اولا: مجموع امت هرگز معصوم نیست، زیرا اگر تک تک افراد جامعه معصوم نباشند، چطور مجموع آن‌ها معصوم می‌شود، اجتماع آنان چه می‌کند که عصمت ساز می‌شود. ثانیا: معصوم وجود دارد و به مردم معرفی شده است.
در نتیجه: آیه به زیبایی بیان می‌کند که باید با صادقان بود، پس باید در هر زمان صادقی وجود داشته باشد، و آن صادق باید معصوم هم باشد. پس در هر زمان لازم است معصومی در میان امت باشد.
______________________________________________
پی‌نوشت
[1]. علامه طباطبايى، الميزان، ج 9، ص 402.
[2]. تفسير نمونه، ج8، ص: 182.
[3]. فخر رازى، التفسير الكبير، ج 16، ص 221- 222.