- تاریخ زنانی را به خود دیده است که مانند آنها را دیگر به خود نمی بیند، یکی از این زنان تاریخ ساز حضرت ام البنین (سلام الله علیها) است.
دین شریف اسلام، زنانی را در مکتب خود پرورش داد که انصافا نظیر آنها تا قیامت دیده نمی شود، حتی زنانی که از مقام عصمت برخوردار نبودند ولی در مجاورت با معصومین (علیهم السلام) و تعالیم آنها به جایگاهی دست یافتند که کمتر کسانی به این توفیق نائل می آیند.
جناب ام البنین (سلام الله علیها) از شخصیت هایی است که هم خود و هم فرزند بزرگوارش حضرت عباس (علیه السلام) با آنکه معصوم نبوند، ولی جزء برترین الگوها برای شهداء و خانواده هایشان محسوب می شوند.
در منزلت قمر بنی هاشم همین بس که حجت خدا به او فرمود: «بِنَفْسِی اَنْتَ یا اَخِی [1] جانم به فدایت اى برادر.» اینکه حضرت ابوالفضل (علیه السلام) به چنین مقامی دست یافت، بی سبب نیست و از جمله عواملی که زمینه کسب فضایل را برای علمدار کربلا فراهم کرد، دامن پر مهر مادری بود که در ادامه گوشه ای از شان جایگاه ایشان را بیان می کنیم.
جایگاه وِیژه نزد اهل بیت
شهید ثانی درباره او می گوید: «ام البنین از بانوان با معرفت و با فضیلت بوده و نسبت به حق اهل بیت (علیهم السلام) شناخت کامل داشته و در ولایت و محبت آنان مخلص و پا برجا بود. و او نزد اهل بیت (علیهم السلام) منزلت بالا و وجاهت خاصی داشته است.» [2]
عشق او به خاندان نبوت
عشق و ارادت ام البنین نسبت به مقام والای امامت و ولایت چنان بود که بعد از واقعه کربلا و شهادت چهار فرزند برومند و دلاور او، وقتی خبر شهادت فرزندانش را به او دادند، ام البنین گفت: «مرا از حسین (علیه السلام) خبر ده.» وقتی دوباره خبر شهادت یکایک فرزندانش را به وی دادند، او همان جمله را تکرار کرده و باز هم فقط از امام و رهبر خویش می پرسید و می گوید: «اولادی و مَنْ تحتَ الخضراء کُلُّهم فِداءٌ لاَبی عبداللّه الحسین (علیه السلام) فرزندانم و آنچه زیر آسمان است، جملگی فدای اباعبداللّه الحسین (علیه السلام).» و بعد از شنیدن خبرشهادت امام، ناله ای سر داد و با سوز فراوان گفت: «آه که بندهای (رگهای) قلبم را پاره پاره کردی.» [3]
تغییر نام بخاطر فرزندان فاطمه (سلام الله علیها)
حضرت ام البنین (علیها السلام) وقتى به خانه حضرت على (علیه السلام) آمد، به آن حضرت، پیشنهاد كرد که نام فاطمه -كه اسم قبلى و اصلى وى بود- را تغییر دهد، زیرا فرزندان حضرت زهرا (علیها السلام) با شنیدن نام فاطمه، به یاد مادر خویش، نیفتند و در نتیجه، خاطرات تلخ گذشته در ذهنشان تداعى نشود و رنج بى مادرى آنها را نیازارد. [4]
مادر مظهر مهر خداوند
مهر و عطوفت از ویژگی های برجسته مادران است، یعنی هر مادری نبست به فرزند خود از همه مهربان تر است اما جناب ام البنین (سلام الله علیها) در این امر فرزندان فاطمه (سلام الله علیها) را بر فرزندان خود مقدم می دانست.
نقل شده است «هنگامیکه ایشان نزد امیرالمؤمنین (علیه السلام) آمد، حسنین (علیهما السلام) مریض بودند؛ او با مهربانی با آنان سخن می گفت و از صمیم قلب آنان را پرستاری می کرد و درست همانند مادری حقیقی با آنها برخورد می کرد. آنان نیز او را بسیار دوست می داشتند و زینب (سلام الله علیها) پس از واقعه کربلا به دیدار او آمده و او را تسلی می داد اگر چه خود بیشترین مصیبت را دیده بود و در اعیاد نیز به دیدن او می آمدند، همان گونه که اگر مادرشان، حضرت زهرا (سلام الله علیها) بود، به دیدن وی می رفتند.» [5]
نتیجه:
حضرت ام البنین با زندگی درخشان خود و تربیت فرزندانی که قربانی حجت خدا شدند، نام خود را برای همیشه در تاریخ تشیع ماندگار کرد و با کسب چنین فضائلی تا قیامت الگوی خوبی برای مادران شهداء محسوب می شود.
___________________
پی نوشت:
[1]. تاريخ الطبري، محمدبن جریر، نشر: تهران: اساطیر، 1362، ج 4، ص 315.
[2]. زينب الكبري، الشیخ جعفر النقدی، الناشر : منشورات مكتبة المفيد، ج 1، ص11.
[3]. منتهی المقال، مازندرانی حائری، محمدبن اسماعیل، نشر : قم: موسسه آل البیت(علیهم السلام) لاحیا التراث، 1416ق، ج 2، ص 70.
[4]. العقیلة والفواطم، حسین شاكرى، نشر: قم: الموسسه الاسلامیه العامه للتبلیغ والارشاد، 1432 ق، ص 118.
[5]. قهرمان علقمه، احمد بهشتی، نشر: تهران: اطلاعات، 1374، ص 38.