مطالب دوستان محمدمهدی رحیمی

با سلام و احترام از این که سؤال خود را با این مجموعه درمیان گذاشتید سپاسگزاریم. مسئله‌ای که مطرح فرمودید نیاز به بررسی دارد. ممکن است طبیعی باشد و نیاز به اقدام خاصی نداشته باشد و ممکن است ناشی از اختلال یادگیری باشد که نیاز به توجه بیشتری دارد. برای پاسخ‌دهی بهتر نیازمند اطلاعات بیشتری هستیم. از وضعیت و شرایط خانواده و فرزندتان توضیح بفرمایید؟ سن دختر شما چقدر است و در چه پایه‌ای تحصیل می‌کند؟ آیا در محیط خانواده تنش و اضطراب وجود دارد و یا اتفاق خاصی روی داده که به کودک فشار عصبی وارد کرده باشد؟ آیا این مسئله در خانواده و آشنایان سابقه دارد؟ برای تشخیص درست و فهم اینکه در چه سطحی نیاز به توجه و کمک وجود دارد به سؤالات بالا پاسخ دهید و اگر نکتهٔ دیگری در این زمینه داشتید مطرح بفرمایید. موفق باشد.  

با سلام و احترام از اینکه به این مجموعه اعتماد کردید و سؤال خود را با ما در میان گذاشتید سپاسگزاریم. نگرانی شما را متوجه شدم. مایه سعادت و خوشبختی فرزند شماست که نسبت به رفتار و آینده او دغدغه‌مند هستید. اگر توضیح می‌فرمودید که فرزندتان از چه زمانی نسبت به درس کم‌توجه شده در این زمینه کمک‌کننده بود؛ ولی درکل با توجه به مطالبی که فرمودید نکاتی عرض می‌کنم. 1- از مهم‌ترین عوامل تربیت و شکل‌گیری رفتار فرزند سبک فرزندپروری است که نیاز است والدین در این زمینه آگاهی کسب کنند. اگر والدین به این مهم عنایت داشته باشند و به شیوه درست عمل کنند بسیاری از مشکلات تربیتی را خودبه‌خود حل کرده‌اند. بهترین سبک فرزندپروری، سبک مقتدرانه است. به این معنی که در خانه فضای صمیمی و پرمحبتی ایجاد کنید. (به‌اصطلاح فرزندان را غرق در عشق کنید.) درعین‌حال اصول و انتظارات خود از فرزندتان را قاطعانه و محترمانه اعلام کنید و او را نسبت به عواقب و پیامدهای ترک قوانین آگاه کنید. در این زمینه مطالعه داشته باشید و اطلاعات خود را افزایش دهید. 2- توجه کنید نباید شما خود را درگیر تذکرهای مکرر برای درس‌خواندن کنید و مستقیماً در این موضوع ورود کنید. این کار موجب می‌شود فرزندتان به تذکرهای مداوم شما عادت کند و نیازمند آن برای انجام کارهایش شود. همان‌طور که در مورد شماره یک عرض شد شما از قبل انتظارات خود و عواقب ترکش را بیان کنید و اجازه دهید فرزندتان با پیامدهای این مسئله مواجه شود. پیامدهای طبیعی و پیامدهایی که شما قرار داده‌اید. در این زمینه با معلم فرزندتان صحبت کنید و بخواهید توجه بیشتری نسبت به انجام تکالیف او داشته باشد. همچنین در صورت نیاز، والدین (ترجیحاً پدر) محدودیت‌هایی به‌عنوان تنبیه و پیامد درس نخواندن قرار دهد. دقت کنید ممکن است در ابتدا با واکنش و حتی پرخاش فرزندتان مواجه شوید. لازم است که در این کار قاطع باشید و از انتظارات و قوانینی که گذاشتید کوتاه نیایید. 3- نکات بالا همراه با این است که اگر موضوعی از درک و توانایی فرزندتان خارج بود، کمکش کنید. انجام موارد بالا باعث نشود که کودکتان احساس کند مورد حمایت شما نیست. البته اگر خواسته غیرمنطقی داشت مثل همین موردی که فرمودید برای درس‌خواندن و انجام تکالیف انتظار دارد که شما کنارش باشید و به او بگویید چه بنویسد؛ چنین کاری انجام ندهید. 4- مهارت برنامه‌ریزی و مدیریت وقت را به او آموزش دهید. 5- زمانی که خودش کارش را انجام داد و درسش را خواند، تشویق و تحسینش کنید. این کار از دو جهت اهمیت دارد. یک باعث تقویت این رفتار در فرزندتان می‌شود. دوم با توجه به اینکه فرزندتان در مرز نوجوانی است با این کار عزت‌نفس او تقویت می‌شود و همین مسئله موجب می‌شود از لجبازی‌ها و چالش‌های دوران نوجوانی بکاهد. 6- در نهایت برای بررسی دقیق‌تر توصیه می‌کنم از مشاوره حضوری متخصص نوجوان استفاده کنید. با استعانت از خداوند نکات بالا را انجام دهید و صبر و استقامت داشته باشید. اگر ابهامی وجود داشت و یا به نکته جدیدی برخوردید باعث افتخار است که بتوانیم کمک کنیم. موفق باشید.  

با سلام و احترام از اینکه به این مجموعه اعتماد کردید و سؤال خود را با ما به اشتراک گذاشتید سپاسگزاریم. دغدغه شما نسبت به رفتار فرزندتان و اینکه در مواقعی باعث سختی و آزار شما می‌شود را درک می‌کنم. لجبازی و بی‌حوصلگی فرزندتان نیاز به ریشه‌یابی دارد. برای اینکه بتوانیم مسئله را بهتر بررسی کنیم عواملی که در این رفتار کودک می‌تواند مؤثر باشد را اشاره می‌کنم. عواملی ازجمله عامل زیستی و جسمی، الگو گرفتن از اطرافیان، تنش و اضطراب در محیط خانواده؛ بازی کردن بیش از حد با گوشی و تماشای زیاد تلویزیون و عدم مهارت در ابراز احساسات را می‌توان نام برد. در مطالبی که فرمودید به نکات خوبی اشاره کردید. با توجه به فرمایشتان نکاتی برای کاهش و رفع این رفتار فرزندتان عرض می‌کنم: 1- با توجه به اینکه ممکن است بی‌حوصلگی و عصبانی شدن ریشه در وضعیت جسمی داشته باشد؛ برای تشخیص و بررسی این موضوع به پزشک مراجعه بفرمایید. 2- به نیازهای منطقی فرزندتان توجه کنید. به‌عنوان‌مثال اینکه فرمودید موقع گرسنگی عصبی می‌شود طبیعی است. همچنین بازی‌کردن و هم‌بازی داشتن از نیازهای منطقی بچه است. بیکار ماندن و ناکامی کودک در رسیدن به خواسته‌های منطقی و نیازهایش زمینه‌ساز کج‌خلقی وی می‌شود. برای رفع این نیازها برنامه‌ریزی داشته باشید. 3- محیط خانواده را دور از تنش و اضطراب فراهم کنید. گاهی کودک براثر فشار عصبی که قبلاً به او وارد شده است اقدام به پرخاش می‌کند و یا برای ابراز قدرت خود در مقابل والدین لجبازی می‌کند. اشاره فرمودید که شما و همسرتان زود عصبی می‌شوید. حتماً لازم نیست عصبانیت خود را بیان کنید تا کودک متوجه شود؛ بلکه کودک از رفتار و حرکات شما احساستان را دریافت می‌کند. پس به این امر توجه کنید. نکته: مبادا چنین موضوعی را به بچه تلقین کنید که عصبی بودن در خونش است و این مسئله ارثی است. 4- فرمودید همسرتان قبلاً رفتار پرخاشگرانه‌ای داشته است یا اگر دیگر اطرافیان فرزندتان چنین رفتاری دارند؛ مثلاً با داد جواب می‌دهند؛ این کار می‌تواند موجب الگوسازی برای کودکتان شده باشد. در این صورت باید در ابتدا رفتار بزرگ‌ترها اصلاح شود سپس رفتار کودک. 5- در سبک فرزندپروری دقت کنید. در این زمینه مطالعه کنید و آگاهی خود را افزایش دهید. بهترین روش فرزندپروری، سبک مقتدرانه است. به این معنا که فضای صمیمی و پرمحبتی در خانواده ایجاد کنید و درعین‌حال قوانین و انتظارات خود از فرزندتان را هم به او با احترام و جدیت بیان کنید و نسبت به آن قوانین قاطع باشید. به عبارت ساده‌تر کودک خود را غرق در عشق و محبت کنید. این کار باعث می‌شود تنش و اضطراب بچه کاهش یابد و احساس امنیت کند. درعین‌حال کودک را لوس نکنید. انتظارات خود را از او بیان کنید؛ مثلاً اگر می‌تواند کفشش را خودش بپوشد از او بخواهید که انجام بدهد و اگر مقاومت کرد و پرخاش کرد، توجهی نکنید و استقامت داشته باشید. البته حس حمایت خود را به او منتقل کنید و اگر واقعاً نیاز به کمک دارد به میزان نیاز کمکش کنید. اگر نکته اول که تأمین حس امنیت عاطفی کودک است اتفاق بیفتد، ضمانت اجرایی جهت انجام انتظارات شما توسط کودک می‌شود. کمک می‌کند برای اینکه از عشق شما محروم نشود تلاش بیشتری برای جلب نظر شما کند. 6- از تنبیه فیزیکی و غیراصولی بپرهیزید. این کار در بلندمدت نتیجه عکس می‌دهد و زمینه‌ساز لجبازی بیشتر می‌شود. 7- نکته مهمی که در این شماره نیاز به توجه شما دارد این است که باید زمانی که پرخاش یا لجبازی می‌کند کاملاً نسبت به این مسئله بی‌توجه باشید. کودکتان فهمیده که شما بر آبرو خود حساس هستید و می‌تواند؛ مثلاً در فروشگاه داد بزند و شما را وادار به واکنش دلخواه خود کند. پس لازم است این تصور را از بین ببرید. در منزل و یا خارج از منزل اگر داد زد و یا پرخاش و لجبازی کرد هیچ واکنشی نداشته باشید. حتی سرزنش هم نکنید. زیرا سرزنش شما هم باعث می‌شود این رفتار تقویت شود و در ادامه برای جلب‌توجه باز هم این کار را تکرار کند. در مقابل هرگاه رفتار پسندیده‌ای انجام داد بلافاصله توجه و تحسینش کنید. 8- مقداری به او مسئولیت بدهید. موقع پهن کردن و جمع کردن سفره کمک کند. مثلاً قاشق‌ها را به او بدهید بیاورد و جمع کند. در تمیز کردن وسایل و ازاین‌دست کارها به او مسئولیت دهید تا مهارتش در انجام کارها به‌صورت مستقلانه بیشتر شود به‌تدریج وابستگی به شما کاهش یابد. با توکل بر خداوند این موارد را انجام دهید و در نظر داشته باشید که حل این مسئله زمان بر است و نیاز به صبر و مداومت والدین دارد. اگر نکته‌ای ابهام دارد یا سؤالی داشتید مطرح بفرمایید. موفق باشید.

با سلام و احترام از اینکه سؤال خود را با این مجموعه در میان گذاشتید سپاسگزاریم. دغدغه شما را نسبت به فرزندتان و نگرانی از اینکه در انجام کارهایش بی‌خیال است، متوجه شدم. باتوجه به مطلبی که فرمودید چند نکته عرض می‌کنم: 1- از مهم‌ترین عوامل در تربیت، سبک فرزندپروری است که اگر والدین به این مهم عنایت داشته باشند و آن را در خود اصلاح کنند بسیاری از مشکلات فرزندان خودبه‌خود حل خواهد شد. بهترین سبک فرزندپروری سبک مقتدرانه است. یعنی والدین درعین‌حالی که فضای صمیمی و پر از محبتی را در فضای خانواده ایجاد می‌کنند، همچنین اصول و انتظارات خود را نیز از فرزندان با جدیّت و قاطعانه اعلام می‌کنند و آن‌ها را نسبت به پیامدهای ترک قوانین آگاه می‌کنند. درباره سبک‌های فرزندپروری به‌ویژه سبک مقتدرانه نیاز است که مطالعه کنید و اطلاعات خود را افزایش دهید. 2- توجه داشته باشید که تذکرهای مداوم و پیاپی شما تأثیر منفی دارد و باعث عادت کردن فرزند شما به این تذکرها می‌شود و درنتیجه دخترتان برای انجام کارهای خود نیاز به تذکرهای شما پیدا می‌کند. این نوع رابطه را باید اصلاح کنید. به این صورت که انتظارات خود را از او با قاطعیت بیان کنید و دیگر نباید در انجام آن کارها به او تذکر دهید. اگر فرزندتان کارهایش مثلاً تکالیفش را انجام داد که به خواسته خود رسیده‌اید؛ ولی اگر انجام نداد این‌طور نباشد که به فرمایشتان شما حرص بخورید و صدا را بالا ببرید بلکه کافی است فرزندتان را از قبل نسبت به پیامد‌ها و عواقب کارش آگاه کنید. عواقب طبیعی که کارهایش دارد مثل اینکه در صورت انجام ندادن تکلیف در مدرسه بازخواست می‌شود و یا در درسش ضعیف می‌شود. فایده دیگر این کار این است که تا حد زیادی از خدشه‌دار شدن رابطه پرمحبت مادر و فرزند جلوگیری می‌کنید. در صورتی که احساس نیاز کردید خودتان هم می‌توانید محدودیت‌هایی را به‌عنوان عواقب برای انجام ندادن کارها تعیین کنید مثل اینکه مشخص کنید تا زمانی که تکالیفت را انجام ندادی اجازه نداری فلان برنامه را تماشا کنی یا فلان کار را انجام دهی. ممکن است اوایل با مقاومت یا حتی پرخاش فرزندتان مواجه شوید اما لازم است که در این کار قاطع باشید و از انتظارات و قوانینی که گذاشتید کوتاه نیایید. 3- یک مسئله‌ای که شما اشاره کردید این بود که در این مواقع فرزندتان از مدرسه رفتن اجتناب می‌کند در حالی که در غیر از موارد خاصی مثل بیماری نباید کودک چنین تصوری داشته باشد که می‌تواند به مدرسه نرود. لازم است که چنین تصوری را از بین ببرید و او را متوجه کنید که در هر شرایطی رفتن به مدرسه الزامی است. 4- مهارت برنامه‌ریزی و مدیریت وقت را به فرزندتان آموزش دهید. با استعانت از خداوند نکات بالا را انجام دهید و اگر ابهامی داشتید و نیاز به توضیح وجود داشت و همچنین اگر در اجرا و به‌کارگیری موارد بالا به نکته و مسئله جدیدی برخورد کردید و یا حتی احساس کردید که اثرگذاری لازم را ندارد حتماً مطرح بفرمایید تا به نتیجه مطلوب برسید. (توجه کنید صرفاً دانستن مطالب بالا منجر به نتیجه نمی‌شود و نیاز به بکار بستن و صبر و استمرار دارد.) موفق باشید.