با سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر محترم
جواب سوال یکم.
نخست باید دانست که خداوند عالم و حکیم است. او به هیچ کسی ظلم و ستم نمیکند و با همه مخلوقات خویش با عدالت کامل رفتار میکند.
کودکانی که در سن پایین از دنیا میروند، در بهشت رفتن و امتحانات الهی مانند بزرگسالان هستند. تنها تفاوت در این است که بزرگسالان در دنیا مورد امتحان و آزمایش خدا قرار میگیرند؛ ولی کودکان در قیامت مورد امتحان و آزمایش خدا قرار میگیرند.
امتحان کودکان در قیامت
در روز قیامت آتشی برافروخته میشود و به کودکان امر میشود وارد آتش شوند، اگر کسی قبول کرد و وارد شد، آتش بر او سرد و خنک میشود و معلوم است که اگر در دنیا هم بود، اهل نجات بود و اگر نافرمانی کرد و وارد آتش نشد، معلوم است که اگر در دنیا هم بود، اهل معصیت و عصیان بود.[بحارالانوار، ج5، ص291]
تربیت کودکان در عالم برزخ
کودکانی که قبل از سن بلوغ از دنیا میروند و از امتحان الهی در قیامت سربلند بیرون میآیند، دو دستهاند:
یک. اطفال شیعیان که در عالم برزخ در محضر حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها یا حضرت ابراهیم و همسرش تغذیه میشوند و پرورش مییابند، سپس به پدر و مادرشان تحویل داده میشوند.[بحارالانوار، ج5، 289]
دو. اطفال مشرکان، کودکانی که از اولاد مشرکین هستند و در امتحان الهی در روز قیامت، پیروز شدند، خادمان بهشتیان میشوند.[بحارالانوار، ج5، ص291]
برای مطالعه بیشتر به لینک زیر مراجعه کنید.
https://btid.org/fa/news/56757
در مورد سؤال دوم(زمان ثبت اعمال) نیز باید گفت:
یکم. ظاهر روایات و آیات قرآن چنین است که همه اعمال انسانها ثبت و ضبط میشود.[کهف: 49]
دوم. اعمال همه انسانها در سه دفتر کلی توسط فرشتگان ثبت میشود:
یک. لوح محفوظ که اعمال همه انسانها در آن ثبت میشود؛
دو. هر امتی یک نامه عمل دارد که اعمال آن امت، در آن ثبت میشود؛
سه. نامه عمل شخصی، هر کسی جدای از آن دو نامه عمل، نامه عمل شخصی مخصوص به خودش دارد، همان نامهای که در روز قیامت یا به دست راست و یا به دست چپ انسان داده میشود.
پس تا اینجا باید گفت که اعمال ریز و درشت همه انسانها از زمانی که به دنیا میآید، تا زمانی که از دنیا میرود، نوشته میشود.
نکته مهم: حکمت، رحمت و مهربانی خداوند اقتضا میکند که در مراحل ثبت اعمال در نامه عمل، تخفیفهایی بدهد:
یک. کودکان را تا سن بلوغ، یا سنی که خوب و بد را تشخیص نمیدهند، برای گناهان و... مؤاخذه نمیکند.
دو. در موارد زیادی، خداوند به انسان تا هفت ساعت مهلت داده است، بعد از هفت ساعت اگر توبه نکرد، آن عمل را ثبت میکند و اگر توبه نکرد، بر آن عمل مؤاخذه میکند: «الْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ إِذَا أَذْنَبَ ذَنْباً أَجَّلَهُ اللَّهُ سَبْعَ سَاعَاتٍ؛ زمانی که بنده مؤمن گناه میکند، خداوند تا هفت ساعت به او مهلت میدهد». [کافی، ج2، ص437]
سه. یا اینکه در برخی از موارد، خداوند تا قبل از سن چهل سالگی، بر انسان آسان میگیرد؛ ولی زمانی که به چهل سالگی رسید، خداوند به ملائکه میفرماید که همه اعمالش را بنویسید و بر او سخت بگیرید.[وسائلالشیعه، ج16، ص100]
بنابراین باید گفت که خداوند همه اعمال را مینویسد؛ ولی در عذاب و عدم مؤاخذه برخی از انسانها تخفیفهایی داده است؛ خدای مهربان این تخفیفها را در قالب «عدم مؤاخذه بر گناه» و «عدم ثبت عمل» و... بیان میکند.
برای مطالعه بیشتر به لینک زیر مراجعه کنید.
https://btid.org/fa/news/7421
با سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر محترم
برای شناخت امام زمان علیهالسلام راههایی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره میشود:
یکم. مطالعه در مورد حضرت
نخست باید در مورد شناخت ظاهری امام زمان علیهالسلام، زیاد مطالعه کرد؛
مطالعه آیاتی که در مورد حضرت نازل شده است؛
مطالعه روایاتی که در مورد حضرت و خصوصیات ایشان از اهلبیت علیهمالسلام وارد شده است؛
مطالعه کتابهایی که علما وبزرگان، در زمینه معرفی امام زمان علیهالسلام نوشتهاند.
دوم. سیر انفسی و آفاقی درباره حضرت
انسان همواره به یاد امام زمان علیهالسلام باشد و با قوه تفکر و تعقل در مورد حضرت فکر کند و با او مأنوس شود.
مواردی که انسان میتواند با تفکر در مورد آن، با حضرت انس بگیرد، عبارتند از:
علم و دانش امام زمان علیهالسلام، قدرت و توانایی حضرت، حکمت و شناخت ایشان نسبت به مردم، دعای دائمی به مردم و مخفی نبودن امور و مشکلات مردم از چشم حضرت و اینکه حضرت کارهای ما را مهمل نمیگذارند و...
سه. سیر عملی و رفتاری نسبت به حضرت
انسانی که دوست دارد در خیمه امام زمان علیهالسلام باشد، باید منتظِر واقعی باشد، علاوه بر اعتقادات صحیح و انگیزههای درونی و روانی، باید در عمل نیز خود را لایق چنین مقامی ببیند و سعی کند به آن دست یابد، این مورد نیز به شکلهای مختلف قابل اجراست:
خواندن نماز امام زمان علیهالسلام؛
خواندن دعاهایی مانند دعای عهد، دعای غریق؛
دادن صدقه برای سلامتی ایشان؛
هدیه کردن اعمال مستحبی [نماز، زیارت دعا و...] به حضرت؛
حج و عمره، زیارت، دعا، نماز نیابتی از طرف حضرت انجام دادن.
چهار. اقتدا به امام زمان علیهالسلام و عمل کردن طبق دستورات اهلبیت علیهمالسلام و قرآن کریم.
نکته: اینطور نیست که کسی با یکی دو روز انجام دادن این موارد یا برخی از آنها، انتظار بیجای انس را داشته باشد؛ بلکه باید دوام داشته باشد؛ زیرا انس گرفتن با حضرت، زمانبر است.
اینها مواردی است که به مرور زمان انسان را شیفته امام زمان علیهالسلام میکند.
بهترین کتاب در این زمینه کتاب «نگین آفرینش» نوشته حائریپور، بالادستیان، است که میتوانید دو جلد آن را از لینک زیر دانلود کنید.
yun.ir/zs0z1f
موفق باشید.
با سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر محترم
در مورد روایات و شناخت روایات و نوع کاربرد آنها، بحثهای زیادی شده است و علوم مختلفی برای فهم حدیث، استفاده میشود؛ بنابراین باید گفت که گاهی یک حدیث در موردی کاربرد دارد و در مورد دیگری نه تنها کاربرد ندارد، بلکه ضد ارزش خواهد شد.
روایت مورد بحث [پیامبر چون خرما خورده بود، منع خوردن خرما نکرد] هر چند سند قابل اعتنایی ندارد؛ ولی نباید آن را به طور کلی کنار زد و در هیچ موردی از آن استفاده نکرد.
از سویی معمولا این روایت را در بحث «امر به معروف و نهی از منکر» به کار میبرند و اینطور نتیجه میگیرند که اگر انسان، اهل منکر و گناه باشد، نمیتواند کسی را از منکرات نهی کند. زمانی که این نتیجه را گرفتند، میبینند که با وجوب امر به معروف و نهی ازمنکر، منافات دارد؛ پس سریع آن روایت را سندا و دلالتا رد میکنند.
این روایت[خرما خورده] مؤیداتی نیز دارد، مانند «لَعَنَ اللَّهُ الْآمِرِينَ بِالْمَعْرُوفِ التَّارِكِينَ لَهُ وَ النَّاهِينَ عَنِ الْمُنْكَرِ الْعَامِلِينَ بِه»؛ «خدا لعنت کند کسانی که به معروف امر میکنند؛ ولی خودشان آن را ترک میکنند و کسانی را که از زشتی و گناه نهی میکنند؛ ولی خودشان عمل میکنند».[نهج البلاغه، صبحی، ص188]
از سویی در برخی روایات، دستور به امر به معروف داده است هرچند خودتان عمل نکنید. پیامبر صلیاللهعلیهوآله فرمود: «مُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ إِنْ لَمْ تَعْمَلُوا بِهِ كُلِّهِ وَ انْهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ إِنْ لَمْ تَنْتَهُوا عَنْهُ كُلِّه»؛ «به معروف امر کنید، هرچند خودتان همه آن را عمل نمیکنید و از منکر و گناه نهی کنید، اگر چه خودتان همه را ترک نمیکنید».[وسائل الشیعه، ج16، ص151]
این دو دسته روایت را به چند شکل، جمع کردهاند که به دو شکل آن اشاره میشود:
یک. نخست اینکه امر به معروف و نهی از منکر گاهی و در شرائطی واجب میشود و باید انجام داد و در مواردی واجب نمیشود؛ لذا باید گفت که موردی است.
دو. اینکه «امر به معروف و نهی از منکر»، نسبی است، به این معنا نیست که کسی میتواند امر به معروف کند که همه معروفها را عمل کند؛ بلکه به اندازهای که عمل میکند، باید امر به معروف کند و هر چند گاهی خود انسان معروف را ترک میکند.
دو نکته مهم
نکته یکم: برای فهم یک روایت، علاوه بر سند، باید متن آن نیز مورد دقت قرار گیرد، گاهی روایت سند ندارد؛ ولی متن آن با مجموعه روایات مخالف نیست، بنابراین میتوان با کمک ادله تسامح در سنن، آن را پذیرفت.
نکته دوم. برای فهم یک روایت، باید مجموعه آیات، روایات و عقل را در کنار هم مراجعه کرد، سپس نتیجه گرفت، نه به تنهایی!
در پایان باید گفت که هرچند این روایت به تنهایی سند ندارد؛ ولی با برخی از آموزههای دیگر دین موافقت دارد؛ تنها مشکل این است که باید نوع کاربرد آنها را پیدا کرد؛ زیرا زمان صادر شدن روایت نیز در فهم آن مؤثر است.
موفق باشید.
با سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر محترم
آیه 40 سوره نبأ میفرماید: «إِنَّا أَنْذَرْنَاكُمْ عَذَابًا قَرِيبًا يَوْمَ يَنْظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ وَيَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنْتُ تُرَابًا؛ و ما شما را از عذاب نزدیک، بیم دادیم! این عذاب در روزی خواهد بود که انسان آنچه را از قبل با دستهای خود فرستاده میبیند، و کافر میگوید: «ای کاش خاک بودم (و گرفتار عذاب نمیشدم)».
برای توضیح این آیه به چند نکته اشاره میشود:
یک. عذاب خداوند بسیار نزدیک است؛ زیرا خمیرمایه اصلی عذاب الهی، اعمال خود انسانهاست که همیشه با آنهاست.
دو. یکی از بهترین پاداشهای نیکوکاران، و یکی از بدترین کیفرهای بدکاران همین اعمال مجسم آنهاست که همراهشان به قیامت آوردهاند.
سه. انسانهای زیادی در قیامت، غرق حسرت و اندوهی میشوند که هیچ سودی به حالشان ندارد.
بر پایه این سه نکته، باید گفت:
آری! کار انسانی که اشرف مخلوقات است و میتوانست از ملائکه خود را بالاتر برساند، گاه بر اثر گناه و کفر و بیتوجهی، به جائی میرسد که آرزو میکند، ای کاش من در ردیف موجودی مانند خاک، پست بودم و از ابتدا هیچ ارزشی نداشتم.[رک: تفسیرنمونه، ذیل آیه]
اگر انسان از ابتدا پست و بیارزش بود، حسرت و پشیمانی او بسیار اندک بود. او از سویی ارزش خویش را میبیند و از سویی از دست دادن تمام خوبیهایی را میبیند که با اندک توجهی بسیاری از آنها را میتوانست به دست بیاورد؛ بنابراین با تمام حسرت و پشیمانی میگوید: «يَا لَيْتَنِي كُنْتُ تُرَابًا».
نکته دیگر: برخی در تفسیر این آیه، به نکته لطیفی اشاره کردهاند و آن اینکه کافران میگویند که ای کاش ما «تراب؛ خاک» بودیم. از سویی یکی از صفات امیرالمؤمنین علیهالسلام ابوتراب است.[عللالشرائع، ج1، ص156]؛ نتیجه اینکه ای کاش ما خود را زیر ولایت امیرالمؤمنین علیهالسلام قرار داده بودیم و الان اهل نجات میشدیم؛ زیرا در قیامت همه پردهها کنار میرود و همه میبینیم که تنها کسانی اهل نجات خواهند بود که با ولایت امیرالمؤمنین علیهالسلام زندگی کرده باشند.
موفق باشید.
با سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر محترم
نخست باید دانست که خداوند عالم و حکیم است و به هیچ کسی ظلم و ستم نمیکند و با همه مخلوقات خویش با عدالت کامل رفتار میکند.
کودکانی که در سن پایین از دنیا میروند، در بهشت رفتن و امتحانات الهی مانند بزرگسالان هستند. تنها تفاوت در این است که بزرگسالان در دنیا مورد امتحان و آزمایش خدا قرار میگیرند؛ ولی کودکان در قیامت مورد امتحان و آزمایش خدا قرار میگیرند.
در روز قیامت آتشی برافروخته میشود و به کودکان امر میشود وارد آتش شوند، اگر کسی قبول کرد و وارد شد، آتش بر او سرد و خنک میشود و معلوم است که اگر در دنیا هم بود، اهل نجات بود و اگر نافرمانی کرد و وارد آتش نشد، معلوم است که اگر در دنیا هم بود، اهل معصیت و عصیان بود.[بحارالانوار، ج5، ص291]
تربیت کودکان در عالم برزخ
اطفال شیعیان در عالم برزخ در محضر حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها یا حضرت ابراهیم و همسرش تغذیه میشوند و پرورش مییابند، سپس به پدر و مادرشان تحویل داده میشوند.[بحارالانوار، ج5، 289]
و کودکانی که از اولاد مشرکین هستند و در امتحان الهی در روز قیامت، پیروز شدند، خادمان بهشتیان میشوند.[بحارالانوار، ج5، ص291]
برای مطالعه بیشتر به لینک زیر مراجعه کنید.
https://btid.org/fa/news/56757
با سلام وعرض ادب خدمت شما کاربر محترم
خدای مهربان، غنی و بینیاز مطلق است: «وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَميد»؛[فاطر: 15] «و خدا بینیاز ستوده است»؛ علاوه بر اینکه در آیات مختلف دیگری نیز این بیان با شکلهای دیگر آمده است.
خداوند بینیاز است؛ یعنی به عبادت هیچ عبادتکنندهای [فرشتگان، پیامبران و امامان و...] نیاز ندارد.
پس چرا گروهی از فرشتگان را آفریده است که فقط خدا را عبادت کنند؟
برای روشن شدن به چند نکته اشاره میشود:
یک. انسان دارای دو بعد جسم و روح است؛ همانگونه که جسم انسان نیازمند به غذا و تغذیه است، روح انسان نیز نیاز به تغذیه دارد و یکی از غذاهای روح، عبادتهایی است که خدای مهربان تشریع کرده است. امام حسن مجتبی علیهالسلام میفرماید: «عجب دارم از آنها كه به غذاى جسم خود مىانديشند، اما درغذاى روح، دقت نمىكنند؛ خوراك زيانبار را از شكم خود دور مىدارند، اما قلب را با مطالب مهلك آكنده میكنند». [بحارالانوار، ج1، ص218]
دو. فرشتگان موجوداتی هستند که خداوند آنها را مجرد از جسم، آفریده است؛ بنابراین غذای آنان نیز، تسبیح و تهلیل و عبادت خواهد بود: در تعقیبات نماز صبح چنین میخوانیم: «وَ صَلِّ عَلَی مَلَائِکتِک الَّذِینَ اَغْنَیتَهُمْ عَنِ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ بِتَسْبِیحِک وَ عِبَادَتِک»؛ «خدایا! بر فرشتگان خود که آنها را با تسبیح و عبادت خود از غذا و آشامیدنی بینیازشان کردی، درود بفرست».[مصباح المتهجد، ج1، ص221؛ الاختصاص، شیخ مفید، ص45]
بنابراین خدای مهربان مخلوقاتی دارد که هر کدام از مخلوقات متناسب با نوع خلقت و آفرینش خود، نیاز به کمال، خوراک و نوشیدنی دارند و غذای فرشتگان، تسبیح، تهلیل و عبادت الهی است.
موفق باشید.
با سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر محترم
قبل از هر چیزی باید گفت که بله! حضرت زهرا نیز رجعت میکند.
رجعت یکی از اعتقادات شیعه دوازده امامی است و در روایات فراوانی به آن تصریح شده است و آیاتی نیز در تأیید آن وجود دارد.
روایات پیرامون رجعت به سه دسته تقسیم میشوند:
یک. روایاتی که بهطور کلی میفرماید که انسانهای خیلی خوب و مؤمنان محض و انسانهای خیلی بد و کافران محض، هر دو رجعت میکنند.
دو. روایاتی که برای رجعتکنندگان صفت و خصوصیت خاصی را بیان کرده است؛ مثلا اگر کسی چهل صبح دعای عهد بخواند، از جمله رجعتکنندگان خواهد بود و... .
سه. روایاتی که اسم برخی را به خصوص آورده است که آنها رجعت میکنند، مانند اصحاب کهف، یاران امام حسین علیهالسلام و... .
با توجه به این سه مورد، حضرت زهرا سلاماللهعلیها، نیز رجعت خواهد کرد؛ زیرا هم شامل دسته روایات شماره یک میشود و هم شامل کسانی است که اسم آنها به خصوص آمده است.
امام صادق علیهالسلام در روایت طولانی فرمود:... آن گاه فاطمه زهرا سلاماللهعلیها مىآید و از ظلمهایی که در حق او و همسرش شده و غصب فدک و... شکایت میکند.[بحارالأنوار، ج53، ص17]
وفقکم الله
با سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر محترم
ابتدا باید دانست که خداوند بسیار به بندگان خویش مهربان است و هرگز به کسی ظلم نمیکند.
دوم اینکه عاقبت هر کسی بستگی به میزان اعمالی دارد که در دنیا انجام داده است، هر چه اعمال او بیشتر و زیباتر باشد، از برزخی بهتر و با سعادتتر برخوردار است.
سوم اینکه به طور کلی اعمال انسانها دو دستهاند:
اعمال جوارحی، مانند نماز، روزه، حج، و عباداتی که با اعضا و جوارح انجام میگیرد و همچنین گناهانی که با دست و زبان و اعضا، صورت میگیرد.
اعمال جوانحی، اعمالی که با قلب و درون انسان سر و کار دارد، مانند محبت به خدا و اولیای خدا، پیامبران و امامان و... توکل، اعتماد، قناعت و... . اینها جزو اعمال قلبی به حساب میآیند و از جهاتی از اعمال جوارحی مهمتر هستند؛ زیرا اگر کسی مثلا محبت و ولایت اهلبیت را نداشته باشد، اگر شبانه روز هم نماز و روزه بگیرد و...، فایدهای برایش ندارد.
با توجه به آنچه که گذشت، این شخصی که از دنیا رفته و وارد برزخ شده است و اعتقاد به خدا و ولایت پیامبران و محبت اهلبیت علیهمالسلام داشته، دو صورت دارد:
یک. جاهل قاصر بوده است؛ یعنی از روی جهل و نادانی، به اعتیاد و ... گرفتار شده است، این شخص در برزخ، اهل نجات خواهد بود.
دو. جاهل مقصر بوده است؛ یعنی قدرت داشته و میتوانسته است معتاد نشود؛ ولی با اختیار خود، این راه را انتخاب کرد؛ هرچند وقتی که در آن افتاد نمیتوانست بیرون بیاید، در این صورت نیز باید گفت بعد از گذراندن برخی از سختیها و گرفتاریهای برزخ، او نیز اهل نجات خواهد بود.
نکته مهم: در هر دو صورت، بر پسر بزرگ او (میت) واجب است که نماز و روزهها و بدهکاریهای پدر را بپردازد و اگر فرزند ندارد، بهتر است از مال و دارایی او، نماز و روزهها و بدهکاریهای او را بپردازند، تا در برزخ گرفتاری او کمتر شود.
موفق باشید.
با سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر محترم
بهطور کلی آنچه که خداوند آفریده است، در حال عبادت اویند؛ ولی ما تسبیح و عبادت آنها را نمیفهمیم. قرآن کریم میفرماید: «تُسَبِّحُ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فيهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبيحَهُمْ إِنَّهُ كانَ حَليماً غَفُورا»؛[اسراء: 44] «آسمانهای هفتگانه و زمین و کسانی که در آنها هستند، همه تسبیح او میگویند و هر موجودی، تسبیح و حمد او میگوید؛ ولی شما تسبیح آنها را نمیفهمید. او بردبار و آمرزنده است».
این آیه به روشنی میفرماید که همه موجودات در حال تسبیح و عبادت خداوند است؛ ولی ما متوجه عبادت آنها نمیشویم.
با توجه به این آیه و برخی از روایات، فرزند در شکم مادر نیز در حال عبادت الهی است.
توضیح: عبادت خداوند در دو قالب شکل میگیرد:
یک. قالب تکوین که همه موجودات در حال عبادت خداوند هستند؛ بر این اساس بچه در شکم مادر نیز با همین نوع عبادت، خدا را ستایش میکند.
دو. قالب تشریع که حوزه قانونگذاری است؛ یعنی خداوند برای کسانی که صاحب عقل و فهم و اختیار هستند، تکالیفی را مشخص کرده است که باید مطابق آن عمل کنند، اگر مطابق آنها عمل کردند عبادتکننده محسوب میشوند و اگر عمل نکردند، معصیتکار خواهند بود.
پس اگر مرادتان از عبادت بچه در شکم مادر، همین عبادتهایی است که خداوند تشریع کرده و انسان مؤمن در طول سال انجام میدهد، باید گفت که نه! بچه در شکم مادر از این عبادتها ندارد؛ ولی اگر مرادتان عبادت مخصوص به خودش، همان عبادت تکوینی که در آیه قرآن آمده است، باشد، باید گفت که بله! بچه در شکم مادر عبادت الهی میکند.
برای مطالعه بیشتر به لینک زیر مراجعه کنید.
https://btid.org/fa/news/182266
با سلام و عرض ادب و احترام خدمت شما کاربر محترم
نخست اینکه: همین که شما نسبت به دیگران احساس مسئولیت میکنید و برای کودکان فلسطینیان احساس دلسوزی دارید، این خود نشانه ایمان شما به خداوند است و الا بسیاری هستند که کشته شدن کودکی را میبینند و هیچ احساسی ندارند. امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود: کسی که ببیند خلخالی را از پای زن یهودیهای[غیرمسلمان] به ظلم بیرون میآورند، جا دارد که دق کند. حال چه برسد به اینکه مسلمان باشد.[الغارات، قدیم، ج2، ص328]
دوم اینکه خداوند حکیم و داناست و هر کاری که میکند بیهوده و بدون دلیل نیست؛ پس اگر ظالمی را خلق کرد که ظلم کند، یقینا بیحکمت نیست؛ هر چند حکمت واقعی آن برای ما مخفی است ولی میتوان به چند نکته اشاره کرد:
یک. خداوند ظالم را نیافرید، بلکه همه انسانها را بر اساس فطرت خدادادی پاکسرشت آفرید و این پدر و مادر، محیط و.. خود انسان است که با اختیار خویش راه ظلم را انتخاب میکند.
دو. ظالمان با اختیار خویش ظلم میکنند و گروهی نیز تحت ظلم آنها قرار میگیرند، لذا هم ظالم دارد امتحان میشود و هم مظلوم که آیا با اختیار خویش زیر بار ظلم رفته است و یا تلاش میکند از زیر بار ظلم خارج شود یا نه؟
سه. خداوند بر ظالمان نیز اتمام حجت میکند، گاهی بر ظلم ظالمان افزوده میشود؛ علاوه بر اینکه ظالمان در این مدت، مورد امتحان نیز قرار میگیرند.
چهار. گاهی برای شناخت خصوصیات ظالم و مظلوم، به ظالم فرصت داده میشود تا علاوه بر شناساندن ذات پلید خویش، طرفداران آنها نیز مشخص شوند.
اما این جمله شما به خداوند اگر از سر اعتراض باشد که خداوند را از از عدالت به دور بداند، گناه و معصیت است و باید توبه کند؛ ولی اگر از روی دلسوزی باشد گناه نیست؛ هر چند در هر حال انسان باید تسلیم امر خداوند باشد، در ضمن اینکه از ظلم ظالمان دوری کند و تا میتواند مظلوم را یاری کند.
وفقکم الله
صفحهها