مطالب دوستان حسین وجدانی «مشاور»

با سلام به شما کاربر محترم درست است که فرزند ده‌ساله‌تان با شما در بعضی از کارها همراهی نمی‌کند، ولی این عدم همراهی به معنای مشکل یا ناسازگاری تلقی نمی‌شود؛ چراکه در برخی از مواردی که فرزندتان با شما همراهی نمی‌کند؛ مثل بیرون رفتن برای مهمانی و پارک رفتن می‌تواند ناشی از ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری او باشد. بنابراین این مخالفت کردن غیرطبیعی نیست؛ به ویژه وقتی انگیزه‌ای برای بیرون رفتن برای فرزندتان نباشد، طبعاً مخالفتش جدی‌تر هم می‌شود، اما اینکه اشاره کردید که اگر بچه هم‌سن و سال او وجود داشته باشد، حتماً همراهی می‌کند، می‌تواند گویای نیاز او به همبازی و داشتن یک خواهر و برادر باشد. اینکه نسبت به ثبت‌نام در کلاسی یا حضور در مکانی، معمولاً مخالفت می‌کند، باید ابتدا انگیزه سازی کنید؛ مثلاً باید به جای اینکه به او بگویید که با ما برای رفتن به فلان جا بیا، سعی کنید درباره جذابیت آن مکان و محل با او صحبت کنید، بدون اینکه اشاره‌ای به رفتن کنید. در آن صورت اگر تمایل به رفتن داشت که چه بهتر، ولی اگر تمایل نشان نداد، هیچ اصراری نکنید، بلکه بعد از برگشتن از آن محل، دوباره درباره جذابیت آن محل صحبت کنید تا در آینده، شوق همراهی با شما در او تقویت شود. درباره بی‌انضباطی و عدم رعایت نظافت هم اگر به‌صورت بلندمدت این رفتار را در او مشاهده کرده‌اید، می‌تواند گویای این موضوع باشد که فرزند شما به صورت جدی با تبعات رفتاری خودش مواجه نشده است. برای رفع این بی‌انضباطی و بی‌نظمی چند نکته را باید رعایت کرد: 1- زمینه‌هایی که باعث بی‌نظمی و تنبلی فرزندتان می‌شود را شناسایی کرده و برطرف کنید؛ مثلاً خستگی و گرسنگی دو عاملی است که می‌تواند کودک شما را نسبت به رعایت نظم و انضباط در خانه بازدارد. لذا در جاهایی که فرزندتان خسته یا گرسنه یا عصبانی است نمی‌توان انتظار بالایی از او داشت. شما با رفع این سه عامل می‌توانید انتظار داشته باشید که نظم و انضباط را رعایت کند. 2- به صورت جدی، قاطع و روشن، انتظاراتی که از فرزندتان دارید را برایش بازگو کرده و تأکید کنید که کارهای مورد انتظار را حتماً انجام دهد. همچنین نسبت به عدم انجام کارها نیز او را متوجه پیامد آن کنید؛ مثلاً گوشزد کنید که اگر لباس‌هایش را مرتب در چوب لباسی آویزان نکند، حق دیدن برنامه تلویزیونی را ندارد! شما با استفاده از اصل محرومیت می‌توانید فرزندتان را به انجام درست کارها هدایت کنید. حتماً باید از محرومیت که یکی از تبعات و پیامدهای رفتاری اوست استفاده کنید تا فرزندتان متوجه شود که بین تنبلی و بی‌انضباطی با محرومیت رابطه وجود دارد. سعی کنید مواردی را برای محرومیت انتخاب کنید که واقعاً مورد علاقه فرزندتان باشد. اگر مثلاً بیرون رفتن از خانه مورد علاقه او نباشد، محروم کردن او از این کار مؤثر نیست. درنتیجه مواردی را به عنوان محرومیت انتخاب کنید که تأثیرگذار باشند. 3- جاهایی که کودکتان، نظم و انضباط را رعایت کرده است، حتماً در خانه پررنگ جلوه دهید. شما می‌توانید از طریق تشویق، تعریف و هدیه این رفتار مثبت را در او فعال کنید. در واقع شما با خوشایند سازی می‌توانید انگیزه برای رعایت نظم و انضباط را در او فعال کنید. اگر نیاز به راهنمایی بیشتر دارید، جزئیات بیشتری از فرزندتان بیان کنید بهتر در این زمینه شما را راهنمایی کنیم. موفق باشید.

با سلام به شما کاربر محترم گرچه نمی دانیم که به چه علت چنین سوالی را مطرح کردید، ولی اگر بخواهیم به این سوال به صورت علمی پاسخ بدهیم، هر فردی به مقتضای سنی که دارد، شرایط تاثیرپذیری را خواهد داشت. لذا همانطور که یک کودک پیش دبستانی از محیط پیرامونی خودش تاثیر می پذیرد، بچه 12 ساله نیز تاثیرپذیر خواهد بود. اما آیا می توان گفت که کودک پیش دبستانی نسبت به بچه 12 ساله، اثرپذیری بیشتری دارد؟ بله بدین خاطر که یک کودک پیش دبستانی، عینی گراست و راحت تر حرف های دیگران را می پذیرد و خیلی درگیر علت و علل مسائل به صورت منطقی و مستند نمی باشد، برخلاف یک نوجوان که معمولا دنبال علت و علل مسائل می باشد و به جهت روحیه استقلال طلبی و حق طلبی، اگر دلیل قانع کننده و منطقی برای او آورده نشود، چه بسا آن مسئله را از دیگران نپذیرد و آن را رد کند. لذا نوع گفتگو و تعامل با یک نوجوان باید براساس احترام به روحیات استقلال طلبی او و براساس مستندات و منطق باشد، برخلاف تعامل با یک کودک 5-6 ساله که عمدتا متکی بر تعامل عاطفی و احساسی است.   باز اگر سوال یا نکته دیگری داشتید، حتما با ما در میان بگذارید. موفق باشید.

با سلام به شما کاربر محترم با این توضیح منشأ این ترس، صرفا ترس از تاریکی نیست، بلکه از ترس از موجودات عجیب و غریب و حیوانات وحشی است که در ذهن کودک شکل گرفته است. تاریکی تنها باعث می شود تا تخیلات ترس آور به سراغ ذهن کودکتان بیاید و منجر به ترس او از تاریکی شود. در اینگونه موارد باید دو راهبرد را در مقابله با این ترس پیش ببرید: 1- مقابله با ترس از تاریکی 2- مقابله با ترس از موجودات عجیب و غریب چه بسا از دید بیشتر کودکان، تاریکی نشانه و مظهر موجود ترسناک و خیالی است که می‌تواند به آن ها صدمه بزند. لذا اینگونه کودکان سعی می کنند از آن موقعیت ترسناک فرار کنند. اینگونه کودکان بیش از هرچیز نیازمند احساس آرامش و امنیت روانی هستند. ترس کودکان از تاریکی را می توان از طرق زیر کاهش بدهید: - بازی در تاریکی مانند سایه بازی با چراغ کم نور یا شمع - با کمی روشن نگه داشتن اتاق با چراغ خواب، می‌توان اتاق را از تاریکی محض درآورد و با یادآوری اینکه این اتاق تاریک هست، ولی به آدم آرامش می دهد، شدت ترس کودکتان را می توانید کاهش دهید. به خصوص اگر نور چراغ خواب آبی یا سبز باشد. درباره ترس از موجودات خیالی و عجیب و غریب هم باید اولا بررسی کنید که درباره این موضوع از چه کسی یاد گرفته است؟ معمولا ترس ها اکتسابی است و بچه ها از همدیگر این ترس ها را یاد می گیرند. ممکن است یک نفر چنین ترسی داشته و این ترس را به کودک دیگر هم انتقال داده است. لذا اول بررسی کنید که چطور فرزندتان از این موجودات خیالی دچار ترس شده است؟ گاهی مشاهده انیمیشین و فیلم‌های نامناسب، حرف‌های نادرست اطرافیان و والدین (مثلا گاهی والدین ناخواسته برای اینکه بچه رو آروم کنند، به ضرب المثل و داستان و عبارات غیرواقعی و ترسناک رو می آورند مانند این: "اگر نخوابی، لولو میاد و تو رو می خوره و ..." والدین نمی دانند با این کارشان چه ترسی را در ذهن او می کارند و زمان زیادی می طلبد تا بذر ترس را از ریشه ذهن بچه خارج کرد.) در کنار آن تجربیات خود کودک نیز همگی در شکل گیری ترسهای خیالی بچه موثر می باشند. اما چکار باید کرد تا این ترس ها را از کودک خارج کرد؟ در ادامه به آن می پردازم. ثانیا از او بخواهید برای ترسهایش نمره گذاری کند؛ مثلا از 1 تا 10 به ترسش نمره بدهد. به این صورت که مثلا ترسش از تنهایی در اتاق 8 هست و ترسش از تنهایی در دستشویی 7 هست. خب این نمره گذاری به شما کمک می کند که بفهمید ترس کودکتون نسبت به چه چیزهایی بیشتر هست و آیا رابطه معناداری بین ترسهایش وجود دارد یا نه و اینکه خود کودک شما با این نمره گذاری این آگاهی رو پیدا می کند که مثلا تنها ترسش از تنهایی در اتاق از بین بقیه ترسهایش بیشتر است. اینگونه نیست که میزان ترسش نسبت به همه موضوعات یک اندازه باشد. وقتی ترس‌های کودکتان را احصا و پروسه نمره گذاری ترس را هم طی کردید، سپس آن موضوعی را که کودکتان نسبت به سایر موضوعات ترسش کمتر هست را انتخاب کنید؛ مثلا ترس از دستشویی رفتن در شب نسبت به سایر ترس‌هایش کمتر است. خب از این به بعد با کودک خود توافق کنید که می خواهید با همدیگر این ترسش را نسبت به دستشویی رفتن از بین ببرید. اما چگونه؟برای این کار، چند گام رو باید انجام بدهید: گام اول: اگر یکی از دلایل ترس کودک، وجود سوسک در دستشویی است که باعث ناخوشایندی او می شود، باید از طریق سمپاشی، محیط موردنظر را پاک کنید. گام دوم: تکنیک خوشایندسازی در دستشویی را انجام دهید؛ مثلا می توانید فضای دستشویی را از طریق برچسب‌های زیبا یا قرار دادن گل های رنگین و استفاده از خوشبوکننده‌ها برای کودک خود خوشایند کنید. برای این کار حتما با کودک خود مشورت کنید و ببینید چه چیزهایی را اگر در محل دستشویی بگذارید، مورد علاقه کودکتان هست و حس خوبی پیدا می کند. گام سوم: اگر مثلا دستشویی خانه شما در حیاط خانه است و کودکتان همیشه یا شب هنگام برای دستشویی رفتن از شما می خواهد که او را همراهی کنید، در این صورت شما باید به صورت زمینه سازی این روند را کاهش بدهید؛ بدین صورت که برای همراهی با او سعی کنید مانند روال گذشته او را تا حیاط خانه همراهی کنید حتی برای اینکه کودکتان احساس امنیت کند، می توانید با صدای بلند با همسرتان یا هر فرد دیگری مشغول صحبت باشید تا کودکتان احساس کند که پیش او هستید. بعد در ادامه مثلا بعد از یک هفته سعی کنید از دور او را همراهی کنید و همچنان با صدای بلند خودتان این حس امنیت را به او بدهید. سپس در هفته بعدی این همراهی را با فاصله بیشتر مثلا داخل خانه داشته باشید و همینطور این رویه را ادامه بدهید تا جایی که کودکتان این احساس را پیدا خواهد کرد که دیگر نیازی به همراهی شما ندارد. این تقریبا تکنیک و اصولی بود که می تونید برای کاهش ترس و اضطراب کودکتون نسبت به تنهایی در اتاق و موارد مشابه بکار ببرید. موفق باشید.

با سلام به شما کاربر محترم این سوال معمولا یکی از دغدغه های بسیار مهم خانواده های مذهبی است که دوست دارند فرزندشان تمایلات مذهبی داشته و نسبت به اعمال مذهبی مقید باشد، ولی بنا به دلایلی، فرزندان هیچ گونه تمایلی نشان نمی دهند یا نسبت به انجام اعمال دینی سهل انگاری می کنند و یا در بدبینانه ترین حال نه تنها تمایل مذهبی ندارند، بلکه تمایلات غیرمذهبی در آنها تشدید شده و واکنش هاس بعضا بدی از خود نشان می دهند. این تقسیم بندی از این جهت مهم است که همه فرزندان نوجوانی که اعمال مذهبی را انجام نمی دهند با یک نگاه و زاویه تحلیل نکنیم. هرکدام از آنها تجزیه و تحلیل خودش را می طلبد. اما وظیفه والدین در برابر چنین فرزندانی چیست و چه باید بکنند؟ در قدم اول باید بررسی کنند که فرزندشان جزو کدامیک از دسته های مذکور می باشد: آیا فرزندشان، تمایلات مذهبی کمی دارد؟ آیا فرزندشان تمایلات مذهبی دارد، ولی تقید به انجام اعمال مذهبی ندارد؟  یا اینکه کلا تمایلات غیرمذهبی داشته و نگاه بدی به مسائل دینی دارد؟ در قدم بعدی باید باتوجه به دسته بندی، استراتژی برخورد خودشان را انتخاب کنند. اما چگونه باید این استراتژی را انتخاب کرد؟ اگر فرزندمان جزو دسته اول باشد؛ یعنی تمایلات مذهبی کمی دارد، باید با تمرکز بر احساسات و عواطف فرزندمان، تمایلات و هویت مذهبی او را تحریک کرد. چگونه؟ از طریق برقراری ارتباط صمیمی بین والد و فرزند، تشوق و تایید پررنگ رفتارهای دینی فرزند؛ بدین صورت که کمترین حرکت مذهبی در فرزند نوجوان را پررنگ جلوه دهید و در ظاهر و رفتار خود، آن را نشان دهید. قرار گرفتن در موقعیت های مذهبی از جمله مراسمات دینی و مذهبی (سعی کنید بیشتر در مراسم شاد؛ مانند اعیاد، ولادتها و ... با فرزندتان همراه شوید.) فطرت پاک و وجدان درونی نوجوان را تحریک می کند. سعی کنید نسبت به سوالات دینی و مذهبی نوجوان اشتیاق نشان دهید، ولو اینکه ممکن است نتوانید به سوال یا شبهه او پاسخ بدهید، ولی از پرسش و نکته سنجی او به شدت تعریف کنید. (این کار به مرور باعث می شود که نوجوانتان، هرگونه شک و شبهه ای که در ذهنش ایجاد می شود با شما به راحتی درمیان بگذارد و تخلیه روانی هم اتفاق می افتد.) نهایتا ممکن است شما نتوانید پاسخ کاملی به سوال او بدهید، ولی می توانید در این باره او را به کسی دیگر معرفی کنید یا خودتان از یک کارشناس سوال کنید و پاسخ را بیابید و در آخر به فرزندتان انتقال دهید. این مواردی که ذکر شد، بخشی از راهکارهای تقویت تمایلات مذهبی در نوجوان است، راهکارهای موثر دیگری از جمله پیوند دادن نوجوان به حلقه ها و گروه های مذهبی هم وجود دارند که با پیگیری و جویا شدن نسبت به مساجد و امکان دینی و فرهنگی فعال، فرزند نوجوان را به آن حلقه ها متصل نمود. اما از آنجایی که سوال شما کلی است و ما نمی دانیم که دقیقا نوجوان موردنظرتان جزو کدام دسته‌ی بالا قرار دارد از توضیح اضافی خودداری می کنیم. اگر تمایل دارید، توضیح بیشتری درباره نوجوان موردنظرتان بدهید تا با جزئیات و طرح و نقشه حساب شده جلو بروید. موفق باشید.