جايگاه فرد بداخلاق درآخرت چگونه است؟

پرسش: جايگاه فرد بداخلاق درآخرت چگونه است؟

پاسخ: مطابق بعضي از روايات جايگاه فرد بد اخلاق درآخرت، جهنم است ! ملاحظه بفرماييد:
1- امام رضا(ع) از جدش رسول خدا(ص) اين گونه بيان فرموده است:
«عليكم بحسن الخلق فانّ حسن الخلق فى الجنة لامحالة و اياكم و سوء الخلق فانّ سوءالخلق فى النار لامحالة»(بحار. ج 68، ص 386) بر شما باد به كسب خلق زيبا(و برخورد نيك با ديگران) چه اين كه (نتيجه) خوش اخلاقى شما بهشت خواهد بود و دورى گزينيد از بد خلقى و كژخلقى زيرا كه پايان آن حتماً جهنم است.
2- قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: «إنّ العبد ليبلغ من سوء خلقه أسفل درك جهنّم». (المحجة البيضاء 5/ 93)
رسول خدا (ص) فرمود: بنده در اثر بدخوئى به پائين ‏ترين طبقات دوزخ مى ‏رسد.
همچنين روايات ديگري نيز درمذمت بد اخلاقي وجود دارد كه بعضي از آنها را بيان مي كنيم :
1- قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: «انّ اللّه يحبّ معالى الأخلاق و يكره سفسافها»( ميزان الحكمة، ج 3، ص 146.) خداوند خوبي هاى والا را دوست مى‏ دارد و خويهاى پست را ناخوش مى ‏دارد.
2- على(عليه السلام) «عليكم بمكارم الاخلاق فأنها رفعة، و اياكم و الأخلاق الدنية فأنها تضع الشريف و تهدم المجد»( بحارالانوار، ج 75، ص 53.)
در اين حديث شريف، نخست توصيه و سفارش به مكرمت و كرامت اخلاقى شده و از آن به عنوان عامل رفعت انسانى و اجتماعى ياد شده است و در برابر از اخلاق پسند و ناپسند نهى شده و نسبت به آن هشدار داده شده است زيرا طبق اين روايت بد خلقى دو پى‏ آمد ويرانگر دارد الف: شرافت انسانى را از او مى ‏گيرد. ب: پايگاه اجتماعى او را ويران مى‏ سازد.
3- لقمان حكيم به فرزندش مى ‏فرمايد: «ايّاك و الضجر و سوء الخلق و قلة الصبر فلا يستقيم على هذه الخصال صاحب»( بحارالأنوار، ج 10، ص 419.) از بى حوصلگى و بد خلقى و كم صبرى بپرهيز كه با داشتن اين صفات بد، دوستى براى تو باقى نخواهند ماند.
سه هشدار اجتماعى در اين رهنمود حكيمانه لقمان بيان شده است:1- بى حوصلگى، نداشتن سعه صدر، نداشتن تحمل و شنيدن حرف و رفتار ديگران. 2- بد خلقى و بد رفتارى اخلاقى، مانند غضبناك شدن، داد كشيدن و بى مهرى به ديگران. 3- كم طاقتى و زود خسته شدن و بريدن درمشكلات زندگى.
4- قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: الخلق السّيّئ يفسد العمل كما يفسد الخلّ العسل.(عيون اخبار الرضا 2/ 37 البحار 73/ 297 مستدرك الوسائل 2/ 338) - رسول خدا (صلي الله عليه وآله) فرمودند: بدخوئى، عمل را تباه مى‏ كند همان گونه كه سركه عسل را فاسد مى‏ سازد.
5- قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: سوء الخلق ذنب لا يغفر و سوء الظّنّ خطيئة تفوح‏ (المحجة البيضاء 5/ 93) - پيامبر خدا (ص) فرمود: بدخوئى گناهى نابخشودنى، و بدگمانى خطائى انتشار پذير است.
6- قال امير المؤمنين عليه السّلام: ربّ عزيز أذلّه خلقه و ذليل أعزّه خلقه. (البحار 71/ 396) - امير المؤمنين (ع) فرمود: بسا عزيزى كه اخلاقش او را ذليل ساخته و بسا ذليلى كه اخلاقش او را عزيز كرده است.
7- عن الصادق عليه السّلام: إنّ سوء الخلق ليفسد الإيمان‏ كما يفسد الخلّ العسل. (الكافي 2/ 321 البحار 73/ 296) - از امام صادق (ع) نقل شده است: بدخوئى، ايمان را تباه مى‏ كند همان گونه كه سركه عسل را فاسد مى‏ سازد.
8- عن عليّ عليه السّلام: أشدّ المصائب سوء الخلق. (غرر الحكم/ 180) - از على (ع) نقل شده است: سخت‏ترين ناگواري ها بدخوئى است.
9- عن عليّ عليه السّلام: من ساء خلقه عذّب نفسه. (غرر الحكم/ 617) - از على (ع) نقل شده است: هر كه بدخو گرديد خود را دچار عذاب كرده است.
10- عن رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: لكلّ ذنب توبة إلّا سوء الخلق. (نهج الفصاحة 2/ 4789) - از پيامبر خدا (ص) نقل شده است: هر گناهى توبه دارد جز بدخوئى!
11- عن عليّ عليه السلام: سوء الخلق شرّ قرين. (غرر الحكم/ 433) - از على (ع) نقل شده است: بدخوئى، بدترين همدم است.
12- عن عليّ عليه السلام: الخلق المذموم من ثمار الجهل. (غرر الحكم/ 46) - از على (ع) نقل شده است: اخلاق ناپسند نتيجه نادانى است.
دو داستان از بد اخلاقي!
1- پيامبر اكرم(ص) هنگامى كه سعد بن معاذ از دنيا رفت به گونه ‏اى شايسته و فوق العاده از وى تجليل كردند، با پاى برهنه او را تشييع نمودند، بر پيكر او نماز خواندند و پس از به خاكسپارى دست بر روى قبر او نهادند و دعا كردند. مادر سعد كه اين صحنه ‏ها را ديد گفت: «هنيئاً لك الجنة (پسرم! بهشت گوارايت باد!)»
پيامبر(ص) فرمود: از كجا مى ‏دانى كه او الآن در بهشت است كه اين گونه داورى مى‏ كنى؟!
گفت: يا رسول اللّه آيا با اين همه احترام و تجليل او بهشتى نيست؟
فرمود: چرا ولى با تأخير، چون در محيط خانواده با اعضاى خانواده كج خلقى مى‏ كرد.( ميزان الحكمة، ج 3، ص 154)
2- «گويند شخصى دو دختر داشت كه همزمان به دو شوهر داد، مدتى گذشت مادر آن دختران با خود گفت: به ديدن دخترانم بروم تا از نزديك از اوضاع آنان خبردار شوم، نخست به خانه آن دخترى رفت كه شغل شوهرش سركه فروشى بود، با زندگى جمع و جور و شايسته و داراى امكانات رفاهى مناسب اين دختر روبرو شد و با خود گفت: حتماً زندگى دختر دوم من كه شوهرش عسل فروشى دارد از اين بهتر و پيشرفته‏ تر خواهد بود لكن با كمال تعجب هنگامى كه به خانه دختر دوم رفت با زندگى ساده و عقب افتاده و نامناسبى روبرو شد، در فكر فرو رفت و از دختران جوياى علت و دليل شد. آن دخترى كه شوهرش سركه فروشى داشت گفت: مادر، شوهر من سركه ترش را با شيرينى و خوش خلقى و خنده رويى به مشتريان مى ‏فروشد از اين رو هر كس از او جنس مى‏ خرد شيفته اخلاق او مى‏ گردد و ديگران را هم تشويق به سوى او مى ‏كند. دختر دوم گفت اى مادر! شوهر عسل فروش من عسل‏ها را با ترشرويى و بد خلقى مى ‏فروشد كه هر كس از او يكبار عسل بخرد دوباره از آن بازار عبور نمى ‏كند و ديگران را هم از اين جريان با خبر مى ‏سازد. مادر دختران رمز و راز پيشرفت و پسرفت آن دو زندگى را دريافت كرد. آرى نتيجه مى‏ گيريم كه: «سركه فروش خوش اخلاق بهتر و موفقتر از عسل فروش بد اخلاق است.»
برگرفته از سایت پرسمان