آیا ازدواج آثار فردی هم دارد؟

پرسش: چرا بايد ازدواج كنيم به نظرشما ازدواج فقط برآورده كردن نيازهاي جنسي است يا خير؟

پاسخ: همانطور که خودتان آگاه هستيد ازدواج در آخرين و كامل‏ترين دين الهي، يعني اسلام، رنگ ويژه ‏اي به خود گرفته است، به گونه ‏اي كه در قرآن و احاديث، بحث‏هاي مفصلي درباره‏ ي آن به چشم مي‏ خورد.قرآن، كتاب هدايت و سعادت بشري و منبع شايسته ‏اي براي درك مفاهيم و مسايل ازدواج است. بر خلاف ديگر كتاب‏ هاي مقدس كه رهبانيت و تجرد را مقدس مي‏ شمارند يا آزادي و بي‏ بندوباري در اخلاق جنسي را پيشنهاد مي‏ كنند، قرآن راه ميانه را برگزيده است.
خداوند متعال مي فرمايد: «مردان و زنان بي همسر خود را همسر دهيد، همچنين غلامان و کنيزان صالح و درست کارتان را اگر فقير و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود، آنان را بي نياز مي سازد. خداوند گشايش دهنده و آگاه است»[1] اين آيه تأکيد مي کند که همه بايد به امر ازدواج افراد مجرد همت گمارند و تنها به دليل مشکلات اقتصادي از تشکيل خانواده نهراسند.
در روايات نيز بر اهميت و تشويق به ازدواج و پي‏آمدهاي مثبت آن بسيار تأكيد شده است. دليل چنين اهميتي را در اين عوامل بايد جست‏ وجو كرد:
1ـ دور نگه داشتن مؤمن از فساد و فحشا
2ـ جبران كمبودهاي طبيعي زن و مرد
3ـ نزديك‏تر شدن به كمال الهي
4ـ دست‏يابي به آرامش روحي.
پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم ازدواج را محبوب خداوند معرفي مي‏ كند:«هيچ چيز نزد خداوند محبوب‏ تر از خانه‏ اي نيست كه در اسلام با ازدواج آباد مي‏ شود»[2]. يكي از وظايف مسلمانان پيروي از سنت پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم است. از اين‏رو پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم در حديثي مي ‏فرمايد:«ازدواج، سنت من است. هركس از آن روي برگرداند (و ازدواج نكند) از سنت من روي برگرد نيده است»[3].
هم‏چنين در باب فضيلت شخص متأهل احاديثي وجود دارد. پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم مي‏ فرمايد:«دو ركعت نمازي كه فرد متأهل (و داراي همسر) مي ‏خواند از 70 ركعت نمازي كه يك مجرد مي ‏خواند، بهتر است»[4].
در حديثي تكان دهنده از پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم چنين آمده است:«بدترين مرد‏هاي شما كسي است كه عزب (و بدون ازدواج) بميرد»[5].
آثار فردي ازدواج‏
1- آرامش روحی
آرامش روحي يكي از نعمت ‏هاي بسيار مهم الهي است كه خداوند آن را در ازدواج مقرر فرموده است. خداوند مي ‏فرمايد:«يكي از نشانه‏ هاي الهي اين است كه براي شما از جنس خودتان، جفتي بيافريد كه در كنار او آرامش يابيد و با هم انس بگيريد»[6]. الفت داشتن و هم‏نشيني انسان با كسي كه در مراحل دشوار زندگي، دوش به دوش انسان گام بردارد و مايه ‏ي آرامش قلبي و زدودن خستگي‏ هاي جسمي و روحي بشود، به ويژه در عصر ماشيني و بي ‏روح كنوني بسيار اهميت دارد. زن و مرد در كنار هم، تكيه‏ گاه يكديگرند و در مشكلات به همديگر ياري مي ‏رسانند. آن‏گاه با عشق و محبتي كه خداوند در دل آنان قرار داده‏ است، به آرامشي جاودان مي ‏رسند؛ زيرا اين عشق و محبت، الهي است. خداوند مي‏ فرمايد: وَ جَعَلَ بَيْنَكُم مودّةً و رحمةً خداوند ميان شما، محبت و مهرباني را برقرار ساخت. پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم در حديث زيبايي مي ‏فرمايد:«براي مؤمن چه سودي بهتر از زن شايسته كه هرگاه او را مي‏  بيند، شادمان شود»[7].
روان‏ شناسان براي كساني كه از اين نعمت برخوردار نيستند، عوارضي هم‏چون: «ضعف و خستگي، كوفتگي عمومي، هراس و دلهره از خطرهاي توصيف ‏ناپذير، بي‏قراري و ناآرامي، بي ‏خوابي، خستگي فكري و...»[8] را برمي ‏شمرند.
2 - برآوردن غريزه ‏ي جنسي‏
غريزه‏ي جنسي يكي از مهم‏ترين غريزه‏ه اي نهفته در نهاد بشر است كه در دوره‏اي ويژه آشكار مي‏ شود. به اين غريزه بايد به درستي پاسخ داد؛ زيرا هرگونه پاسخ افراطي يا تفريطي، انسان را به مشكل دچار مي ‏كند. از نظر اسلام، ازدواج، پاسخ درست به جنب و جوش و آشكار شدن غريزه‏ي جنسي است. آدمي با ازدواج مي ‏تواند اين غريزه‏ي سركش را مهار كند و خود را از افتادن به گرداب فحشا و بي‏ بندوباري جنسي در امان دارد.خداوند مي فرمايد«و الذين هم لفروجهم حفظون الا علي ازواجهم او ما ‏ملكت ايمانهم‎ ‎فانهم غير ملومين». در حديث آمده است:« ميان لذت‌هاي مادي و جسماني در دنيا و آخرت،‏‎ ‎هيچ كدام به پايه لذت زناشويي نمي‌رسد». خداوند در ميان شهوات گوناگون، علاقه به زن را ‏مقدم داشته است:«زين للناس حب الشهوت من‎ النساء و البنين و ‏القناطير المقنطره»[9]. بدين صورت، جوان مؤمن با ازدواج هم غريزه‏ي خود را به طور كامل برآورده مي ‏سازد و هم ايمان خود را از آسيب نگه مي‏دارد. البته اين امر نمي‌تواند‎ ‎انگيزه اصلي و ‏هدف نهايي ازدواج باشد؛ زيرا غريزه جنسي در زن و مرد، دوره محدودي‎ ‎دارد و اگر غرض از ازدواج، فقط اين جهت باشد، بايد زوجين هنگام ناتواني ‏جنسي،‎ ‎يكديگر را رها كنند يا زن و مردي كه توانايي جنسي خويش را از ‏دست داده‌اند، هيچ گاه‎ ‎پيمان زناشويي نبندند‏‎.
3 - تكامل رفتاري‏
مرد و زن ويژگي‏ هايي دارند كه در ديگري نيست. براي نمونه، شدت مهر و محبت در زن بيشتر است در مقابل، قهر و جلال در مرد بيشتر است. بنابراين، هركدام كاستي‏هايي دارند كه اين كاستي‏ها با ازدواج جبران مي ‏شود. در حقيقت، ازدواج نوعي تكامل زن به وسيله‏ ي مرد و تكامل مرد به وسيله‏ ي زن است. به همين دليل اميرالمؤمنين علي‏ عليه السلام مي‏فرمود:«هيچ صحابه‏ اي از اصحاب پيامبر ازدواج نمي‏كرد، مگر اين‏كه پيامبر مي‏ فرمود: او دين خويش راكامل كرده است»[10].
4 - لباس يكديگر
خداوند در قرآن مي‏فرمايد:«هُنَّ لباسٌ لكم و اَنْتُم لباسٌ لَهُنَّ»[11]. زن‏ها لباس شما هستند و شما (مردان) لباس زن‏ها هستيد. برخي استادان اخلاق براي لباس در اين آيه، سه معنا برشمرده ‏اند:
الف - زن و مرد، زينت يكديگر و مايه‏ ي مباهات و افتخار همديگر هستند؛ چنان‏چه لباس نيز زينت است. البته اين افتخار و احساس رواني آن بسيار اهميت دارد.
ب - زن و مرد مايه‏ ي تهذيب نفس يكديگرند و همديگر را از آلودگي به گناه باز مي‏ دارند. يكي از كارهاي لباس، حفظ بدن از خطرهايي مانند سرما است. بنابراين، همسران نيز همديگر را از درافتادن به گناه باز مي ‏دارند و سبب تكامل همديگر مي‏ شوند.
ج - زن و مرد پوشاننده‏ ي يكديگر هستند. هم‏چنان كه لباس، عيب‏ها و زشتي‏هاي بدن را مي ‏پوشاند، مرد و زن نيز عيب يكديگر را مي ‏پوشانند و اصلاح مي ‏كنند[12].
5 - بهبود وضع اقتصادي‏
نگراني از تنگ دستي، يكي از بهانه‌هايي است كه براي‎ ‎گريز از ازدواج، ‏مطرح مي‌شود. قرآن، اين گونه به انسان اميدواري مي‌دهد: از فقر و‎ ‎تنگ ‏دستي جوانان و مجردان نگران نباشيد و در ازدواج آنها بكوشيد چرا كه اگر ‏فقير‎ ‎باشند، خداوند از فضل خويش، آنان را بي نياز مي‌سازد[13].ازدواج افزون بر تكامل دين، به پيشرفت اقتصادي مي‏انجامد؛ زيرا حس مسؤوليت، پرهيز از اسراف‏گري و آينده ‏نگري براي خود و فرزندان، پس از ازدواج رخ مي ‏دهد. وعده‏ي خداوند در سوره ‏ي نور و گفتار پيشوايان دين در اين باره نيز بر اين معني تأكيد مي‏ كنند.
برگرفته از سایت پرسمان