توبه کننده، مانند شخصی است که گناه نکرده است

09:00 - 1396/10/14

بر طبق آیات و روایات شخصی که توبه حقیقی کرده، دقیقا مانند کسی است که هرگز آن گناه را انجام نداده است.

گناه

برخی اوقات این سوال مطرح می‌شود که آیا شخص گناهکار بعد از توبه جایگاهش دقیقاً مانند شخصی است که گناه نکرده است!؟

پاسخ: این مساله عقلی نیست که انسان بتواند با تحلیل‌های عقلی به آن پاسخ دهد؛ بلکه باید دید خداوند متعال چگونه آن را بیان کرده است!؟

در روایات و آیات قرآن بر این نکته تأکید زیادی شده است که خداوند متعال از گناه توبه کننده می‌گذرد، این مطلب حکایت کننده از این واقعیت است که چنین شخصی مانند زمانی است که گناه انجام نداده است، قرآن در این رابطه می‌فرماید: «وَ هُوَ الَّذِى یَقْبَلُ التَّوْبَهَ عَنْ عِبَادِهِ وَ یَعْفُواْ عَنِ السَّیَِّاتِ وَ یَعْلَمُ مَا تَفْعَلُون[شوری/ ۲۵] و اوست کسى که از بندگانش توبه می ‏پذیرد و از گناهان در می ‏گذرد و آنچه را که می ‏کنید، می ‏داند». و یا حضرت امام باقر(عليه‌السلام) فرموده: «التّائب من الذّنب كمن لا ذنب له: توبه كننده از گناهان مانند كسى است كه گناه ندارد».[1]

با توجه به این آیات و روایات به نظر می‌رسد که شخص گناهکار بعد از توبه حقیقی، دقیقا مانند کسی است که آن گناه را انجام نداده است، به این معنا که تمام آثار دنیوی و اخروی آن گناه از او برداشته می‌شود؛ چرا که گناه، آثاری مانند دوری از خدا، قساوت قلب، بسته شدن درهای آسمان به روی انسان و ... را به دنبال دارد، انسان تائب، با توبه خود این موانع و این آثار را برداشته و درست مانند کسی است که گناهی مرتکب نشده و این آثار را برای خود به وجود نیاورده است.

اما این سخن، به این معنا نیست که او دقیقا مانند کسی شود که چندین سال به عبادت با خدا و انجام مستحبات مشغول بوده است؛ برای واضح شدن این مطلب می‌توانیم این گونه مثال بزنیم، که دو نفر از  تهران می‌خواهند با ماشین خویش به سمت مشهد حرکت کنند، شخص اول(صالح) از ابتدای صبح شروع به حرکت به سمت مشهد می‌کند، ولی شخص دیگر(توبه کننده) به سمت قزوین و زنجان می‌رود، و بعداً متوجه می‌شود که مسیر را اشتباه رفته است، او باید برگردد و تهران شروع کند، ولی در این مدت زمانی را از دست داده است و طبیعی است که فرد اول، از وی جلوتر باشد.

البته این نکته هم نباید فراموش شود که اگر شخصی در توبه خود جدیت به خرج داده و تمام توان خود را برای جبران گذشته به کار گیرد و خداوند متعال صدق او در توبه و جبران گذشته را بداند، علاوه بر از بین بردن آثار گناه، امتیازهایی هم به او می‌دهد که بیشتر و سریع‌تر حرکت کرده و خود را به مقربین درگاه الهی برسند؛ لذا از تبدیل گناهان به حسنات و ثواب، سخن گفته و می‌فرماید: «مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيما[فرقان/70] مگر كسانى كه توبه كنند و ايمان آورند و عمل صالح انجام دهند، كه خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل مى‏‌كند؛ و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است‏». این لطف خداوند متعال به شخص تائب است، خدا می‌خواهد او نیز رشد کرده و خود را هر چه سریع‌تر به اولیای الهی برساند، لذا نه تنها گذشته او را پاک می‌کند، بلکه تمام سیئات او را به حسته و نیکی تبدیل می‌کند تا درهای آسمان زودتر به روی او باز شود، به همین خاطر می تواند گفت: شخص تائب می‌تواند با سرعت بیشتری خویشتن را به فرد صالحی که یک عمر در راه خدا مجاهدت کرده است برساند.

در نتیجه: توبه آثار گناه را پاک می‌کند؛ اما اگر کسی در توبه جدیت به خرج دهد و تلاش خود را برای جبران گذشته به کار گیرد و عمل صالح انجام دهد، خداوند متعال نیز به او کمک کرده و گذشته او را جبران و تبدل به حسنه می‌کند تا به سرعت مسیر کمال را طی کرده و به مقربان درگاه الهی برسد.

______________________________________________________
پی‌نوشت
[1]. اصول کافی، ثقته السلام کلینی، دار الكتب الإسلامية، 1407 ق‏، ج2، ص435

نظرات

تصویر آندیا
نویسنده آندیا در

سلام بر شما:

با احترام برای شما اما با مطلبتون موافق نیستم زیرا اگر به مطلبی از حضرت علی بنگریم که : 

گروهی خدا را به اميد بخشش پرستش کردند، که اين پرستش بازرگانان است، و گروهی او را از روی ترس عبادت کردند که اين عبادت بردگان است، و گروهی خدا را از روی سپاسگذاری پرستيدند و اين پرستش آزادگان است.
پس فرقی نمیکند برای گروهی که از ابتدا آزادمندانه او را میخوانند با کسی که پس  از توبه واقعی خدا را عاشقانه و آزادمندانه عبادت کند چون نباید برای عشق آفریدگان خود چرتکه بیاندازیم چون حساب کتاب واقعی با عیارسنج ما با حساب خداوند یکی نیست

برای او عشق و قلب واقعی بنده اش برای ذات بی همتایش در اولویت است نه اندازه و زمانهای طولانی عبادت برای پاداش اخروی بگفته حضرت علی پس در عبادت او ممکن شخص مخلص توبه کننده واقعی از شخص که سالهای بیشتری او را عبادت کرده باشد جلوتر باشد ، بنظرم مهمترین مورد قلب و پرستش ذات اواست بدون انتظار از پاداش

تصویر کمالی
نویسنده کمالی در

با سلام و احترام

ممنون از وقتی که برای مطالعه این نوشتار قرار دادید.

بنده متوجه سخن شما نشدم، زیرا مشخص نیست که با کدام قسمت از نوشتار مخالف هستید، زیرا، شما فرض را تنها در جایی برده‌اید که شخص عاشقانه توبه می‌کند، حال آنکه بنا بر همان حدیثی که از مولای متقیان علی(علیه‌السلام) نقل کرده‌اید، ممکن است شخصی از ترس جهنم یا شوق بهشت توبه کند، در این صورت گناهان چنین شخصی بخشیده می‌شود، اما معلوم نیست که گناهان وی تبدیل به نیکی شود، ولی اگر فرض شما را قبول کردیم که شخص قلباً و واقعی توبه کرد،  دراین صورت گناهان وی تبدیل به حسنات می‌شود، و چنین فردی دقیقاً مانند شخصی می‌شود که هیچ گناهی انجام نداده و سالیان متمادی در راه خداوند تلاش کرده است.

از این‌رو توضیحات شما می‌تواند مکمل این نوشتار باشد، نه رد آن.

تصویر آندیا
نویسنده آندیا در

سلام و احترام:

شما در قسمتی از نوشتار خود عنوان کردید که :

شخصی که توبه واقعی میکند  به این معنا نیست که او دقیقا مانند کسی شود که چندین سال به عبادت با خدا و انجام مستحبات مشغول بوده است؛ برای واضح شدن این مطلب می‌توانیم این گونه مثال بزنیم، که دو نفر از  تهران می‌خواهند با ماشین خویش به سمت مشهد حرکت کنند، شخص اول(صالح) از ابتدای صبح شروع به حرکت به سمت مشهد می‌کند، ولی شخص دیگر(توبه کننده) به سمت قزوین و زنجان می‌رود، و بعداً متوجه می‌شود که مسیر را اشتباه رفته است، او باید برگردد و تهران شروع کند، ولی در این مدت زمانی را از دست داده است و طبیعی است که فرد اول، از وی جلوتر باشد.

من با این بخش از نوشتارتان موافق نبودم و نیستم چون هرگز حساب کتاب خداوند را با چرتکه انسانی نمی توان سنجید اما مطلبی که از گفتار حضرت علی میتوان تا حدودی به ان رسید اینست که مهم پرستش و عبادت قلبی برای ذات آفریدگان و پروردگار ماست بدون انتظار از پاداش که این بالاترین معیار پرستش اوست و اگر بنابه ترازو گذاشتن باشه فرق در اندازه و ساعتهای طولانی عبادت نیست که ممکن بنده ای از ترس یا بخاطر وارد شدن به بهشت و بهره مندی از نعمت پروردگار طلب میکنه که از دیدگاه علی ع تجارت با خدا محسوب میشه

بلکه عالی ترین نوع عبادت نه در اندازه و زمان عبادت هست بلکه در کیفیت آن عبادت یعنی پرستش فقط بخاطر ذات برتر و مطلق اوست و بس ، پس ممکن هست که گنهکاری پس از توبه واقعی و عبادت انهم از نوع عالی و بخاطر ذات و وجود خدا از فرد صالحی که زمانهای طولانی را در عبادت او صرف کرده و کمیت را بر کیفیت مقدم داشته بسیار جلوتر و عزیزتر باشد

لذا مطلب من مخالف با مطلب شما بود

ممنون

تصویر کمالی
نویسنده کمالی در

سلام علکیم

ممنون از اینکه تلاش دارید به حقیقت راه یابید.

اما مطلبی که در نوشتار بیان شده است و مورد انکار شما قرار گرفته است، نکته‌ای است که امام خمینی(رحمته الله علیه) در کتاب چهل حدیث خویش، ص274 می‌فرمایند: « شخص تائب پس از توبه نيز، آن صفاى باطنى روحانى و نور خالص فطرى برايش باقى نمى‏ماند. چنانچه صفحه كاغذى را اگر سياه كنند و باز بخواهند جلا دهند، البته به حالت جلاى اوّلى بر نمى‏گردد، يا ظرف شكسته را اگر اصلاح كنند، باز به حالت اولى مشكل است عود كند، خيلى فرق است ميانه دوستى كه در تمام مدت عمر با صفا و خلوص با انسان رفتار كند، يا دوستى كه خيانت كند و پس از آن عذر تقصير طلب نمايد. علاوه بر آن كه كم كسى است كه بتواند درست قيام به وظايف توبه بنمايد. پس، انسان بايد حتى الامكان داخل در معاصى و نافرمانى نشود كه اصلاح نفس پس از افساد از امور مشكله است. و اگر خداى نخواسته گرفتارى پيدا كرد، هر چه زودتر در صدد علاج برآيد كه هم فساد كم را زود مى‏شود اصلاح كرد، و هم كيفيت اصلاح بهتر مى‏شود.»

اما این نکته که فرمودید: هرگز حساب کتاب خداوند را با چرتکه انسانی نمی توان سنجید مطلب صحیحی است، و ما آن را انکار نمی‌کنیم، ولی در آن مثال ما تلاش نداشته‌ایم که بگوییم دنیا و آخرت صددر صد شبیه یکدیگر است، تا اشکال شما وارد باشد، بلکه از این مثال تنها برای تقریب به ذهن خوانندگان محترم استفاده کرده‌ایم.

و این مطلب شما که گفتید: «ممکن هست که گنهکاری پس از توبه واقعی و عبادت انهم از نوع عالی و بخاطر ذات و وجود خدا از فرد صالحی که زمانهای طولانی را در عبادت او صرف کرده و کمیت را بر کیفیت مقدم داشته بسیار جلوتر و عزیزتر باشد»

ما نیز انکار نمی کنیم و گفتیم و در نوشتار اصلی به آن اشاره کرده ایم و گفتیم که « اگر شخصی در توبه خود جدیت به خرج داده و تمام توان خود را برای جبران گذشته به کار گیرد و خداوند متعال صدق او در توبه و جبران گذشته را بداند، علاوه بر از بین بردن آثار گناه، امتیازهایی هم به او می‌دهد که بیشتر و سریع‌تر حرکت کرده و خود را به مقربین درگاه الهی برسند .... این لطف خداوند متعال به شخص تائب است، خدا می‌خواهد او نیز رشد کرده و خود را هر چه سریع‌تر به اولیای الهی برساند» و در این صورت شخص توبه کننده شاید بالاتر از فردی باشد که عمری کار نیک انجام داده است. اما نباید انکار کنیم که این مورد تنها برای برخی از افراد امکان دارد اتفاق بیفتد.

 

تصویر آندیا
نویسنده آندیا در

سلام و درود بر شما :

صفحه یا لوح محفوظ انسان نزد پروردگار را با صفحات دنیوی مقایسه نکنید طبق گفتار علی ع عالی ترین نوع عبادت همان هست که فقط برای ذات آفریدگان باشد بدون درخواست پاداش یا بهشت پس میتوان تا حدودی به معیارهای مورد نظر خداوند برای پاک کردن گناهان و امرزش ابدی روح رسید‌که همین خواست انسانهای خداگرا هست .

آیا ظرف انسان با ظروف دنیوی یکیست ؟ ظرف انسان چقدر گنجایش دارد ؟ اینها و سوالاتی دیگر …

اما حرف من بر سر همان قسمت مورد نظری که در مورد مطلب شما عنوان کردم ماناست.

ما با موجودی به نام انسان طرف هستیم که خدا او را اشرف مخلوقاتش بر زمین قرار داد و به اختیار داد که راهش را برگزیند و اگر خطا کرد توبه خالص کند و باز گردد و انقدر او را می بخشد که بنده شرمگین میشود

 خداوند  می فرماید:
«بنده ی من!هرگاه که از من شرم کنی ،عیب های تو را از مردم می پوشانم،گناهان و لغزش هایت را از نامه ی عملت محو می کنم و در هنگام قیامت و زمان بازجویی بر تو سخت نمی گیرم».

یا

خداوند متعال می فرماید:
«بنده ی من!هرگاه مرا شناختی، مرا عبادت می کنی و به من امیدوار می شوی. اگر کسی را با من شریک نسازی تو را می بخشایم. اگر چه گناهت دنیا را پر کرده باشد، من آن را پر از گذشت و آمرزش می کنم و از کسی هم پروا ندارم».
 در این حدیث قدسیاز حضرت محمد بوضوح امده که :

خداوند می فرماید :

من بهترین شرکا هستم . پس هر کس مرا در عمل خویش شریک قرار بدهد ، آن عمل مال خود اوست ، نه برای من . چون من فقط

عملی را قبول می کنم که خالصانه و تنها برای من باشد .

یا :

خداوند می فرماید:
«ای پسر آدم گناه مردم، تو را از گناه خودت، و نعمتی که در دست مردم است، تو را از نعمتی که خداوند به تو بخشیده است،غافل نسازد. مردم را از رحمت خداوند نا امید مگردان، در حالی که خود بدان امید واری».احادیث قدسی

ممنون از شما
 

 

 

تصویر کمالی
نویسنده کمالی در

با سلام و احترام

کاربر عزیز،

لازم است، قبل از پاسخ گویی به شما، به این نکته اشاره کنیم، که باید محل سخن(محل بحث) روشن و آشکار باشد، تا از گفتن سخنان پراکنده که ثمره‌ای بر آن مترتب نیست خود داری شود، به همین خاطر دوباره محل اختلاف را تبیین می‌کنم.

شما می‌گوید: «فرقی نمیکند برای گروهی که از ابتدا آزادمندانه او را میخوانند با کسی که پس  از توبه واقعی خدا را عاشقانه و آزادمندانه عبادت کند.»

ما نیز این فرض شما را قبول کردیم، و گفتیم که «اگر فرض شما را قبول کردیم که شخص قلباً و واقعی توبه کرد،  دراین صورت گناهان وی تبدیل به حسنات می‌شود، و چنین فردی دقیقاً مانند شخصی می‌شود که هیچ گناهی انجام نداده و سالیان متمادی در راه خداوند تلاش کرده است.»

اکنون بیایم فرض را به گونه دیگر تغییر دهیم که شما آن را مد نظر قرار نداده اید، و آن اینکه شخصی که از ترس جهنم توبه می‌کند و توبه اش مقبول درگاه الهی است، و آیا این فرد مانند شخصی است که سالهای متمادی در خالصانه و آزاد مردانه خدا را عبادت می‌کند!؟

دراینجا هیچ انسان منصفی قائل به مساوی بودن چنین افرادی نمی‌شود، در حالی که شما اصرار داردی که بگویید تمام انسان‌ها آزادمندانه توبه می‌کنند، در حالی که واقعاً این گونه نیست، بلکه برخی افراد از ترس جهنم یا شوق بهشت به توبه روی می آورند.

اما نکته دیگر اینکه احادیث که شما آوردید، هیچگونه دلالتی بر این ادعا نداردکه شخصی توبه کننده از ترس جهنم مانند شخصی است که سالهای متمادی خالصانه خداوند را پرستش کرده است، اگر حدیثی یا آیه در این زمیه آوردید مطلب شما مورد تأیید می‌شود و الا از روایاتی که اکنون بیان کرده‌اید تنها این نکته استفاده می‌شود که خداوند متعال گناهان شخص گناهکار را مخفی می کند و به وی از رحمت و مغفرت الهی بهره مند می شود، ولی این نکته به این معنا نیست که چنین شخصی دقیقاً مانند فردی می شود که سالهای متمادی خداوند را خالصانه عبادت کرده است.

در حالی که ما در نوشتار پیش رو تلاش کرده‌ایم تمام فرض ها را مد نظر قرار دهیم.

تصویر آندیا
نویسنده آندیا در

سلام بر شما 

مطلب اکنون شما با مطلبی که در بالای صفحه قرار دادید کاملا متفاوت شد و این بحث دیگری است

شما عنوان کرده بودین که انسان توبه کار هرگز مثل کسی که از اول عبادت کرده و راه طولانی از عبادت پیموده نمی شود و مثال فاصله هم زدید و منم با دلیل  عنوان کردم که با این مطلب مخالفم

مطلب اخیر شما بحثی دیگر هست که جوابش خیر است

حتی بگفته حضرت علی دو انسان که هر دو عبادت خدا کنند هم متفاوتند اگر یکی برای بهشت عبادت کند و دیگری فقط بخاطر عشق و ذات افریدگان ، 

 من عرض کردم معیار خداوند ساعتها و زمانهای طولانی عبادت نیست که یک توبه کار واقعی از بخشی از این زمان محروم گردیده بلکه ملاک کیفیت عبادت هست که نه از ترس او و نه برای بهشت یا پاداش باشد بلکه فقط برای عشق و ذات پروردگار باشد

شما فرض را بر این گذاشتید که توبه کار از ترس جهنم توبه کرده نه بخاطر قبح کارش که خدا را ناخشنود کرده

شاید شخصی که سالها هم عبادت کرده از ترس خدا عابد و زاهد بوده و درونش فقط ترس است نه عشق یا بخاطر تجارت با خدا عبادت کرده و وعده بهشت و چرتکه انداختن روزهای عبادتش که چیزی کم و کسر نشود  

قبول کنید که مطلبی که نوشتین درست نیست چون معیار خداوند با معیار و ترازوی ما متفاوت هست ،  من اکثر جاهایی که می بینم یا افراد رو می ترسانند یا و عده بهشت میدهند کمتر کسی عبادت برای عشق میکند بدون طلب پاداش

معیارها مادی و دنیوی شده حتی برای بعد از مرگ 

سوال من از شما اینست : شما بجز رحمت و مغفرت اخروی از پروردگار خود چه میخواهید؟که خداوند بزرگ وعده ان را به توبه کار حقیقی داده است 

چه چیزی بعد از مرگ برای شما مطرح هست و دنبال چه هستید ؟

 

 

تصویر آندیا
نویسنده آندیا در

دوست گرامی

از ظاهر افراد بهیچ وجه نمی توان درونیات انها رو دید و درون واقعی هر کس رو فقط خودش انهم تا حدودی و خدای خودش بصورت کامل می بینند برای همین براحتی نمیشود در مورد افراد قضاوت کنیم 

ظاهر افراد فقط ظاهری هست که دیده میشود 

ما نمیدانیم شخصی را که میگوییم سالها عبادت کرده درونش چگونه است و برای چه عبادت کرده فقط خدا میداند و بس همانطور که نمیدانم شخص توبه کار حقیقی برای چه و از چه نیتی توبه کرده است پس سخن شما که عنوان کردین:

شخص تائب دقیقا مانند کسی نمیشود که سالهای طولانی عبادت کرده و مستحبات انجام داده درست نیست چون فقط خدا میداند که آن عابد نیت اصلی از عبادتش چه بوده و یا آن تائب نیت اصلی از توبه اش چه بوده است

حرف من این بود

ممنون 

تصویر کمالی
نویسنده کمالی در

سلام

پیشنهاد می‌کنم یک بار دیگر متن اصلی را با دقت مطالعه بفرمایید، و صدر و ذیل آن را یکجا نگاه کنید، تا به این نکته راه یابید که در کلام ما هیچگونه اشکالی وجود ندارد، بلکه صرفاً گرفتن یک بخش از نوشته سبب شده است که شما گمان کنید که در نوشتار خللی هست، حال آنکه، در نکته دوم ما دقیقاً به این مطلب اشاره کرده‌ایم که اگر توبه یک شخص توبه حقیقی ــ یا به گفته شما از روی عشق و علاقه ــ باشد، این توبه می‌تواند چنین شخصی را به مقام مقربان الهی برساند، همان گونه که حر در روز عاشورا توانست به این مقام دست یابد. اما حال اگر کسی با این قصد و نیت توبه نکرد، چنین فردی در نکته اول ما جای می‌گیرد.

و اما اینکه، کدامیک از این نکات، در مورد کدام شخص و مصداق خارجی قابل تطبیق است، نکته است که از دسترس ما خارج است، زیرا تفاوت این دو گزینه در نیت و عزم شخص نهفته است، که امری قلبی است که خداوند از آن مطلع است، و مانیز هرگز در تلاش نبودیم که مصداق مشخص کنیم، فقط اصول و قواعدی که از روایات بنیان شده است، را تبیین کردیم.

 

تصویر آندیا
نویسنده آندیا در

سلام بر  شما :

ضمن احترام ، متنتون باز هم دوگانست ،اگر این قسمت رو اصلاح کنین  یا مدل دیگری بنویسین که مقصود اصلی این متن رو دقیق و شفاف برسونه ، متن کامل میشه

در قسمت بالا سخن از توبه حقیقی تائب زدید و عنوان کردین که گناهان تائب پاک میشه اما او دقیقا مانند کسی نمیشه که چندین سال  عبادت کرده و مستحبات انجام داده ، این متن درستی نیست با عرض پوزش

چون شما عنوان کردین تائب توبه حقیقی کرده اما عنوان نکردین و معلوم نیست که اون عابد که چندسال عبادت کرده و مستحبات انجام داده از چه روی بوده ؟ ترس بوده یا تجارت با خدا یا عابد حقیقی بوده و عبادت برای عشق به خدا میکرده و باز هم معلوم نیست که اون عابد حقیقی و تائب حقیقی برابر نشوند چون هر دو در مسیر عشق به خدا عمل کردن ، هر جور حساب کنیم متن درستی بنابر نظر حضرت علی گفتم 

 

تصویر رضوان
نویسنده رضوان در

در واقع شخص توبه کننده مثل کسی است که در طی سال تحصیلی درسی را نمی خواند و می افتد

ولی از کم کاری اش پشیمان می شود و آن را در تابستان جبران می کند

 

فکر می کنم این مثال بهتری است تا درک آن آسان تر شود 

معمولا همه دوران مدرسه را گذرانده اند و می دانند که می شود جبران کرد

و هر چه زودتر در صدد جبران برآیی کارت آسان تر است 

در واقع شخص گناهکار کار خودش را سخت می کند همانطور که در دعا می خوانیم "ظَلَمتُ نفسی" و کسی که از اول متقی است راه خودش را هموارتر کرده .....

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
14 + 1 =
*****