کاهش فاصله طبقاتی در اسلام

در فضاهای مجازی با انتشار عکس هایی از بدبختی فقرای جوامع اسلامی و مقایسه آن با تجملات زندگی برخی دیگر، در جوامع اسلامی چنین شبه می کنند که اسلام نه تنها برای رفع فقر و محرومیت که به خودی خود رنج طاقت فرسایی دارد، کاری نکرده، بلکه با گسترش زرق و برق زندگی ثروتمندان این رنج را برای فقرا تحمل ناپذیر کرده است.

در پاسخ به این شبه باید گفت: اسلام برای کم کردن فاصله طبقاتی میان ثروت‌مندان و نیازمندان دستوراتی ارائه نموده، تا این مشکل را به حداقل برساند. از جمله علاوه بر این حقوق مالی واجب مثل خمس و زکات، حقوق دیگری در اموال انسان‌های ثروت‌مند وجود دارد که به صور غیر واجب نیز شایسته است به نیازمندان کمک کند. چنانکه امام صادق(علیه‌السلام) تاکید فرمود: «تصوّر می‌کنید که از مال تنها زکات باید پرداخته شود؟ آنچه خداوند براى بخشیدن به دیگران در مال - غیر از زکات- قرار داده است از زکات بیشتر است که باید به خویشان فقیر و کسانى که در راه از تو چیزى طلب می‌کنند داده شود.»[1] امام صادق(علیه‌السلام) می‌فرماید: زکات براى آزمون ثروت‌مندان و مدد رساندن به زندگى فقیران مقرّر شده است.

اگر مردم زکات اموال خود را بدهند، هیچ مسلمانى فقیر و نیازمند نخواهد ماند. به یقین مردمان، فقط از گناه توان‌گران است که فقیر و نیازمند و گرسنه و برهنه می‌مانند.[2]  با توجه به این‌که در عصر ظهور امام زمان(علیه‌السلام) احکام و قوانین الهی به طور کامل اجرا می‌شود، تفاوت طبقاتی دست کم تا این حد وجود نخواهد داشت؛ لذا قابل مقایسه با وضعیت فعلی جامعه نیست.

علاوه بر اینها اسلام چاره ای هم برای زرق و برق زندگی ثروتمندان اندیشیده تا رنج فقر برای فقرا تحمل ناپذیر نباشد، به طور مثال طبق مبانی اسلامی اگر ظاهر، لباس یا خودرویی باشد که عرفاً برای افرادی مانند او چندان زرق و برق نداشته  و به چشم نمی‌آید اشکالی ندارد، اما استفاده از چنین تجملاتی که به چشم آمده و به نوعی انگشت‌نما هستند، سزاوار نیست و اصولاً هر نوع انگشت‌نما شدن، در روایات مورد نکوهش قرار گرفته شده است:امام(ع) فرمود: « كَفى بِالمَرءِ خِزيا أن يَلبَسَ ثَوبا يَشهَرُهُ ، أو يَركَبَ دابَّةً مَشهورَةً [3]براى رسوایى شخص، همین کافى است که لباسى به تن کند که او را انگشت‌نما سازد، یا بر مرکبى مشهور سوار شود... »

در نتیجه: اسلام با قرار دادن حقوق مالی برای اغنیا باعث کاهش واقعی فاصله طبقاتی می‌شود و با منع از تجملات پر زرق و برق باعث از بین رفتن رنج مضاعف برای فقرا می‌شود.
________________________________
پی‌نوشت:
[1]. کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 3، ص 551، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1365ش.
[2]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 7 و 8، قم، جامعه مدرسین، 1413ق.
[3]. حرانى، ابن شعبه، تحف العقول عن آل الرسول، ص‏ 369، قم، جامعه مدرسین‏، چاپ دوم، 1404ق‏.