- هرگونه اسراف و زیاده‌روی در بیت المال ممنوع و ملاک در اسراف، عرف متعهد می باشد که اگر بیشتر از حد عرف مردم هزینه شود اسراف محسوب می شود.
از جمله بلاهایی که امروزه گریبان گیر سبک زندگی افراد شده است، اسراف و تجمل گرایی است. در حالی که یکی از اصول و مبانی مورد تاکید در دین و الگوهای دینی اسلامی دوری از هرگونه اسراف و تجمل گرایی می باشد. شاید یکی از عوامل مهم در اسراف و تجمل گرایی غلبه‌ی سبک زندگی غربی بر سبک زندگی اسلامی است. جامعه‌ی غربی، تحت تأثیر نظام سرمایه‌‌داری که مبنی بر سود‌آوری و مصرف‌گرایی است هر روز ذائقه‌های مردم در خصوص مصرف کالاها، پوشاک، اتومبیل و غیره تغییر می‌کند. به‌عبارت دیگر مصرف‌گرایی بی‌رویه، ناشی از نیازهای واقعی مردم نیست بلکه ناشی از نیازهای کاذبی است که به‌صورت‌های مختلف برآنها تحمیل می‌شود. اما آنچه که در ادارات و مکانهای دولتی حتی در دولت های غربی مورد توجه است دوری از هرگونه اسراف و تجمل گرایی است و مشخص بودن هزینه کردهای ادارات بر اساس بودجه و میزان ردیف بودجه‌ی اداره‌ی مربوطه می باشد، در حالی که برعکس یکی از معضلات و مشکلات جامعه‌ی ما اسراف و تجمل‌گرایی موجود در بیت‌المال می باشد که جلوگیری از این امر باید مورد اهتمام مدیران و مسئولین کشور باشد.
شاید یکی از سوالهایی که ذهن هر پرسشگری را به خود جلب می کند این است که منظور از اسراف و تجمل گرایی چیست و حد و میزان آن چگونه مشخص می شود؟
پرسش: حضرتعالى بارها بر ساده زیستى و پرهیز از تجمّل گرایى تأکید نموده اید؛ ولى حتّى تجمّل‌گرها نیز خود را تجمّل گرا نمى دانند. وقتى از ایشان علّت را جویا مى شویم، بحث عرف و شأن را پیش مى کشند. لطفاً بفرمایید: ملاک اصلى و مشهود اسراف و تجمّل گرایى چیست؟
پاسخ: هرگونه هزینه اى که زاید بر نیازهاى مشروع انسان باشد، نوعى اسراف و تجمّل گرایى است؛ البتّه شئون افراد، مختلف است و براى تشخیص مصداق، باید به عرف متعهّد و آگاه مراجعه کرد. [1]
براین اساس تجمل گرایی در ادارات چه حکمی دارد؟
پرسش : آیا تجمّل گرایى در ادارات را به عنوان آبروى مملکت مى دانید؟
پاسخ: اگر تجمّل گرایى به معناى اسراف و تبذیر باشد، حرام است، و اگر اسراف و تبذیر نیست، بهتر ترک آن است.
پی‌نوشت:
1). آیت الله مکارم شیرازی، استفتائات، ملاک اسراف و تجمل گرایی. (کدمطلب:259441)
2). آیت الله مکارم شیرازی، استفتائات، حکم تجمّل گرایی در ادارات دولتی. (کدمطلب:259444)