یکی از عواملی که در ایجاد یک زندگی خوب و دلپذیر و گوارا نقش مهمی دارد قناعت است.
امام صادق (ع) می فرمایند: «خمس من لم یکن فیه لم یتهنأ العیش الصحه و الامن و الغنی و القناعه و الانیس الموافق؛ کسی که پنج چیز در او نباشد زندگی برایش گوارا نیست؛ سلامت، امنیت، بی نیازی، قناعت و همسر موافق»(بحار النوار،ج1،ص83.)
جهت رسیدن به یک زندگی که با قناعت همراه باشد و همچنین چگونگی تعامل با همسر و یا اعضای خانواده که به امکانات موجود و در حد نیاز قانع نیستند راه حلهای مهم و جالبی وجود دارد؛ از جمله اینکه:
1- در مورد پیامدهای حرص و قناعت که در روایات وارد شده اطلاع پیدا کرده و اهل خانه را نیز مطلع کنیم.
امام علی (ع) فرمودند: «ان کنت ترید الدنیا ما یکفیک فان ایسر ما فیها یکفیک و ان کنت انما ترید ما لا یکفیک فان کل ما فیها لا یکفیک؛ ای انسانها اگر از دنیا به اندازه کفایت بخواهید، کمترین اندازه شما را کفایت خواهد کرد و اگر بیش از آن بخواهید، همه آنچه در دنیا است نیز شما را کفایت نخواهد کرد.»(الکافی،ج2،ص139.)
2-در روایات دینی به دو مسأله مهم اشاره شده که به عنوان فنونی برای رسیدن به زندگی همراه با قناعت قابل استفاده است؛
یکی همنشینی با فقرا :
امام علی (ع) می فرمایند: «جالس الفقراء تزدد شکرا؛ با فقرا هم نشینی کن تا شکرت فزونی یابد.»(غررالحکم،ص430.)
دیگری مقایسه موقعیت اقتصادی زندگی خود با کسانی که به لحاظ ویژگی های مالی با مشکلات بیشتری مواجه اند؛
امام صادق(ع) می فرمایند:«انظر الی من هو دونک فی المقدره...فان ذالک اقنع لک بما قسم الله لک؛ از نظر امکانات، به کسی بنگر که فروتر از تو است...، چرا که این امر تو را به روزی مقدر از جانب خداوند قانع تر می سازد.»(بحار النوار، ج75،ص242.)
3-سومین راه این است که یک برنامه مشخص و منظم اقتصادی به همراه نوشتن خریدها و هزینه های ماهیانه داشته باشیم، با این کار وقتی آخر ماه به خرج کردها نگاه می کنیم نسبت به خرجهای اضافی و غیر لازم آگاه می شویم و نسبت به استفاده بهتر و صحیح مالی بیشتر توجه خواهیم کرد.
امام باقر(ع) فرمودند:«الکمال کل الکمال ...و تقدیر المعیشه؛ تمام کمال در سه چیز است که یکی از آنها برنامه ریزی درباره معیشت است.»(الکافی،ج1،ص232.)
4- برای بالا بردن کارایی بیشتر این برنامه و همچنین برای همراه کردن دیگر اعضای خانواده با رویکرد قناعتی می توانیم در آخر هر ماه جلسه خانوادگی برگزار کنیم و در مورد مسایل مختلف از جمله هزینه های انجام شده و برنامه ی آینده اقتصادی به تبادل نظر بپردازیم.