-قطعا نامزدها امروز در مناظرات با رعایت اخلاق و تمسک به بیانات رهبر معظم انقلاب، مناظره را از مسیر صحیح خود خارج نخواهند کرد و امیدواریم که آن را به محفلی برای مجادله، مغالطه‌گری و کج روی، کینه توزی و اتلاف وقت تبدیل نکنند، تا سبب القاء برخی از شبهات در سطح کلان جامعه و عموم مردم نگردد.
اخلاق، حرف اول مناظرات
امروز دومین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری با موضوع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی برگزار خواهد شد. بدون شک اهمیت و جایگاه اخلاق در فرهنگ و اجتماع نظام مقدس جمهوری اسلامی بر هیچ کس پوشیده نیست زیرا بدون اخلاق نه دین برای افراد یک جامعه مفهوم خواهد داشت نه دنیای آن‌ها سامان خواهد گرفت. اخلاق، مهمترین و اساسی‌ترین رکن در فرهنگ جامعه اسلامی محسوب می‌شود. از این رو، یکی از شاخص‌های شناخت کاندیدای اصلح، رعایت کردن مسائل اخلاقی است. به همین خاطر پیامبر عشق و رحمت فرمودند: «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاقِ؛[1] به راستی که من برای به کمال رساندن مکارم اخلاق مبعوث شدم.»
آنچه در مناظره امروز توسط مردم باید مورد کنکاش قرار گیرد، بحث رعایت اخلاق توسط نامزدها است زیرا اگرنامزدی اخلاق اجتماعی را رعایت نکند و برای رسیدن به خواسته خود به دیگران تهمت بزند قطعا نمی‌تواند به عنوان مسئول در نظام مقدس جمهوری اسلامی، گره گشای مشکلات فرهنگی و اجتماعی و معیشتی مردم باشد، زیرا این اخلاق است که تضمین‌کننده سلامت فرد در استفاده از قدرتی آن هم در حد ریاست جمهوری است. در همین راستا رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه‌ای (حفظه الله) بارها خطاب به نامزدهای انتخاباتی بیان کردند: «به رقیبتان تهمت نزنید، غیبت هم نکنید.»[2]
در مناظره امروز که بحث اصلی آن موضوعات فرهنگی و اجتماعی است باید اخلاق و کرامت افراد حفظ شود تا جامعه اسلامی از بروز آسیب‌های جبران ناپذیر در سایه بی‌اخلاقی نامزدها در امان بماند. نامزدها باید مراقب باشند در جامعه فعلی که فضای مجازی به صورت بسیارفعال و گسترده، دایره ارتباطی جمعیت کثیری از افراد جامعه را به دست گرفته، مبادا در حین تلاش برای دفاع از برنامه‌ها و ایده‌های فرهنگی و اجتماعی، خواسته یا ناخواسته پالس‌هایی از بی حرمتی و رد کردن خطوط قرمز اخلاق را روانه فضای فکری و روانی جامعه کنند.
مسائل اصلی مطرح شود
رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند:«از بی‌ادبی، فحش و بی‌احترامی پرهیز شود.»[3] یکی از ویژگی‌های کاندیدای اصلح، رعایت مکارم اخلاقی و پرهیز از زشتی های اخلاقی از جمله غیبت، سوءظن، عیب جویی و ... است.
در این راستا لازم است، همه رسانه ها خصوصاً شبکه های اجتماعی نیز با جریان اخلاق مدار، همراهی کرده و در مقابل پمپاژ بی‌اخلاقی ها بایستند. باید توجه داشت شبکه‌های مجازی هر چند نقش مؤثری درتعامل و ارتباط با دیگران ایفا می‌کنند اما همزمان می‌توانند آسیب‌های جبران ناپذیری بر اخلاقیات رفتاری جامعه وارد کرده و ذهن جامعه را به مسائل فرعی سوق دهند. رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه‌ای (حفظ الله) در این باره می‌فرمایند: «ذهن مردم را مشغول مسائل فرعی نکنید.»[4]
بدون شک مناظره انتخاباتی امروز از جذابیت‌های ویژه‌ای برای مردم برخوردار است و همه نامزدها تلاش می‌کنند، نظر رای‌دهندگان را به سمت خود جلب کنند ولی نباید برای جلب نظر رای‌دهندگان، آداب اخلاقی مناظره را زیر پا نهاد و مسیر درست را به انحراف کشاند. رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه‌ای (حفظه الله) در این باره می‌فرمایند: «این گفتگوها نباید به جایی برسد که تبدیل بشود به کدورت و کینه. اگر این شد، آن وقت اثر عکس خواهد داشت. . . . اگر بنا باشد همین طور کش پیدا کند، ادامه پیدا کند، هی بگومگو بشود، این تدریجاً تبدیل خواهد شد به کینه. البته خیلی خوب است که این‌جور مناظره‌هایی در سطوح مدیریتی ادامه پیدا کند و افراد، مسئولین، خودشان را در معرض نقد و انتقاد قرار بدهند و پاسخگو باشند و پاسخ بدهند و تبیین کنند. خیلی از اوقات اگر چنانچه یک انتقادی به کسی بشود، این فرصتی است برای او که بتواند ذهن‌ها را روشن کند، تبیین کنند، حقیقت را بیان کنند؛ خیلی چیز خوبی است؛ . . . در مواردی انسان می‌دید که در این مناظره‌ها جنبه‌ی منطقی مناظره ضعیف می‌شد؛ جنبه‌ی احساساتی و عصبی پیدا می‌کرد؛ جنبه‌ی تخریبی غلبه پیدا می‌کرد؛ سیاه‌نمائی وضع موجود به شکل افراطی در این مناظره‌ها دیده شد؛ سیاه‌نمائی دوره‌های گذشته هم در این مناظره‌ها مشاهده شد؛ هر دو بد بود. اتهاماتی مطرح شد که در جایی اثبات نشده است؛ به شایعات تکیه شد، بی‌انصافی‌هایی احیاناً دیده شد.»[5]
انتخابات سالم در گرو مسیر صحیح مناظرات
قطعا نامزدها امروز در مناظرات با رعایت اخلاق و تمسک به بیانات رهبرمعظم انقلاب، مناظره را از مسیر صحیح خود خارج نخواهند کرد و ان شاء الله این جلسات را به محفلی برای مجادله، مغالطه‌گری و کج روی، کینه توزی و اتلاف وقت تبدیل نکنند تا سبب القاء برخی از شبهات در سطح کلان جامعه و عموم مردم نگردد. رهبر انقلاب حضرت آیت الله خامنه‌ای (حفظه الله) می‌فرمایند: «نامزدهای انتخاباتی به یکدیگر اهانت نکنند؛ خب، جنابعالی نامزد هستید، معتقدید که آدم صالحی هستید، آدم برجسته‌ای هستید؛ بسیار خوب، از خودتان هرچه می‌خواهید تعریف کنید بکنید امّا به رقیبتان اهانت نکنید، به رقیبتان تهمت نزنید، از رقیبتان غیبت هم نکنید؛ تهمت و افترا یعنی نسبتی بدهید که واقعیّت ندارد، [امّا] غیبت یعنی نسبتی بدهید که واقعیّت دارد؛ غیبت هم نباید بکنید. بنابراین این هم یک وظیفه است و یک معیار است برای سلامت انتخابات. نمایندگان بروند آنچه را در وسعشان، در قدرتشان، در صلاحیّتشان هست، برای مردم بیان کنند؛ مردم هم نگاه می‌کنند، خوششان می‌آید رأی می‌دهند، خوششان نمی‌آید رأی نمی‌دهند؛ این می‌شود [انتخابات] سالم» [6]
پی نوشت:
۱. وسائل الشیعه-۱۲:۱۷۴
۲. سخنرانی رهبرانقلاب حضرت آیت الله خامنه‌ای مورخ ۳۰ دی ۱۳۹۴
۳. همان، ۲۲ خرداد ۱۳۹۲
۴. همان، ۱۹ دی ۱۳۹۱
۵. همان ۲۹ خرداد ۱۳۸۸
۶. همان ۳۰ دی ۱۳۹۴
رهبر انقلاب حضرت آیت الله خامنه‌ای (حفظه الله) می‌فرمایند: «نامزدهای انتخاباتی به یکدیگر اهانت نکنند؛ خب، جنابعالی نامزد هستید، معتقدید که آدم صالحی هستید، آدم برجسته‌ای هستید؛ بسیار خوب، از خودتان هرچه می‌خواهید تعریف کنید بکنید امّا به رقیبتان اهانت نکنید، به رقیبتان تهمت نزنید، از رقیبتان غیبت هم نکنید»