تسلسل محال و باطل است، پس باید موجودی که علت العلل است وجود داشته باشد.
سوال: خداپرستان میگویند هر چیزی علتی دارد، پس جهان باید علت داشته باشد و این علت خداست. وقتی از ایشان سوال می کنید که علت خدا چیست!؟ میگویند که خدا علت ندارد، این مطلب با ادعا خودشان که همه چیز باید علت داشته باشد در تعارض است.
پاسخ:
اولا: این سخن که هر موجودی علت میخواهد غلط است و سخن خداپرستان نیست، ما میگوییم هر معلول و پدیدهای علت میخواهد نه هر موجودی.
ثانیا: تسلسل محال و باطل است، پس باید موجودی که علت العلل است وجود داشته باشد.
تسلسل در لغت از ريشه سلسله به معناى زنجيره است و در اصطلاح عبارتست از پى در پى بودن يك سلسله علل كه به جائى هم منتهى نشوند و تا بىنهايت امتداد داشته باشد؛ به طور مثال، الف علت ب و ب علت ج و ج علت دال و ... تا بىنهايت که این عقلا محال است چرا که وجود میبایست به یکجا ختم شود که وجودش از خودش باشد و بینیاز از غیر؛ مثلا اگر شمعهاى بسياری داشته باشيم و همه خاموش باشند و بخواهيم هر يك را از ديگرى روشن كنيم ممكن نيست، مگر كبريت يا چيزى مانند آن - كه از خود او آتش بیرون بیاید و يك شمع را روشن كند- را داشته باشیم.
تشریح برهان
اگر خدا خالقى داشته باشد، همين سخن درباره خالق فرضى او نيز تكرار مىشود كه آفريدگار آن خالق كيست؟ اگر مطلب زنجيروار ادامه يابد و براى هر خالقى خالق ديگر تا بىنهايت فرض كنيم، سر از «تسلسل» در مىآورد كه باطل بودنش از واضحات است، و اگر به وجودى برسيم كه هستيش از خود اوست و نياز به آفريدگارى ندارد، او واجب الوجود و خداوند عالم است.
______________________________________
لینک مطلب: https://btid.org/fa/news/103461