اسرار شیعه شدن ایرانیان

به رسمیت رسیدن یک مذهب در کشوری، نیازمند مقدماتی است که بدون آن، رسمی شدن آن را دچار چالش های فراوانی می کند. به این منظور هرگز نمی توان پذیرفت که پادشاهی بدون هیچ مقدمه ای مذهبی را رسمی کند و مردم بپذیرند!

شیعه شدن ایرانیان نیز از این قانون مستثنا نیست، زیرا در قرن های بسیاری پادشاهان آمدند و هر کدام خواستند که مردم را به مذهبی دعوت کنند ولی مردم با شنیدن اسلام و شیعه با جان و دل آن را پذیرفتند و تا ظهور امام زمان (علیه السلام) نیز از آن دست بر نمی دارند، بنابر این مواردی که به مرور زمان، مقدمات را برای رسمی شدن مذهب شیعه در ایران فراهم کرد به شرح زیر است.  

عوامل تاثیر گذار در مذهب شیعه در ایران
یکم. اولین اقدام برای مسلمان شدن ایرانیان توسط خود پیامبر (صلی الله علیه و آله) صورت گرفت، زمانی که با نوشتن نامه به خسرو پرویز، او را به اسلام دعوت کرد.[1]

دوم. رفت و آمدهایی که بین مردم اتفاق می افتاد و خبرهایی که از طریق بازرگانان مسلمان و هندوستان از شهرهای مختلف به ایران می رسید.[2]

سوم. شواهد تاریخی نشان می‌دهد که اسلام در زمان خود پیامبر(صلی الله علیه و آله) توسط امام علی؛ امیر المومنین (علیه السلام) به ایران رسید[3] و بخشی از مردم ایران شیعه شدند، پس معلوم می شود که ایرانیان نسبت به ولایت امیرالمومنین (علیهم السلام) ارادت خاص داشته و تشنه اسلام ناب بودند نه اسلام تحریف شده به دست افراد غیر متخصص و غاصب.[4]

چهارم. تغییر مرکز حکومت امیر المومنین (علیه السلام) از مدینه به کوفه که خود بسیار تاثیر گذار بود؛ زیرا تفاوت بسیار زیادی بین سیاست های علوی و اموی در تاریخ ثبت شده است.

از سویی کوفه نسبت به فتوحاتی که مسلمانان از خراسان تا آفریقا و از شام تا یمن داشتند، از یک  مرکزیت نسبی برخوردار بود که حضرت بهتر می توانست بر تمام سرزمین های اسلامی نظارت داشته باشد.[5]

پنجم. هجرت امام رضا (علیه السلام) به ایران نیز تاثیر بسزائی در مردم ایران داشته است.

ششم. تاثیر سلمان فارسی، زمانی که به عنوان حاکم در مدائن؛ نزدیک ایران، منصوب شد و در همانجا نیز از دنیا رفت و به خاک سپرده شد؛ زیرا وی از ارادتمندان خاص امیر المومنین (علیه السلام) بود، از سویی رفتار و عملکردش مطابق رفتار علوی بود، مردم نیز از وی الگوپذیری داشتند.

هفتم. اتفاق افتادن حادثه بزرگ و تاثیرگذار عاشورای امام حسین (علیه السلام) در سال 61 هجری، در کربلا و تمایل مردم به خصوص ایرانیان به اسلام حسینی (علیه السلام)

هشتم. حضور شاگردان و امامزادگان واجب التعظیمی مانند حضرت معصومه، حضرت شاهچراغ و حضرت عبد العظیم حسنی (علیهم السلام)، به ایران را نیز نباید از چشم دور داشت. مانند: امامزاده حضرت علی ابن امام محمد باقر (علیه السلام)، که در سال 113 هجری قمری جهت امر تبلیغ دین مبین اسلام و پاسخگویی به احساسات مذهبی مومنان وارد کاشان شدند و به مدت 3 سال در میان عاشقان و دلباختگان اهل البیت به ارشاد مردم ولایتمدار پرداختند.[6] 

نهم. تاثیر گذاری مسلمانان یمن و ایرانیان مقیم یمن که متمایل به اهل‌بیت (علیهم السلام) بودند.[7]

دهم. تاثیر برخی از پادشاهان ایران، به خصوص شاه اسماعیل صفوی که مذهب رسمی ایران را شیعه اعلام کرد، هر چند زیاده روی هایی داشته است ولی علی رغم همه خشونت هایی که به خرج داده است، چون خمیر مایه محبت ایرانیان نسبت به اهل بیت علیهم السلام از قدیم الایام در وجود آنها بود به راحتی این مهم را پذیرفتند.

پی نوشت
[1]. دانشنامه جهان اسلام،بنیاد دائره المعارف اسلامی، ج1، ص7057.
[2]. رک، مقاله روابط بازرگانی مسلمانان و هندوستان، سلیمان ندوی، تاریخ پژوهان، 1384، ش1.  
[3]. تاریخ بغداد، احمد بن علی، ج7، ص62. 
[4]. رک، جامعه ایرانی در مواجهه با اعراب مسلمان، حسین مفتخری، مجله تاریخ اسلام، 1382، ش16.
[5]. رک، تاریخ خلفا، جعفریان، ص273.
[6]. رک، رازکاوی مهاجرت علی بن محمد باقر (علیه السلام) به کاشان، فاطمه سادات علوی، پژوهشگاه تاریخ اسلام، سال1396، ش25.
[7]. التنبیه و الاشراف، مسعودی، ص238.