«هزارپا»؛ یک تراژدی کمدی

قسمت دوم فیلم هزارپا ، نیز ادامه دهنده مسیر قسمت اول این سریال بود. ابتذالی که هم در قول و هم در فعل بازیگران این فیلم قابل مشاهده است.

مثلا در سکانسی که پرستارجانبازان، قصد آمپول زدن به رضا عطاران را دارد، به عطاران که هیچ نسبتی با او ندارد می گوید: این اولین آمپول مشترکمونه. یا در سکانسی دیگر که نامه توسط منافق خوانده می شود عطاران به منافق می گوید: که اینا اشک نیست و اون دوتا هم مژه نیستن، این نامه تو جیب پشتم بوده و اون دو تا هم موهای...!

در ادامه توهین های سازنده فیلم هزارپا به جانبازان جنگ، دیالوگی را از یک جانباز به ظاهر شیمیایی می بینیم وآن زمانی است که می فهمد عطاران جانباز است، به او می گوید: تو هم که مثل خودمون کم و کسری داری.

فیلم هزارپا حتی به نحوه جانبازی جانبازان در جنگ هم بی احترامی می کند.مثلا: در سکانسی از فیلم، زمانی که جانبازان جمع شده اند و در رابطه با نحوه جانبازی خود به عطاران توضیح می دهند، جانبازی می گوید: من در آشپزخانه بودم که ناگهان خمپاره به آشپزخانه خورد و آشپزخانه ترکید و من مجروح شدم. بعد عطاران می پرسد: زرت؟ جانباز جواب می دهد: بله

باید بگوییم درمجموع، فیلم هزارپا با شکستن تابوی اهانت به اقشار ارزشی جامعه قصد دارد مخاطبان زیادی را جمع کند و بتواند مخاطب را حفظ کند اما در این راه می توان گفت موفقیت حداقلی را به دست آورده است چرا که خنداندن مخاطب از راه توهین و تحقیر یک قشر خاص، نه کاری اخلاقی است و نه وجهه هنری دارد.

آیا مسئله مورد نقد ما این است که یک فیلمساز حق شوخی کردن با قشر ارزشی را ندارد؟

 به هیچ وجه حرف ما چنین چیزی نیست. در سال های بعد از انقلاب فیلم هایی زیادی با رویکرد طنزساخته شده اند که با قشر ارزشی جامعه به طورخاص رزمندگان و ایثارگران شوخی کرده اند و شوخی های آن ها صرفا شوخی بوده و بی احترامی و یا تمسخری در کار نبوده است.

نمونه بارز آن ها فیلم اخراجی ها می باشد. البته بنده به عنوان منتقد به لحاظ عملکرد فنی فیلم، در تمامی مراحل تولید، فقط قسمت ابتدایی آن یعنی اخراجی های یک را می پسندم، اما به لحاظ طنزگونه بیان کردن محتوایی که مد نظر فیلمساز است باید بگوییم که فیلمساز طنزش را بازبانی شیرین به مخاطب القا می کند و به هیچ عنوان از طنزش به ابتذال کشیده نمی شود.

در مقابل در فیلم هزارپا فیلمساز تنها راه به دست آوردن گیشه را توهین و تحقیر و ابتذال می داند. ایرادی که نه فقط به ابوالحسن داوودی کارگردان فیلم هزار پا گرفته می شود، بلکه به فیلم های دیگری از قبیل مصادره و.... نیز می‌توان گرفت.