حقیقت همایش پیاده‌روی اربعین قدرت‌نمایی شیعه در عصر حاضر است و در هیچ کجای عالم در طول تاریخ چنین همایشی وجود نداشته است.
پیاده روی اربعین یا راهپیمایی اربعین، از آیین‌های شیعی است که در روزهای منتهی به ۲۰ صفر (اربعین حسینی) برگزار می‌شود. این پیاده‌روی از نقاط مختلف عراق به‌طرف کربلا و با هدف زیارت اربعین انجام می‌شود. بیشتر زائران، از مسیر نجف به کربلا می‌روند. در طول مسیرهای راهپیمایی، جایگاه‌هایی برای پذیرایی از زائران وجود دارد که موکب خوانده می‌شود.
در زمان حکومت صدام حسین، محدودیت‌هایی در اجرای این مراسم اعمال شد، ولی با سقوط حزب بعث در سال ۲۰۰۳م، این مراسم احیا شد و هرساله علاوه بر شیعیان عراق، شیعیان کشورهای دیگر به‌ویژه ایران نیز به راهپیمایی اربعین می‌پیوندند. بنابر گزارش‌ها، علاوه بر شیعیان، گروه‌هایی از اهل‌سنت، مسیحیان، ایزدیان و دیگر مذاهب نیز در پیاده روی اربعین حضور می‌یابند.
در سال‌های اخیر، میلیون‌ها نفر در پیاده روی اربعین شرکت می‌کنند؛ به‌نحوی که این رویداد را بزرگترین گردهمایی سالانهٔ مذهبی در جهان دانسته‌اند.
توصیه به زیارت اربعین
بر پایه حدیثی، از امام حسن عسکری علیه‌السلام، زیارت اربعین از نشانه‌های مؤمن معرفی شده است.[۱] برخی عالمان، این حدیث را دلیل بزرگداشت اربعین دانسته‌اند.[۲]
همچنین زیارت‌نامه ای برای روز اربعین از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است.[۳] شیخ عباس قمی این زیارت‌نامه را در مفاتیح الجنان در باب سوم بعد از زیارت عاشورای غیر معروفه، با عنوان «زیارت اربعین» نقل کرده است.[۴]
تاریخچه پیاده روی اربعین
به گفته برخی پژوهشگران، راهپیمایی در روز اربعین از زمان امامان معصوم علیهم‌السلام در بین شیعیان رایج بوده است. سید محمدعلی قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء، زیارت امام حسین در روز اربعین را سنت و رفتار مداومِ شیعیان از زمان ائمه دانسته که در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس نیز به این حرکت پایبند بوده‌اند.[۵]
گفته شده است پس از دوره شیخ انصاری این سنت فراموش شده بود و محدث نوری آن را احیا کرد.[۶] نویسنده کتاب ادب الطف در گزارشی از مراسم اربعین در کربلا، اجتماع در این مراسم را به اجتماع مسلمانان در مکه تشبیه و به حضور هیئت‌های عزاداری در آن اشاره کرده که برخی به ترکی، عربی، فارسی و اردو مرثیه می‌خوانده‌اند. ادب الطف در سال ۱۳۸۸ق/۱۹۶۷م منتشر شده و نویسنده آن، جمیعت راهپیمایان اربعین را بیش از یک میلیون نفر تخمین زده است.[۷]
مسافت پیاده‌روی
زائران عراقی از شهرهای خود به سمت کربلا حرکت می‌کنند؛ اما اکثر زائران ایرانی مسیر نجف تا کربلا را برای پیاده‌روی انتخاب می‌کنند. مسافت پیاده‌روی میان دو شهر حدود ۸۰ کیلومتر است. تعداد ۱۴۵۲ ستون در مسیر نجف به کربلا وجود دارد که فاصله بین هر ستون ۵۰ متر است. برای پیاده‌رویِ کل مسیر زمانی در حدود ۲۰ تا ۲۵ ساعت لازم است.
پانویس:
1. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۵۲.
2. جعفریان، «دلیل بزرگداشت اربعین چیست؟»، بازتاب اندیشه، ۱۳۸۶ش، شماره ۸۴.
3. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۱۱۳.
4. مفاتیح الجنان، زیارت اریعین، باب زیارات، ص۶۴۲.
5. قاضی طباطبایی، تحقیق درباره اول اربعین سید الشهدا، ۱۳۶۸ش، ص۲.
6. «زندگی‌نامه میرزا حسین نوری»، سایت بلاغ.
7. شبر، ادب الطف و شعراء الحسین، ج۱، ص۴۱.