سپاس‎گزاری از دیگران

اهمیت تشکر از دیگران آنچنان است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: «از همه مردم سپاسگزارتر آن کسی است که بیشتر از دیگران سپاسگزار مردم باشد».[1]  و در سخنی دیگر می‌فرماید: «اگر خداوند خیر کسی را به دست دیگری انجام دهد و او سپاسگزاری نکند، در حقیقت، از خدا نیز سپاسگزاری نکرده است».[2]   یک راهکار برای نشان دادن احترام و تواضع، سپاسگزاری از دیگران است، دیل کارنگی، سپاسگزاری کردن و ابراز قدردانی را نشانه تربیت صحیح می‌داند.[3] گاهی در روابط بین فردی می‌بینیم برخی مردم به قدری مغرور و متوقع هستند که انجام هر کاری را وظیفه طرف مقابل می‌دانند و نیازی به تشکر و قدردانی نمی‌بیند و همین امر موجب می‌شود دیگران با بی‌میلی برای وی کاری انجام دهند؛ این در حالی است که خداوند انسان را به‌گونه‌ای آفریده است که دوست دارد در برابر کار خوبی که انجام می‌دهد، ستایش شود، به‌ویژه از سوی کسانی که کار خوب برای آنان و به سود آنان بوده است.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در حدیثی می‌فرماید: «هر کس نیکی بیند، آن را تلافی کند و اگر نتواند آن را یادآوری کند؛ زیرا یادآوری آن شکر و سپاس آن است».[4] مطابق این سخن کمترین مرتبه تشکر از مردم، یادآوری کار نیک آنان است و در صورت امکان، جبران کردن نیکی نیز پسندیده و ارزشمند است. امام صادق (علیه السلام) نیز در حدیثی می‌فرماید: «سپاسگزاری کن هر که برایت کاری انجام داده».[54] و در حدیثی دیگر می‌فرماید: کسی را که به تو نعمت داد، سپاس بگزار؛ زیرا با سپاسگزاری نعمت‌ها نابود نگردد و با ناسپاسی پایدار نماند، سپاسگزاری مایه افزایش نعمت است و ایمنی از دگرگونی».[6]

برخورد آمیخته با تشکر با مردم و سپاسگزاری از آنان نشانه قدرشناسی است و زمینه‌ساز جلب اعتماد آنان خواهد شد؛ زیرا انسان به کسی اعتماد می‌کند و به او خوش‌بین است که خوبی و بدی و زشتی و زیبایی برایش متفاوت باشد و در برابر آنها، واکنش مناسب نشان دهد. امام علی (علیه السلام) نیز در این زمینه می‌فرماید: سپاسگزار کسی باش که تو را نیکی می‌کند.[7] کسی که در برابر خوبی سپاسگزار است و از کار نیک قدردانی می‌کند، از خود شخصیتی می‌سازد که محبوب و مورد احترام دیگران است و به دیگران نیز نشان می‌دهد که برای انجام کارهای خوبشان ارزش و احترام قائل است و تفاوت خوبی و بدی را می‌فهمد.

پی نوشت:

1.(پاینده، 1377، ج 1، ح 312)
2. (همان، ح 668).
3. (والترز، ترجمه نبوی، 1380، ص 89).
4. (قمشه‌ای، 1362، ص 334).
5. (کلینی، ترجمه شبستری، 1351، ص 61).
6. (کلینی، ترجمه مصطفوی، بی‌تا، ج 3، ص 149).
7. (بابایی، 1372، ص 24).

خلاصه سخنرانی استاد شریفی در کنفرانس آیه های انتظاردر تاریخ 92/10/20