پیامبر اکرم (ص) در مذمت این عمل غیراخلاقی می‌فرمایند: «خوارترین مردم کسی است که مردم را خوار شمارد».[1] و «برای مرد همین شر بس که برادر مسلمان خویش را تحقیر کند».[2] از نظر ایشان وقتی دیگری را تحقیر می‌کنیم از شرکینه و عداوت او در امان نخواهیم بود. امام صادق (ع) به نقل از حضرت محمد (ص) فرموده‌اند: «خدای عزّوجلّ فرمود: «آشکارا به جنگ با من برخاسته آن کس که بنده‌ي مؤمن مرا خوار کند».[3]
آثار این عمل غیراخلاقی به حدی است که خداوند آن را اعلان جنگ با خویش معرفی می‌کند. از آثار اجتماعی تحقیر کردن و اهانت به دیگران، می‌توان به انزوا و طرد شدن از اجتماع اشاره کرد؛ چنان‌که رسول خدا (ص) می‌فرماید: «هر که دوستان خود را تحقیر کند، تنها ماند».[4]
پیشوایان گرامی اسلام به هیچ عنوان اجازه تحقیر و اهانت به کسی را نمی‌دادند حتی دشمنان و مسلمانان را از اینکه یکدیگر را سبک کنند و کوچک بشمارند، پرهیز می‌دادند تا روابط انسانی، روایط مبتنی بر کرامت و بزرگواری و احترام باشد و زمینه رشد کرامت‌ها فراهم شود.[5]
در صورتی که برای دیگری احترامی قائل نباشیم و به شخصیت او توهین کنیم، رشته ارتباط بین خود و او را گسسته‌ایم. کلماتی مانند: خیلی بی‌عرضه‌ای، تو یک بازنده‌ای، نادان و... در دیگران ذهنیت بدی ایجاد می‌کند تا خود را ابله یا خطاکار ببیند. این پیام‌ها می‌تواند تأثیر مخربی روی تصویر ذهنی اشخاص بر جای گذارد و یا حالت تدافعی در مقابل ما ایجاد کند.[6]انجام چنین عمل غیراخلاقی بی‌تردید به روابط بین فردی آسیب خواهد رساند.
پی نوشت:
1. (پاینده، 1377، ج 1، ص 202، ح 250).
2. (همان، ج 2، ص 612، ح 2166).
3. (کلینی، ترجمه رسولی، 1387ق، ج 4، ص 53).
4.(مشکینی، 1368، ص 54).
5.(شریعتمداری، 1375؛ به نقل از: رضا آذری، 1362، ص 47).
6. (آدامز، ترجمه قرچه داغی، 1377، ص 201).
خلاصه سخنرانی استاد شریفی در کنفرانس آیه های انتظار در تاریخ 92/10/24
لینک خلاصه سخنرانی های قبلی : http://www.jonbeshnet.ir/category/444