رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با کارگران، ایجاد ارتباط مستقیم بین کار و درآمد را به عنوان یک اصل اساسی به برای مبارزه با اقتصاد معیوب بیان فرمودند.
یکی از عوامل تورم و رشد بی اساسِ نقدینگی، همان است که در لسان دین اسلام به عنوان ربا و نزول مطرح شده است. اساساً تفکر اسلامی و دینی با شکل‌گیری سرمایه‌های بی‌پایه و درآمدهای ناشی از مبادی متوهمانه و غیرواقعی، مخالف است. ثروت در ادبیات یک اقتصاد پویا و سالم، نتیجه مستقیم ایجاد ارزش افزوده و به عبارتی "مُزدِ کار" است.
این اصل اساسی اقتصادی که قبل از همه‌ی جریانات، از زمره بدیهیات دین اسلام به شمار می‌رود، همان چیزی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با کارگران، آن را مطرح کردند. ایشان در این باره فرمودند که «ما احتیاج داریم که یک رابطه‌ی مستقیمی بین درآمد و کار وجود داشته باشد؛ یعنی [مطابق] این آیه‌ای که این قاری عزیزمان خواندند: "لَیسَ لِلاِنسانِ اِلّا ما سَعی" درآمد بایستی ناشی از سعی باشد، ناشی از کار باشد، ناشی از تلاش باشد».[1]
تبیین این مساله به عنوان یکی از تئوری‌های حکمرانی اقتصادی در نظام اسلامی، اثرات مشخصی را در پی دارد؛ به این معنی که وقتی ملاک، وجود ارتباط مستقیم بین درآمد و ارزش افزوده باشد، آنچه از تعریف اقتصاد و پویایی آن خارج می‌شود، عبارت است از: دلالی، سود حاصل از سپرده، سود حاصل از اعطای تسهیلات، انباشت ثروت به طمع سود دهی ناشی از احتکار، ربا، نزول و... . متقابلا از آثار مثبت اقتصاد پویا می‌توان از بهره وری، رشد تولید، ایجاد فضای کسب و کار، سیر سعودی شاخص رفاه در سایه تضمین نیازهای مالی جامعه، رشد ارزش پول، تعاملات گسترده با بازارهای داخلی و خارجی از ناحیه تولیدکنندگان و... نام برد.
بدست آوردن پول و ثروت بادآورده، گاهی می‌تواند در جامعه تبدیل به فرهنگ شود؛ به این معنی که وقتی نظام تربیتی اقتصادی مبتنی بر آموزه های صحیح دینی و منطقی، جای خود را به سبک غلط تعامل مبنی بر سود از هر راهی، بدهد، یکی از آثار مخرب آن، انحراف به سمت تامین ثروت بدون انجام کار، تولید، ایجاد ارزش افزوده و صرفا به شکل باد آورده خواهد بود. این همان فرهنگ غلط و مهلکی است که نتیجه مستقیم آن تحمیل فقر به بخشی از جامعه است؛ زیرا حصول ثروت و دارایی درصورتی که در ازای کار و فعالیت مثبت نباشد، ضرورتاً چیزی غیر از انتقال بلا وجهِ سرمایه از جیب برخی دیگر از مردم نخواهد بود. و این یعنی همان تحمیل فقر در ازای فربه شدن دلالان.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در ضمن بیاناتشان در این باره، مبارزه جدی با این فرهنگ غلط را به عنوان یک تکلیف مطرح کرده و در عین حالی که این مبارزه را به عنوان یک کار سخت توصیف کردند، فرمودند که در بلند مدت می توان این اتفاق را رقم زد.
پی نوشت:
1. بیانات در دیدار کارگران، https://khl.ink/f/52694