عالم دنیا، عالمی مادی است و قوانینی بر آن حاکم است. عالم آخرت هم عالمی دیگر است و به همین علت قوانینش با قوانین این دنیا متفاوت است. بنابراین علم تجربی که محدود به تجربه و ماده است، هیچ راهی برای تعمیم قوانین این دنیا به عالم پس از مرگ ندارد.
قوانین بهشت و جهنم | تمسخر، از ترفند‌های پر تکرار در فضای مجازی است. این تمسخر‌ها ناشی از عدم فکر و رجوع به کارشناس مربوطه است. اساساً عقل حکم می‌کند قبل از اینکه مطلبی از آیات یا روایات را رد کنیم، از متخصص آن حیطه سؤال کنیم.
برداشتی غلط از قوانین بهشت و جهنم
به‌عنوان‌مثال فردی آیه‌ای از آیات قرآن حکیم را تمسخر کرده و آورده است: «اینکه در بهشت، نهری روان از عسل موجود باشد، غلط است؛ چراکه گران‌روی یا ویسکوزیته عسل، بالاست و باید دمای بهشت 70 درجه باشد تا عسل روان شود. بنابراین با بهشت سرسبز سازگاری ندارد».
آیه مورد اشکال
مطلب مورد نظر شبهه‌کننده، این آیه شریفه است: «مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِيهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَيْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ وَأَنْهَارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى...»؛[1] «توصیف بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده، چنین است: در آن نهرهایی از آب صاف و خالص که بدبو نشده، و نهرهایی از شیر که طعم آن دگرگون نگشته، و نهرهایی از شراب [طهور] که مایه لذّت نوشندگان است، و نهرهایی از عسل مصفّاست...».
محدودیت تجربه
یک ضرب‌المثل عربی وجود دارد: «الناسُ اَعداءُ ما جَهِلوا»؛ «انسان، دشمن چیزی است که نمی‌داند»؛ به نظر می‌رسد بسیاری از تمسخرهایی موجود در فضای مجازی، از این نمونه است.
در مقام پاسخ می‌گوییم: اولاً قوانین موجود در این دنیا با قوانین حاکم بر عالم آخرت فرق دارد. عالم آخرت عالمی غیر از دنیا و از طرفی پس از دنیا است.[2] کسی نمی‌تواند بگوید که قوانین این عالَم، حتماً باید با این دنیا یکسان باشد. آیا محال ذاتی یا وقوعی است قوانین دنیای دیگر با این دنیا فرق داشته باشد؟ قطعاً محال نیست.
ثانیاً علم تجربی محدود به ماده، تجربه و ساینس است. اصولاً علم تجربی دسترسی به ماورای این دنیا ندارد و نمی‌تواند آن را تجربه کند. از آنجا که می‌دانیم تجربه‌گرایان، بهشت و جهنم را تجربه نکرده‌اند و دانششان محدود به تجربه، طبیعت و ماده است؛ پس هیچ موقع دانش تجربی نمی‌تواند چیزی را که تجربه نکرده و از حیطه تجربه‌اش خارج است را رد یا اثبات کند.
بنابراین هیچ جایی برای چنین شبهاتی باقی نمی‌ماند؛ چون قوانین این دنیا با عالم پس از مرگ متفاوت است و تجربه‌ی تجربه گرایان، محدود به ماده و این دنیای محسوس است.
پی‌نوشت:
[1]. محمد: 15.
[2]. راغب اصفهانی، حسين بن محمد، المفردات في غريب القرآن، دفتر نشر الكتاب، ج1، ص13.