ابن‌تیمیة حرّانی به عنوان ایده‌پرداز اندیشه وهابیت، انبوهی از استدلال‌های عقلی و نقلی پیرامون عظمت و بزرگی اهل‌بیت علیهم‌السلام را نادیده گرفته و احترام ویژه مسلمانان به آل‌الله را برگرفته از باورهای جاهلیت می‌داند.
از واضح‌ترین اموری که مذاهب اسلامی در مقابل آن سر فرود آورده و به آن اذعان و اعتراف کرده‌اند، لزوم دوستی و مودت تمام امت اسلامی با اهل‌بیت پیامبر علیهم‌السلام است. با وجود آیات و روایات فراوانی که جایگاه اهل‌بیت علیهم‌السلام و عظمت آنها را بیان می‌کند و نیز روایات و آیات بسیار مبنی بر سفارش پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله درباره اهل‌بیت خود،[1] ابن تیمیه حرّانی ریشه اندیشه تعظیم اهل‌بیت پیامبر را در اندیشه جاهلیت می‌داند که سران قبایل، خاندان خود را بر دیگران مقدم می‌دانستند.[2]
وی در جای دیگر این اندیشه را به یهود نسبت داده و می‌گوید: «شیعه قائل است که امامت فقط در فرزندان علی سزاوار است. یهودیان نیز می‌گویند حکومت فقط در فرزندان آل‌داوود شایسته است».[3]
این در حالی است که چنین اندیشه‌ای از سوی شیعه، ریشه قرآنی دارد؛ خداوند پس از آنکه هجده تن از پیامبران را در چهار آیه از سوره انعام نام می برد، می‌فرماید: «وَ مِنْ آبائِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ وَ إِخْوانِهِمْ وَ اجْتَبَيْناهُمْ وَ هَدَيْناهُمْ إِلى صِراطٍ مُسْتَقيم»؛[4] «و از پدران و فرزندان و برادرانشان گروهی را راه نشان دادیم و آنان را برگزیدیم و همگی را به راهی مستقیم هدایت کردیم».
در جای دیگر می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهيمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمين * ذُرِّيَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ»؛[5] «خداوند، آدم و نوح و آل‌ابراهيم و آل‌عمران را بر جهانيان برترى داد. آنها فرزندانی بودند كه بعضى از بعض ديگر گرفته شده بودند».
همچنین خداوند درباره حضرت ابراهیم علیه‌السلام می‌فرماید:«وَ جَعَلْنا في ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَ الْكِتابَ»؛[6] «و در نسلش پیامبری و کتاب آسمانی را قرار دادیم».
چنانکه مشاهده می‌شود خداوند در این آیات، مسأله ذریه و آل را نسبت به برگزیدگان جهان و نه هر کسی، مشروعیت بخشیده است. این در حالی است که ابن‌تیمیه هرگز آل‌ابی‌سفیان و آل‌مروان که خلافت را میان خود موروثی کردند، مورد مؤاخذه قرار نداده و آنان را خلفای بر حق اسلامی می‌شمارد،[7] اما درباره آل‌رسول، این اندیشه را به یهود و جاهلیت نسبت داده و آنان را سزاوار خلافت نمی‌داند.[8]
پی نوشت:
[1]. فیروزآبادی، سیدمرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، اسلامیة، ج1، ص 251.
[2]. ابن‌تیمیة حرانی، احمد، منهاج السنة النبویة، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، ج6، ص 455-456.
[3]. همان، ج1، ص 24-25.
[4]. انعام/87.
[5]. آل‌عمران/33-34.
[6]. عنکبوت/۲۷.
[7]. ابن‌تیمیة حرانی، احمد، منهاج السنة النبویة، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، ج4، ص 522-523.
[8]. علیزاده موسوی، سیدمهدی، درسنامه وهابیت، پیدایش، جریان‌ها، کارنامه، سازمان حج و زیارت، ص 172-174.