مدیریت جهادی؛ نیاز سیاست‌های جدید جمعیتی

جمعیت فراوان و کارآمد، همواره به عنوان یکی از مؤلفه‌های قدرت، نقش زیادی در افزایش توان حکومت‌ها داشته و عاملی بسیار تعیین کننده در پیروزی و شکست قدرت‌ها وفروپاشی تمدن‌ها بوده است. از این رو بسیاری از سلاطین با وضع قوانین تشویقی و تنبیهی تلاش می‌کردند موضوع جمعیت را مدیریت کرده و خانواده‌ها را به فرزند‍‌آوری بیشتر تشویق کنند.

امروزه نیز جمعیت فراوان، ماهر و توانمند نقش زیادی در افزایش قدرت و تأثیرگذاری کشورها در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، نظامی، اقتصادی و ... دارد. بسیاری از سیاستمداران با آگاهی از تأثیرات مثبت فراوانی جمعیت و ازدیاد نسل، تمام تدابیر و توان مدیریتی خود را بکار می‌گیرند تا بر جمعیت کارآمد افزوده و از توانمندی‌های آنها به منظور رشد و پیشرفت کشور خود استفاده کنند.

کاهش نرخ فعلی رشد جمعیت کشور سبب می‌شود که ما در آینده با پیری جمعیت مواجه شویم. پیری جمعیت یکی از عواملی است که کشور را از جهات مختلف در معرض خطر قرار می­‌دهد و به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب از بزرگترین خطرهاست.[1] اگر برای رفع این خطر از امروز تلاشی صورت نگیرد، علاج آن در آینده غیرممکن خواهد بود. از این رو برای رفع این خطر باید به صورت جدی و سریع وارد میدان شد. مقام معظم رهبری به صورت مکرر و بیش از پنجاه بار به مردم و مسئولین  نسبت به موضوع جمعیت و خطر پیری جمعیت کشور هشدار داده‌اند؛ اما متأسفانه این تذکرات خیلی جدی گرفته نشده است!

هرچند سیاست‌‌‌های جدید و تدوین شده در راستای افزایش جمعیت کشور تا حدودی از جامعیت برخوردار است؛ اما آفت‌های مختلفی مانع از اجرا و تحقق کامل این بسته‌های سیاستی می‌شود. یکی از این آفت‌ها، ضعف مدیریتی و عدم هماهنگی بین سازمان‌های دولتی و نهادهای مربوطه است. تسلط روحیه یأس و خودکم‌بینی بر برخی از مدیران و مسئولین نسبت به امکان تغییر شرایط، سبب شده که اجرای قانون جوانی جمعیت کشور دچار فرسایش زمانی واز دست رفتن فرصت طلایی شود.

این در حالی است که تجربه تاریخی انقلاب نشان داده اگر مردم و مدیران جامعه از ضرورت انجام یک وظیفه به خوبی آگاه شوند و دست به همگرایی و هم‌افزایی بزنند از توانایی بسیار بالایی برای مدیریت و تحقق آن موضوع، علی‌رغم وجود موانع برخوردارند. آنها می‌توانند با پیگیری مستمر و هماهنگی مثال زدنی، به‌گونه‌ای شگفت، بسیاری از امور به ظاهر دشوار و غیرممکن را ممکن و عملی‌کنند. هر یک از موفقیت‌های تاریخی همچون سرنگونی نظام 2500 ساله شاهنشاهی، دفاع مقدس، مقابله با ویروس کرونا، برپایی مراسم اربعین و ...، شواهدی بر تأیید این مدعاست. اکنون فرصت خوبی است که همان  طرح کنترل جمعیت، معکوس سازی شده و همانند دهه هفتاد که اکثریت قریب به اتفاق سازمان‌ها و نهادهای حکومتی، مدیریت جدی و هماهنگ شده‎‌ای را برای اجرای طرح کاهش فرزندآوری داشتند، اکنون نیز همان توان را به میدان آورده و تکرار کنند.

برهمین اساس برای پیشبرد موفق سیاست‌های جدید جمعیتی، باز هم نیازمند به یک مدیریت جهادی هستیم. مدیریتی که به ضرورت سیاست‌های جدید جمعیتی باور داشته باشد و برای تحقق آنها تمام امکانات و توانمندی‌های مدیریتی خود را به میدان آورده باشد. همچنین از تجارب موفق گذشته مدیریتی استفاده کرده و با ایجاد هماهنگی کامل بین سازمانها و دستگاه‌های مختلف حکومتی و دولتی، به صورتی جدی موضوع افزایش جمعیت را در دستور کار خود قرار داده باشد. بدیهی است به برکت مدیریت جهادی زمینه شکوفایی بسیاری از دیگر توانایی‌های مدیریتی نیز فراهم می‌شود.

پی نوشت:

 [1] https://zaya.io/65wc4