شهادت حضرت زهرا، دردناک‌ترین پیامدِ سقیفه
بیماری نفاق دردی همیشگی در میان ملت‌ها بوده که به واسطه‌یِ آن منافقان توانستند جامعه را از مسیر مستقیم به انحراف بکشانند. از جمله این حوادث نفاقی بود که بعد از رحلت پیامبر صله‌الله‌علیه‌وآله آشکار شد با رحلت پیامبر خدا در ماجرای سقیفه بنی ساعده در حالی که امام علی علیه‌السلام مشغول غسل‌دادن پیامبر بودند ابتدا جمعی از انصار از طایفه خزرج در سقیفه بنی ساعده جمع شدند تا جانشینی پیغمبر را در قبیله خودشان متمرکز کنند وقتی طایفه اوس متوجه شدند آن ها هم آمدند خبر به مهاجرین رسید و چند نفر از آن‌ها هم به جمع انصار پیوستند، سرانجام بعد از اختلاف، مهاجرین غالب و اوس و خزرج چون با هم رقابت داشتند و هیچ کدام زیر بار دیگری نمی‌رفتند با آن ها بیعت کردند تفرقه‌های سیاسی در قلمرو اسلام بعد از رحلت پیامبر با جریان سقیفه بنی ساعده آغاز شد در قرون نخستین اسلامی تحولات سیاسی بر جریان‌های اعتقادی جامعه تأثیر بسیار زیادی داشتند بعد از رحلت پیامبر تکاپو برای سلطه بر اقتدار سیاسی جامعه آغاز شد، که ریشه آن هر چه بود باعث شد تا دو جریان در مقابل یکدیگر قرار بگیرند در رأس یکی عمر و ابوبکر بودند و جریان دوم که با پافشاری بر ارزش های ایمانی سعی در حمایت و حفاظت از ارزش های تبیین شده پیامبر را داشت.
حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها در مورد ابعاد پشت پرده‌یِ کودتای سقیفه به ام‌سلمه چنین فرمودند:اَصْبَحْتُ بَیْنَ کَمَدٍ وَ کَرْبٍ، فُقِدَ النَّبِیُّ وَ ظُلِمَ الْوَصِیُّ، هُتِکَ وَاللهِ حِجَابُهُ!
مَنْ اصبَحَتْ اِمامَتُهُ مَغصْوَبَه عَلی غَیرِ ما شَرَعَ اللّهُ فِی التَّنزیلِ و سَنَّهَا النَّبِیُ فِی التَّأْوِیلِ وَلَکِنَّهَا اَحْقَادٌ بَدْرِیَةٌ وَ تِرَاتٌ اَحُدِیَّةٌ کَانَتْ عَلَیْهَا قُلُوبُ النِّفَاقِ مُکْتَمِنَةً لِاِمْکَانِ الْوُشَاةِ فَلَّمَا اسْتُهْدِفَ الْاَمْرُ اَرْسَلَتْ عَلَیْنَا شآبیبَ آثَارِ مِنْ مَخِیلَةِ الشِقَاقِ فَیَقْطَعُ وَتَرَ الْاِیمَانِ مِنْ قَسِیِّ صُدُورِهَا وَ لَبِئْسَ عَلَی مَا وَعَدَ اللَّهُ مِنْ حِفْظِ الرِّسَالَةِ وَ کَفَالَةِ الْمُؤْمِنِینَ اَحْرَزُوا عَائِدَتَهُمْ غُرُورَ الدُّنْیَا بَعْدَ اسْتِنْصَارٍ مِمَّنْ فَتَکَ بِآبَائِهِمْ فِی مَوَاطِنِ الْکَرْبِ وَ مَنَازِلِ الشَّهَادَاتِ[1].
صبح کردم در حالی که حزن و اندوه قلبم را فرا گرفته، به سبب از دنیا رفتن پیامبر(ص) و ستمگری به وصی پیامبر(ص)، حجاب علی(ع) را هتک کردند [کنایه است از جسارت به حضرت زهرا(س)]؛ همان که امامتش را غصب کردند، برخلاف آنچه که خدا در قرآن نازل کرده و پیامبر(ص) در سنّت خود بیان فرموده بود. سبب این کار کینه هایی بود که از بدر از علی(ع) به دل داشتند و انتقام و طلب خون هایی که در اُحد ریخته بود. این منافقان دشمنی علی(ع) را در دل‌هایشان پنهان داشتند. و آن‌گاه که خلافت را گرفتند و به هدف رسیدند، یکباره، ابر اهلِ شقاق بر ما باریدن گرفت و بلا بر ما فرو ریخت. بند کمان ایمان از سینه های آنان بُرید و آنچه دل‌هایشان می خواست، به سبب غرور دنیا به ما آزار کردند.این‌ها همه به جهت آن بود که علی(ع) پدران آنان را در نبردهای سخت و در منازل شهادت کشته بود. وهم چنین ایشان مورد نتایج کنار زدن امام علی علیه‌السلام این چنین فرمودند: «وَیْحَهُمْ اَنّى زَعْزَعُوها عَنْ رَواسِی الرِّسالَةِ وَ قَواعِدِ النُّبُوَّةِ وَ الدَّلالَةِ، وَ مَهْبِطِ الرُّوحِ الاَمِینَ وَ المطّلعِینِ بِاُمُورِ الدُّنْیا وَ الدِّینِ (أَلاَ ذَلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ........وَیْحَهُمْ «أفَمَنْ یَهْدِی إِلَی الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدِّی إِلا أَنْ یُهْدی فَما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ»(یونس/35).أَمَا لَعَمْرِی لَقَدْ لَقِحَتْ فَنَظِرَةٌ رَیْثَمَا تُنْتَجُ، ثُمَّ احْتَلَبُوا مِلْ‌ءَ الْقَعْبِ دَماً عَبِیطاً وَ ذُعَافاً مُبِیداً، هُنَالِکَ «یَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ» وَ یُعْرَفُ التَّالُونَ، غِبَّ مَا أسَّسَ الْأَوَّلُونَ ثُمَّ طِیبُوا عَنْ دُنْیَاکُمْ أَنْفُساً وَ اطْمَئِنُّوا لِلْفِتْنَةِ جَأْشاً وَ أَبْشِرُوا بِسَیْفٍ صَارِمٍ وَ سَطْوَةِ مُعْتَدٍ غَاشِمٍ وَ بِهَرْجٍ شَامِلٍ وَ اسْتِبْدَادٍ مِنَ الظَّالِمِینَ، یَدَعُ فَیْئَکُمْ زَهِیداً وَ جَمْعَکُمْ حَصِیداً، فَیَا حَسْرَةً لَکُمْ وَ أَنَّی بِکُمْ وَ قَدْ عَمِیَتْ «عَلَیْکُمْ أَ نُلْزِمُکُمُوها وَ أَنْتُمْ لَها کارِهُونَ[2].
وای بر آنان، چرا خلافت را از مرکز رسالت و پایه‌های نبوت و راهنما و مهبط وحی جبرئیل و کسانی که از دین و دنیا آگاه بودند بیرون بردند. آگاه باشید زبان آشکار همین است... وای بر حال آنان آیا کسی که هدایت به سوی حق می‌کند برای پیروی شایسته تر است یا آن کسی که خود هدایت نمی‌شود مگر هدایتش کنند، شما را چه می‌شود چگونه داوری می‌کنید. بدانید به جان خودم سوگند ناقه خلافت باردار شده، منتظر باشید چندان نمى گذرد که نوزاد خود را به دنیا مى آورد [آن گاه ببینید چه نوزادى آورده] سپس به جاى کاسه شیر، کاسه هاى پر از خون تازه و سم کشنده را بدوشید [و لا جرعه سر کشید!]. «و آن زمان است که طرفداران باطل گرفتار خسران مى شوند». آرى، سرانجام، دنباله روان [چشم و گوش بسته و بى خبر] عاقبت کارى را که پیشوایانشان پایه گذارى کردند خواهند فهمید [و با تمام وجودشان آثار شوم آن را لمس مى کنند.[بروید] از این پس به دنیاى خود دل خوش کنید، و از آن راضى و خوشحال باشید، ولى براى امتحان و فتنه پراضطرابى که در انتظار شماست خود را آماده کنید. و شادمان باشید به شمشیرهاى برنده! و سلطه تجاوزگرانى ستمگر و خونخوار، و هرج و مرجى فراگیر، و حکومتى مستبد از ناحیه ظالمان، حکومتى که ثروت هاى شما را بر باد مى دهد، و جمعیّت شما را درو مى کند! اسفا بر شما! چگونه امید نجات دارید در حالى که حقیقت بر شما مخفى مانده، و از واقعیت ها بى خبرید؟ «آیا ما مى توانیم شما را به پذیرش این دلیل روشن مجبور کنیم با این که شما کراهت دارید؟»
بنابراین نه تنها سقیفه باعث شد دین از مسیر اصلی خود انحراف پیدا کند و امت اسلامی از حکومت آرمانی ائمه اطهار محروم بماند، بلکه باعث حرمت‌شکنی اهل بیت، و در نتیجه این حادثه و رفتار وحشیانه ابوبکر و عمر و عمال آن ها حضرت زهرا سلام الله علیها به شدت مجروح و بعد از چند ماه به شهادت رسیدند که شهادت سرور زنان و این دردانه پیامبر، از دردناک ترین نتایج و پیامدهای سقیفه بود.
[1]. عباس قمی، بیت الاحزان، ج1، ص175.
[2]. همان، ص174.