رهروان ولایت ـ در جلسه قبل به یکی از مظاهر مسئولیت پذیری انسان در زندگی اجتماعی او اشاره کردیم در این جلسه نیز قصد داریم به سایر این مسئولیت های اجتماعی افراد درسبک زندگی اسلامی اشاره کنیم در فرهنگ قرآن مسئولیت های ارزشمندی برای انسان تعریف و مشخص شده است که پایبندی به این وظایف ضامن رسیدن به حیات طیبه الهی است.
1- احسان و نیکو کاری به مردم
از جمله وظایف انسانی که در زندگی اجتماعی همه افراد باید از عهده آن به خوبی انجام وظیفه کنند احسان و نیکو کاری به همنوعان خود است. احسان و نیکو کاری که پایند بودن به آن گواه بر زنده بودن روح انسانی افراد دارد.
از جمله این که خداوند متعال برای تشویق بندگان خود به احسان و نیکو کاری در قرآن کریم می فرماید:
«لِلَّذينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى وَ زِيادَةٌ وَ لا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فيها خالِدُونَ (یونس:26) كسانى كه نيكى كردند، پاداش نيك و افزون بر آن دارند و تاريكى و ذلّت، چهرههايشان را نمىپوشاند آنها اهل بهشتند، و جاودانه در آن خواهند ماند»
2- انفاق به فقرا
ازجمله مهمترین وظایفی که خداوند متعال به عهده افراد گذاشته دستگیری و کمک به نیازمندان است. بسیاری از افرادی که روز قیامت اسیر و گرفتار عذاب الهی هستند به خاطر بی توجهی به این مسئولیت خطیر است. نوعاً کسانی که روح انفاق و دستگیری از دیگران را در زندگی خود زنده نگه داشته اند از وسعیت روحی بالایی برخوردار می باشند.برای اقف شدن به اهمیت انفاق در زندگی به چند آیه از کلام الله مجید اشاره می کنیم.
الَّذينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ سِرًّا وَ عَلانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون[بقره:274] آنها كه اموال خود را، شب و روز، پنهان و آشكار، انفاق مىكنند، مزدشان نزد پروردگارشان است نه ترسى بر آنهاست، و نه غمگين می‌شوند.»
3- اصلاح ذات البین
اصلاح ذات البین به معنای اصلاح ارتباط ها و تقویت و تحکیم پیوندها و از میان بردن اسباب تفرقه و جدایی است.1 هر گروه و جامعه، عظمت و قدرت خود را در سایه تفاهم و همکاری اعضایش به دست می آورد. در صورت حل نشدن اختلاف ها و ادامه یافتن مشاجره ها بذر دشمنی رفته رفته در دل ها ریشه می دواند و سبب از هم پاشیدگی گروه یا جامعه می شود.
به دلیل پی آمدهای زیان بار فردی و اجتماعی که بر اثر سست شدن روابط انسان ها شکل می گیرند، در آموزه های دینی بر تلاش برای ایجاد الفت و آشتی تأکید شده است.[1]
خداوند در قرآن کریم به اصلاح و آشتی دادن میان همسران دستور داده و فرموده:
وَ إِنْ خِفْتُمْ شِقاقَ بَیْنِهِما فَابْعَثُوا حَکَمًا مِنْ أَهْلِهِ وَ حَکَمًا مِنْ أَهْلِها إِنْ یُریداً إِصْلاحًا. (نساء: 35) و اگر از جدایی میان آن دو (زن و شوهر) بیم دارید، پس داوری را از خانواده شوهر و داوری را از خانواده زن تعیین کنید؛ اگر سرِ سازگاری دارند.
خداوند در آیه ای دیگر می فرماید:
إِنّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَهٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ... . (حجرات: 10) درحقیقت مؤمنان با هم برادرند، پس میان برادرانتان سازش دهید (و میان آنها آشتی برقرار نمایید).
ازاین رو، اصلاح ذات البین را از نظر شرعی واجب و حتی استفاده از امکانات بیت المال را برای چنین امری روا دانسته اند.
----------------------------
پی نوشت:
[1] نويسنده: زينب ناشر: دفترعقل ، مركز پژوهش¬هاي اسلامي صدا و سيما چاپ: زلال کوثر نوبت چاپ: اول / 1388 شمارگان
خلاصه سخنرانی استاد سابقون در کنفرانس آیه های انتظار در تاریخ 92/11/7
لینک سخنرانی های قبلی : http://www.jonbeshnet.ir/category/447