رهروان ولایت ـ از آداب نماز است کسی که قصد دارد تا نماز بخواند، بگوید:«اَللّهُمَّ اِنّى اُقَدِّمُ اِلَيْكَ مُحَمَّدا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ بَيْنَ يَدَىْ حاجَتى وَاَتَوَجَّهُ بِهِ اِلَيْكَ فَاجْعَلْنى بِهِ وَجيها عِنْدَكَ فِى الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبينَ وَاجْعَلْ صَلواتى بِهِ مَقْبُولَةً وَذَنْبى بِهِ مَغْفورا وَدُعآئى بِهِ مُسْتَجابا اِنَّكَ اَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ؛
خدايا من، محمّد درود خدا بر او و خاندانش را پيشاپيش حاجتم به درگاهت پيش آرم، و به وسيله او به سويت رو مىكنم، پس مرا به خاطر او آبرومند نزد خود در دنيا و آخرت، و از مقرّبان قرار ده، و نمازم را به او پذيرفته، و گناهم را آمرزيده، و دعايم را مستجاب گردان ،به درستى كه تو آمرزنده و مهربانى».
پس براى نماز، اذان و اقامه مىگويى، و بين اذان و اقامه با يك سجده، يا نشستن فاصله مىاندازى، و اين دعا را مىخوانى: « اَللّهُمَّ اجْعَل قَلْبى باَّرّا وَعَيْشى قآرّا وَرِزْقى دآرّا وَاجْعَلْ لى عِنْدَ قَبْرِ رَسُولِكَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ مُسْتَقَرّا وَقَرارا؛ خدايا قرار ده، دلم را شايسته ،و زندگىام را بر قرار، و روزىام را فراوان، و قرار ده برايم،كنار آرامگاه رسولت(درود خدا بر او و خاندانش)جايگاه و قرارگاه».
و آنچه خواهى دعا مىكنى، و حاجتت را از حق تعالى درخواست مىكنى، زيرا دعا بين اذان و اقامه ردّ نمىشود، و پس از گفتن اقامه می خوانی: اَللّهُمَّ اِلَيْكَ تَوَجَّهْتُ وَمَرَضاتَكَ طَلَبْتُ وَثَوابَكَ ابْتَغَيْتُ وَبِكَ آمَنْتُ وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَافْتَحْ مَسامِعَ قَلْبى لِذِكْرِكَ وَثَبِّتْنى عَلى دينِكَ وَلا تُزِغْ قَلْبى بَعْدَ اِذْ هَدَيْتَنى وَهَبْ لى مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً اِنَّكَ اَنْتَ الْوَهّابُ؛
خدايا به سوى تو رو كردم، و خشنودى تو را خواستم، و پاداش تو را اراده كردم، و به تو ايمان آوردم، و بر تو توكّل كردم، خدايا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و گوشهاى دلم را به ذكرت باز كن، و بر دينت و دين پيامبرت پايدارم بدار، و دلم را پس از آنكه هدايت كردى منحرف مساز، و بر من از نزد خود رحمتى ببخش، به راستى كه تو بسيار بخشندهاى.
چون بخواهى قرائت را شروع كنى، استعاذه «اعوذ باللّه من الشّيطان الرّجيم» را آهسته بگو، آنگاه سوره«حمد»را، با آداب تمام و حضور قلب و تفكّر در معانى آن بخوان، و پس از تمام شدن سوره«حمد»به اندازه يك نفس ساكت شو، و بعد از آن سورههاى ديگر از قرآن را بخوان، و خوب است كه سورههايى مانند«عمّ و هل اتى و لا اقسم» باشد، پس از آن به اندازه يك نفس ساكت مىايستى، و سپس دستها را براى تكبير، به طريقى كه پيش از اين ذكر شد بلند مىكنى، بعد از آن به ركوع برو، و دست راست را سر زانوى راست مىگذارى، پيش از آنكه دست چپ را بر زانوى چپ بگذارى، و انگشتان دو دست را باز كرده، و از زانوهاى خود پر مىكنى، و كمر را خم كرده، و گردن را كشيده، مساوى با كمر قرار مىدهى، و نگاه خويش را بين قدمها انداخته و بگو: «سُبْحانَ رَبِّى الْعَظيمِ وَبِحَمْدِهِ؛ منزّه است پروردگار بزرگم و ستايش از آن اوست».
و سزاوار است اين ذكر را هفت يا پنج يا سه مرتبه بگويى، و پيش از گفتن ذكر اين دعا را بخوانى:«اَللّهُمَّ لَكَ رَكَعْتُ وَلَكَ اَسْلَمْتُ وَبِكَ آمَنْتُ وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ وَاَنْتَ رَبّى خَشَعَ لَكَ سَمْعى وَبَصَرى وَشَعْرى وَبَشَرى وَلَحْمى وَدَمى وَمُخّى وَعَصَبى وَعِظامى وَما اَقَلَّتْهُ قَدَماىَ غَيْرَ مُسْتَنْكِفٍ وَلا مُسْتَكْبِرٍ وَلا مُسْتَحْسِرٍ؛ خدايا براى تو ركوع كردم،و تسليم تو شدم، و به تو ايمان آوردم، و بر تو توكّل نمودم، و تويى پروردگارم، فروتن شد براى تو گوشم و چششم و مويم و پوستم و گوشتم و خونم و مغزم و پىام و استخوانهايم، و آنچه را قدمهايم با خود برداشته، بدون سرپيچى و نه برترىجويى و نه خستگى».
آنگاه از ركوع برخيز و بايست، و در اين حال بگو:«سمع اللّه لمن حمده[خدا هركس را كه حمدش كند شنواست]بعد تكبير بگو، و با نهايت خضوع و خشوع به سجده برو ،در حال سجده كف دستها را پهن كرده، جلوتر از زانوها بر زمين بگذار، و بر تربت امام حسين «عليه السّلام» سجده كن، و ذكر سجود را بگو، و بهتر آن است كه ذكر سجود را هفت يا پنج يا سه بار بگويى، و پيش از گفتن ذكر، اين دعا را بخوان:«اَللّهُمَّ لَكَ سَجَدْتُ وَبِكَ آمَنْتُ وَلَكَ اَسْلَمْتُ وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ وَاَنْتَ رَبّى سَجَدَ وَجْهى لِلَّذى خَلَقَهُ وَشَقَّ سَمْعَهُ وَبَصَرَهُ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ تَبارَكَ اللَّهُ اَحْسَنُ الْخالِقينَ؛ خدايا براى تو سجده كردم، و به تو ايمان آوردم، و تسليم تو شدم، و بر تو توكّل نمودم، و تو پروردگار منى، سجده كرد رويم، براى كسىكه آن را آفريد، و گوش و چشمش را گشود، و ستايش خداى را پروردگار جهانيان، مبارك باد خدا، بهترين آفرينندگان».
پس ذكر را بگو، و سر از سجده بردار و بنشين، و مستحبّ است تكبير بگويى و روى كفل خود بنشينى و بگويى:«اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ رَبّى وَاَتُوبُ اِلَيْهِ» و نيز بگوئى :« اَللّهُمَّ اغْفِرْ لى وَارْحَمْنى وَاجْبُرْنى وَادْفَعْ عَنّى وَعافِنى اِنّى لِما اَنْزَلْتَ اِلَىَّ مِنْ خَيْرٍ فَقيرٌ تَبارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمينَ؛ خداوندا مرا بيامرز و به من رحم كن، و شكستگىام را اصلاح فرما، و از من دفاع كن، و مرا سالم بدار، من نسبت به خيرى كه برايم فرو فرستى نيازمندم، مبارك است خداوند پروردگار جهانيان».
آنگاه تكبير مىگويى و به سجده دوم مىروى و انجام مىدهى آنچه را كه در سجده اول انجام دادى، سپس سر از سجده برداشته و جلسه[نشستن] استراحت را بجا مىآورى، و براى ركعت دوم بر مىخيزى، و در حال برخاستن مىگويى:«بحول اللّه و قوّته اقوم و اقعد [به نيرو و جنبش خدا برخيزم و بنشينم]» چون به حالت آرامش قرار گرفتى حمد و سوره بخوان، و بهتر آن است كه سوره توحيد را بخوانى، و پس از پايان آن، سه مرتبه گفتن:«كذلك اللّه ربى» مستحبّ است، بعد تكبير گفته، دستها را براى قنوت، تا برابر صورت بلند مىكنى، و باطن دستها را به سوى آسمان قرار مىدهى، و غير از انگشت بزرگ ساير انگشتان، را به هم مىچسبانى و خوب است براى قنوت خواندن كلمات فرج را برگزينى و پس از آن بگويى:«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لَنا وَارْحَمْنا وَعافِنا وَاعْفُ عَنّا فِى الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ اِنَّكَ عَلى كُلِّ شَىْءٍ قَديرٌ؛ خداوندا، ما را بيامرز، و به ما رحم كن، و از عافيت بهرهمندمان گردان و ما را در دنيا و آخرت بسلامت دار، بدرستى كه تو بر هرچيز توانائى».
آنگاه مى گوئى:«اَللّهُمَّ مَنْ كانَ اَصْبَحَ وَلَهُ ثِقَةٌ اَوْ رَجآءٌ غَيْرُكَ فَاَنْتَ ثِقَتى وَرَجآئى يا اَجْوَدَ مَنْ سُئِلَ وَيا اَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَارْحَمْ ضَعْفى وَمَسْكَنَتى وَقِلَّةَ حيلَتى وَامْنُنْ عَلَىَّ بِالْجَنَّةِ طَوْلا مِنْكَ وَفُكَّ رَقَبَتى مِنَ النّارِ وَعافِنى فى نَفْسى وَفى جَميعِ اُمُورى بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ.؛ خداوندا، هركس كه صبح كند و براى او تكيهگاه و اميدى جز تو باشد ولى تو پناه و اميد منى اى بخشنده ترين كسىكه از او درخواست شده، و اى مهربانترين كسىكه از او طلب مهربانى شده، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و به ناتوانى و درماندگى و بيچارگىام رحم كن و بر من به احسان از جانب خود به بهشت منّت گذار، و از آتش رهايم ساز، و در وجودم و همه امورم، سلامتم بدار، به مهربانىات اى مهربانترين مهربانان».
و طول دادن قنوت سزاوار است، و دعاهايى كه در قنوت خوانده مىشود بسيار است، آنگاه تكبير مىگويى و ركوع و سجود را به همان صورتى كه ذكر شد به جا مىآورى و پس از اتمام دو سجده براى تشهّد و سلام بنشين، و مستحبّ است كه روى كفل خود بنشينى، و پيش از تشهّد بگويى:«بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ وَالاَْسْمآءُ الْحُسْنى كُلُّها لِلَّهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَخَيْرُ الاَْسْمآءِ لِلَّهِ اَشْهَدُ اَنْ لا اِلْهَ اِلا اللَّهُ؛ به نام خدا و به جلوه خدا، و همه نامهاى نيكوتر براى خداست، و ستايش خداى را، و بهترين نامها براى خداست، گواهى مىدهم كه معبودى جز خدا نيست.تا آخر تشهّد.[1]
-------------------------------
پی‌نوشت:
[1] برگرفته از کلیات مفاتیح‌الجنان/ اعمال شب و روز