حکم قیامی که در نماز رکن است

رهروان ولایت ـ برخی از سوال و جواب‎هایی که در این جلسه مطرح شد:

ســوال: کدام قیامها در نماز، رکن محسوب می‌شود؟

قیام موقع تکبیره الاحرام و قیام متصل به رکوع (قبل از رکوع)، جزء ارکان نماز هست. یعنی چه عمدا و چه سهوا ترک شود، نماز باطل هست. مراد از قیام متصل به رکوع این هست که نمازگزار از حالت ایستاده به رکوع برود و در این زمان، بدن آرام باشد. حرکت دست ها اگر موجب حرکت بدن نشود، مبطل نیست. گرچه بهتر هست تمام بدن آرام بوده و سپس به رکوع برود.

موردی که ممکن است قیام متصل به رکوع فراموش شود، جایی هست که فرد رکوع را فراموش کرده و مستقیم به سجده برود، در این حالت اگر به سجده رفت و پیشانی روی مهر قرار گرفت، نمازش باطل هست. چون دو رکن از ارکان نماز (قیام متصل به رکوع و خود رکوع) را ترک کرده، اما اگر هنوز پیشانی روی مهر نرسیده و یادش آمد که رکوع نرفته، باید بایستد و قیام قبل از رکوع را بجا آورده و آنوقت از همان حالت قیام به رکوع برود و ادامه نماز... . اما اگر از همان حالت سجده برگردد و بدون قیام به حالت رکوع خم شود، باز هم نمازش باطل هست، چون قیام متصل به رکوع را ترک نموده است.

ســوال: نام 4 سوره را می‌خواهم که اگر یکی از آنها را در نماز بخوانیم باید دیگری را نیز بخوانیم.

دو سوره «فیل و قریش (ایلاف)» و نیز دو سوره «ضحی و انشراح (الم نشرح)» که اگر به عنوان سوره در نماز خوانده شوند باید با هم خوانده شوند یعنی سوره فیل و قریش با هم و نیز سوره ضحی و انشراح با هم خوانده می شوند.
پس خواندن سوره فیل یا قریش، هر کدام به تنهایی و نیز خواندن سوره ضحی و انشراح هر کدام به تنهایی کافی نیست و کفایت از سوره نمی‌کند.
البته باید توجه داشت که سوره دوم با «بسم الله الرحمن الرحیم» باید خوانده شود؛ یعنی بسم الله الرحمن الرحیم نباید بین دو سوره حذف شود، چون یکی از آیات سوره و جزء آن است و بدون آن، سوره ناقص است.

ســوال: دختری که به سن بلوغ 9 سال قمری رسیده است و به واسطه ضعف بنیه نمی‌تواند در ماه رمضان روزه بگیرد و بعد از رمضان هم تا رمضان دیگر نمی‌تواند قضا کند، حکمش چیست؟

آیت الله خامنه ای: صِرف ضعف، مجوز برای ابطال روزه نیست؛ ولی اگر روزه گرفتن برای ایشان ضرر داشته باشد واجب بلکه جایز نیست و اگر روزه گرفتن همراه با مشقّت زیاد باشد، هر وقت به حرج افتاد می‌تواند افطار نماید ولی تا در حرج واقع نشده، نباید روزه را باطل کند و در هر صورت قضای روزه‌های ماه رمضان که فوت می‌شود، واجب است.
آیت الله مکارم: دختران با تمام شدن نُه سال قمری بالغ می شوند، ولی چنانچه قادر بر انجام برخی از تکالیف مثل روزه نباشند، انجام آن برای آنها واجب نیست. و اگر تا ماه رمضان سال بعد قادر بر قضای آن هم نباشند، قضا نیز ندارد، ولی برای هر روز باید فقیری را سیر کنند. و در مورد ازدواج احتیاج به رشد جسمانی دارند. و در مورد تصرّف در اموال، رشد کافی اقتصادی نیز لازم است

ســوال: آیا در غسل شستن موهای بلند بدن واجب است؟

همه مراجع : ( به جز امام، مکارم و نوری ) : خیر، شستن موهای بلند واجب نیست
آیات عظام امام، مکارم و نوری : بنابر احتیاط واجب ، شستن موهای بلند هم واجب است

ســوال: طریقه مصرف کفاره روزه به چه صورت می‌باشد؟

اگر بنا باشد برای دادن کفاره، اطعام فقیر انتخاب شود برای اطعام فقیر نمی‌تواند پول آن را به فقرا بدهد، بلکه باید شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مُد که تقریباً ده سیر است(750 گرم) طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها بدهد.
در صورتی پرداخت پول به فقیر جایز است که اطمینان داشته باشد فقیر به وکالت از طرف او به عنوان کفاره، طعام خریداری می‌کند و پرداخت پول کفاره به برخی از مراکز در صورتی جایز است که انسان اطمینان داشته باشد به مصرف طعام فقیران می‌رسد.

ســوال: اگر برای نماز مهرمان را اشتباه بردارند به چه چیزهایی می‌توان سجده کرد؟

شما می‌توانید از چیزهایی که سجده بر آن صحیح است و اصلشان از زمین هست استفاده کنید. مثل خود زمین، خاک، سنگ، چمن، برگ درخت، چوب، کاغذ، حصیر می‌توان سجده کرد؛ اگر هیچ کدام از اینها در جلوی انسان نبود، انسان در حال نماز که مهرش برداشته شده است، می‌تواند چند قدم برود(البته بدون اینکه روی از قبله برگرداند) و آن مهر را بردارد یا به سنگ فرش برسد و بر آن سجده کند.
اگر این کار هم امکان ندارد و هنوز وقتی برای نماز خواندن وجود دارد، نماز را رها کند و مهری پیدا کند و دوباره نمازش را بخواند. اگر هیچ کدام از اینها نیست و وقتی هم برای نماز خواندن وجود ندارد، فرموده‌اند که می‌تواند روی فرش یا پارچه‌ای که از پنبه یا کتان است سجده کند. بعد اگر اینها هم نبود می‌تواند روی دست یا عقیق سجده کند. در واقع آخرین مرحله روی دست است.

ســوال: هنگامی که امام جماعت اهل سنت، در نماز سوره سجده دار می‌خواند و نمازگزاران در اثنای قرائت، به سجده می‌روند و بر می‌خیزند :

اولا : تکلیف چیست ؟ ثانیاً : اگر کسی عمداً یاجهلا یاسهواً سجده را ترک کرد، نمازش چه حکمی دارد؟
و اگر ندانسته به رکوع رفت و سپس به سجده و دوباره به قیام برگشت تکلیف چیست؟
آیت الله خامنه ای: باید تبعیت کنند، بلی اگر خلاف تقیه نباشد می‌توانند تبعیت نکنند و در هر صورت تبعیت مضر نیست؛ و اگر خلاف تقیه عمل نکرده باشد نمازش صحیح است، گرچه رعایت احتیاط خوب است.
آیت الله سیستانی: تکلیف این است که اگر امام سجده کرد او هم سجده کند و پس از اتمام، احتیاطاً اعاده کند و اگر امام سجده نکرد او با ایماء و اشاره سجده کند و نماز صحیح است و اگر عمداً یا جهلا یا سهواً سجده نکرد نماز صحیح است و اگر به رکوع رفت نماز بنابر احتیاط واجب باطل است.
آیت الله فاضل: تکلیف تبعیت است و نماز صحیح است. اگر به هر جهت سجده را ترک کرده است به نماز لطمه‌ای نمی‌خورد ، ولی اگر خلاف تقیه نیست، بعد از نماز احتیاطاً سجده را انجام دهد. اگر ندانسته به رکوع و سپس به سجده رفته و بعداً به قیام برگشته است نمازش باطل است و بنابر احتیاط باید اعاده کند .
آیت الله مکارم: تکلیف آن است که از آنها متابعت شود و احتیاطاً نماز را بعداً اعاده نماید و در دو صورت دیگر هم احتیاط اعاده است.

ســوال: یک دختری که جسمش دختراست ولی دارای روح پسر و احساسات پسرانه می‌باشد. ارتباط یک دختر با این دختر چه حکمی داره؟

آیت الله خامنه‌ای: ‌اگر محرز باشد واقعاً دو جنسه (هم دارای آلت مردانه و هم آلت زنانه) هست حکم زن یا حکم مرد بر او مترتب نمی‌شود بلکه باید در معاشرت با آنها از آنچه که در معاشرت مرد با زن و یا زن با مرد شرعاً حرام است از قبیل لمس و نظر حرام و مانند آن اجتناب شود و ازدواج و تلذذ جنسی جایز نیست.
آیت الله مکارم: این شخص باید به پزشک متخصص مراجعه کند تا درمان شود، ان شاءالله مشکلی نخواهد داشت و در مورد ارتباط این دختر با سایر دختران در حد معمولی و بدون مفسده اشکالی ندارد و ارتباط با نامحرم جایز نیست.

----------------------------------------------------

خلاصه اي از بيانات استاد زلال احکام در حلقه معرفت، مربوط به تاريخ 93/02/26

خلاصه جلسات قبل ایشان : www.jonbeshnet.ir/category/428