به گزارش رهروان ولايت در وبلاگ گروه اينترنتي احکام آمده است:مرحوم پدرم اصرار زیادى داشت كه من محصل حوزه علیمه و روحانى شوم و من مخالف بودم و به دبیرستان رفتم .
روزى گزارش چند نفر از همكلاسى هایم را به مدیر دادم كه اینها در مسیر راه اذیت مى كنند، مدیر هم آنها را تنبیه كرد. آنها هم در تلافى با هم همفكر شدند و كتك مفصّلى را در مسیر برگشت به من زدند كه سر و صورتم سیاه شد و بى حال روى زمین افتادم و به سختى خود را به منزل رساندم . پدرم گفت : محسن چى شده ؟ گفتم : هیچى ، مى خواهم بروم حوزه علیمه وطلبه شوم .
راستى چه خوب شد آن كتك را خوردم ![1]
الكافى به نقل از علىّ بن أسباط از بعضى از شیعیان: پیامبر خدا، از ادب كردن هنگام خشم، نهى فرمود
الكافى به نقل از یونس بن رباط، از امام صادق علیهالسلام: پیامبر خدا فرمود: خدا رحمت كند كسى را كه فرزندش را بر فرمانبَرى از وى یارى كند. [كسى] پرسید: چگونه او را بر فرمانبَرى یارى مىكند؟ فرمود: «آنچه را در توانش بوده، بپذیرد و از آنچه در توانش نیست، بگذرد و به آنچه نمىتواند، وا ندارد و بر او سخت نگیرد كه چیزى میان او و ورود در قلمروى از قلمروهاى كفر نیست، مگر این كه وارد نافرمانى [والدین] و یا بُریدن ارتباط خویشاوندى شود.
عدّة الداعی: كسى گفته است: از فرزندم به امام كاظم علیهالسلام شكایت كردم. ایشان فرمود: «او را نزن. با او قهر كن؛ ولى طول نده».[2]
ایت الله بهجت ره:
512. آیا مى توان بچه را براى یادگیرى تنبیه كرد؟
ج. ولىّ او یا كسى كه از ولىّ اجازه دارد مى تواند تا به حدّ واجب شدن دیه نرسد، تنبیه كند در محدوده ى ذكر شده در مسأله 1609 رساله.[3]
امام خمینی ره:
مساءله 3 - اگر كسى را به عنوان تادیب بزند و قتل اتفاق بیفتد ضامن است ، چه اینكه زننده شوهر مقتول باشد و یا ولى طفل یا وصى ولى طفل و یا معلم كودكان ، و ضمان در اینجا در اموال خود او است .[4]
ایت الله علوی گرگانی:
س 1 - اگر شخص بالغ غیر بالغى را كتك زد )عمداً یا غیر عمد( دیه را در صورت وجوب به چه كسى باید بدهد ؟
ج 1 - باید به خود بچّه داده شود .
س 1 - معلّمى براى تنبیه شاگرد، به او سیلى زد كه به تدریج شنوائى خود را از دست داد ولكن در بین این مدّت معلّم از دنیا رفته است و براى پرداخت دیه چیزى جز یك ساختمان كه بچّههاى او در آن مىنشینند ندارد، آیا ساختمان جزء مستثنیات است و یا باید فروخته شود ؟
ج1 - باید ورثه از قیمت ساختمان دیه را بپردازند و لو به فروش خانه باشد، چون ارث بعد از اداء دین است .[5]
ایت الله صافی گلپایگانی:
س ـ شخصى براى تربیت كردن فرزندانش دست به كتك با كمربند و یا هرچیز دیگرى مى زند و آنان را به وضعى تنبیه مى كند كه جاى آن كبود، سیاه مى شود و یا خون مى آید آیا چنین كارى شرعاً جایز است؟
ج ـ تأدیب فرزندان بر پدر لازم است لكن در حدودى كه شرع مقدّس اجازه داده و دستور شرع به اتفاق همه مراجع این است كه تنبیه باید بنحوى باشد كه موجب دیه نشود پس اگر طورى باشد كه بدن یا صورت سرخ یا كبود یا سیاه شود و یا خون بیاید حرام و معصیت است و هریك دیه دارد كه تفصیل آن در توضیح المسائل مسأله 2816 ذكر شده ضمناً یادآورى مى شود زدن زیاد مخصوصاً به صورت مذكوره در سؤال، غالباً نتیجه معكوس دارد و در آینده عكس العمل هاى غیر مطلوب از طرف فرزندان دارد به هر حال بایستى كمال ملاحظه را در تأدیب فرزندان نمود كه هدف تربیت باشد نه تشفّى قلب و غیره كه به خاطر حال عصبى كه پیدا شده پیش مى آید.[6]
280- سؤال: آیا جایز است پدر و مادر فرزندشان را بدون دلیل و از روى عصبانیت و بى حوصلگى كتك بزند یا حق الناس به گردنشان است؟
جواب: جایز نیست ولى براى تأدیب در حد متعارف كه موجب سرخى و سیاهى و كبودى نشود، جایز است.[7]
نكته:
معلم و پدر بچه در مواردى كه لازم بوده و راه منحصر به همین باشد، مى توانند بچه را براى ادب كردن تنبیه بدنى كنند؛ ولى باید به طورى باشد كه بدن بچه سرخ، كبود و یا سیاه نشود؛ زیرا اگر به این حد رسید، دیه واجب مى شود؛ یعنى، اگر به صورت كسى- چه بچه و چه غیر آن- سیلى یا چیز دیگرى بزند به طورى كه صورت او سرخ شود، باید یك مثقال و نیم طلا (كه هر مثقال شرعى 18 نخود است) به عنوان دیه بدهد واگر جاى آن ضربه كبود شود سه مثقال طلا و اگر جاى آن سیاه شود شش مثقال طلا دیه بدهد؛ ولى اگر جاى دیگر بدن كسى را به واسطه زدن سرخ، كبود و یا سیاه كند باید نصف آنچه را كه گفته شد به عنوان دیه به او بدهد. [8]
پی نوشت ها:
[1] نقل از نرم افزار بوستان حكایت
[2] : حكمت نامه كودك، ص: 203و 205
[3] : استفتائات ایت الله بهجت ره
[4] : تحریر الوسیله ج4 قسمت دیات
[5] : استفتائات پاسخ به جدید ترین استفتائات1
[6] : استفتائات،دیات
[7] : امام: استفتاء در كتاب احكام ازدواج، ص 180.و تبریزى با استفاده از توضیح المسائل، مسأله 2819.
[8] : نرم افزار پرسمان