رهروان ولایت ـ گام اول در شناخت دین آگاهی بر معرفت معتبر در عرصه دین است. اسلام با معرفت و اندیشه آغاز میشود حتی شناخت و اندیشه غیر یقینی را مردود میداند و کسانی را که بدون علم و شناخت صحیح از سنتهای آباء و اجداد پیروی کردهاند را مورد مذّمت قرار میدهد.[1] بسیاری از آیات قرآن و روایت معصومان علیهالسلام ما را به تفکر فرا میخواند و آن را از هفتاد سال عبادت برتر میشمارد.
در این میان «تشیع» مکتب تعقل است.علم آموزی، معرفت خواهی، نشاط علمی، آزادی اندیشه، جهاد علمی همه از نشانههای مکتب تعقل است.
تشیع، ثمرۀ یک انتساب عالمانه و آگاهانه است. تشیع به معنای پیروی، یعنی پیروی از کسانی است که در علم و اندیشه و فکر به بالاترین مراتب قابل تصور رسیده است تا آنجا که «خزائن العلم» و «معادن العلم» شدهاند. اجتهاد شاخصۀ اصلی مکتب شیعه در عصر غیبت است و باروری علمی بشریت امروز به ویژه مسلمین، مرهون تلاش علمی و فکری عالمان شیعه است.
پس شیعه نمیتواند از عقل و اندیشه و تفکر دور باشد. شیعه واقعی تلاش میکند که عضو یکی از این دو گروه باشد، یا «عالم ربانی» باشد یا «متعلم بر مسیر هدایت» و زندگی او از این دو حال خارج نیست. او به درستی میداند که هر حالتی به غیر این دو وضعیت از او وجودی متزلزل و ناپایدار میسازد، از این رو میکوشد هم اهل فکر و اندیشه باشد و هم در مسیر حرکت علمی و معرفت اندوزی، این خواسته دائمی امامان دلسوزش از اوست چرا که پدر مهربان او امیرالمؤمنین علیهالسلام از او چنین میخواهد:
« شیعیان ما، آشنایان به توحید و عاملان به امر خدایند، به خدا سوگند آنان شکیبایان و عالمان به خدا و دین او هستند»[2]
---------------------------
پینوشت:
[1]. قرآن کریم، سوره مائده/104: «آیا اگر پدران آنها چیزی نمیدانستند و هدایت نیافته بودند( باز از آنها پیروی میکنند؟)»
[2]. میزان الحکمه، ج 5، ص 222