رهروان ولایت ـ مفهوم تربیت اسلامی با اندیشه ورزی که یکی از شاخص‌های اسلامی است ملازمت دارد. در صورتی که این امر منجر به رشد و تحول در وی شود، مفهوم تربیت اسلامی امری آگاهانه خواهد بود. اما در صورتی که تربیت اسلامی در مقام عمل فاقد خصیصه اندیشه‌ورزی باشد و تنها به انتقال عقاید و آداب دینی بپردازد، بیشتر به عنوان تلقین در مورد آن صادق خواهد بود، زیرا تربیت دینی و عقلانیت با هم ملازمت بیشتری دارند.
زبان و هنر می‌توانند ابزاری باشند که به خردورزی در مورد عقاید دینی کمک نمایند و در واقع محملی برای تفکر باشند. مثلا در زمینه قیام عاشورا، می‌توان از مراسم تعزبه که به اشکال هنری مطرح می‌شود، استفاده نمود.
استفاده از پارچه و روبندهای سیاه که نماد عزاداری است و یا استفاده از علم‌ها همراه با زدن طبل و سنج که نمایانگر پیام مهم در واقعه عاشوراست، می‌تواند توجه بینندگان و شنوندگان را به مساله مهمی جلب نماید. اما برای ایجاد خردورزی، این توجه باید همراه با ارایه و درک پیام‌های مهم عاشورا مثل آزادگی، انتخاب آگاهانه و الگوی روابط انسانی مندرج در تابلوی زیبای نهضت حسینی علیه السلام باشد. به عبارت دیگر، هنر می‌تواند به درک حقیقت عاشورا کمک نماید.
ارتباط میان نمادهای هنری و تربیت دینی را در ساختار محتوایی هنر مثل صحنه‌های نمایش، موسیقی و هنرهایی مثل گرافیک می‌توان جسنجو کرد. که واژه گرافیک از مصدر یونانی به معنای خویشتن می‌آید، و ریشه آن در اصل به معنای خراشیدن است. [1]
این هنر یک زبان بصری است که برای ایجاد ارتباطی دیداری، جهت انتقال پیامی خاص ار نشانه‌های بصری بهره می‌برد و از لحاظ رده‌بندی هنرها، هنر گرافیک را شاخه‌ای از هنرهای نجسمی پلاستیک می‌دانند. لذا با طراحی، نقاشی، خوشنویسی در ارتباط است.
در تاریخ بعد از انقلاب، بویژه هشت سال دفاع مقدس، در هنر گرافیک ایرانی نمادهایی از قبیل سربند (روبان سبز رنگ)، درخت سرو (نماد ایستادگی و مقاومت)، هاله نور (ارتباط معنوی)، گل لاله (نماد شهادت)، طرح کبوتر (رمز رهایی و آزادی به سوی شهادت) و گاه تلقیق موارد یاد شده با هنرهایی نظیر کاشی‌کاری و نقوش اسلامی دیده می‌شود.
حتی استفاده از رنگ‌های مختلف در هنر گرافیک به عنوان نماد، بیانگر فرهنگ دینی و اخلاقی می‌تواند تلقی سود؛ مثلا رنگ سبز نشانه صلح و دوستی و رنگ قرمز نشانه شهادت و دفاع مقدس است.
حال هنر گرافیک در تربیت دینی ما چه به صورت مستقیم و غیر مستقبم چه جایگاهی دارد؟
متأسفانه درس هنر به عنوان یک درس عمومی در دوره متوسطه مطرح نیست و معلوم نیست این هدف چگونه و از طریق کدام دروس متحقق می‌شود. به بیان دیگر، مشخص نیست که ردپای هنر و مباحث هنری در دروس دیگر، به ویژه در مباحث دینی، چگونه و کجا ظاهر می‌شود. حال آن‌که وزارت آموزش و پرورش اعلام می‌کند که دانش‌آموز جنبه‌هایی از هنر مورد علاقه‌ی خود را در انجام فعالیت‌ها به کار می‌بندد و زیباترین لحظه‌ها و پدیده‌ها را به کمک هنر ثبت می‌کند.
-----------------------------------------------
پی نوشت‌ها:
[1]: [لغت‌نامه دهخدا]