چکیده: فلسفه این عزاداری‌ها زنده بودن یاد و خاطره محرم و وجود نازنین اباعبدالله الحسین(علیه‌السلام) است که تمام هستی خود را برای دین خدا فدا کرد؛ این حرکت الگوی ماست و هرگز از بین نخواهد رفت و مردم ما نیک می‌دانند هر کجا دین به خطر بیافتد باید تمام هستی خود را فدای این آیین کنند.
یکی از نقاط قوّت شیعه داشتن الگوهای انسانی عالی و والایی است که با اقتدا به آن‌ها می‌توان مسیر انسانیت را پیموده و به قله رفیع انسان‌بودن رسید، خداوند متعال نیز این 14 نور مبین (معصومين(عليهم‌السلام)) را برای هدایت و جلوگیری از ضلالت دیگر انسان‌ها فرستاد، تا چراغی باشند در تاریکی‌ها و مسیر هدایت و بندگی را برای دیگر انسان‌های دنبال حق و حقیقت، روشن کنند. به همین خاطر است که پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «مثل اهل بیت من مانند کشتی نوح است، هر کس بر آن سوار شود، نجات می‌یابد و هر کس از آن تخلّف کند و سوار نشود، هلاک خواهد شد».[1]
یکی از این الگوهای ناب و عالی وجود نازنین اباعبدالله الحسین(علیه‌السلام) است، حضرت با حرکت خود برای همیشه تاریخ را دگرگون ساخت و برای آزادی‌خواهان عالم، مسیری را روشن ساخت تا هرگز در مقابل ظلم و ستم و بی‌عدالتی و بی‌دینی تسلیم نشوند، به شیعه فهماند که هرگز نباید نسبت به دین خدا بی‌تفاوت باشد، بلکه هر جا لازم بود و دین به خطر افتاد، باید از جان و مال و فرزندان خود، مایه بگذارد و همه را فدای دین مبین اسلام کند.
با نگاهی گذرا به تاریخ، این ادّعا کاملاً قابل مشاهده است؛ زیرا تاریخ، گواه است که 10 سال بعد از امامت امام حسين (عليه السلام) يزيد به خلافت جامعه اسلامی رسيد و بسياري از مردم با وی بيعت کردند؛ چهره يزيد با پدر خود؛ معاويه بسيار متفاوت بود؛ او اصلاً به دين و ديانت و حتی ظاهر شريعت، اهمّيّتی نمی‌داد و تنها به فکر شهوت‌رانی و عيش و نوش خود بود؛ او مردی سگ‌باز، ميمون‌باز، شراب‌خور، بسيار شهوت‌ران و... بود که اصلاً به دين و شريعت اهمّيّتی نمی‌داد، پس با وجود او و خليفه بودن او، حتي ظواهر دين و اسلام در خطر عظيمی قرار می‌گرفت؛ به همين خاطر است که حضرت، بعد از اين‌که يزيد به خلافت رسيد فرمود: «وَ عَلَى الاِسْلَامِ السّلَامُ اِذْ قَدْ بَلِيَتِ الْاُمَّةُ بِرَاعٍ مِثْل يَزِِيد؛ آن‌گاه كه امّت، گرفتار حاکمی چون يزيد گردد، بايد فاتحه اسلام را خواند».[2]
با اين اوصاف، ديگر درنگ جايز نبود و حرکت ابی‌عبدالله الحسين(عليه‌السلام) شروع شد؛ اتفاقاً به خاطر جايگاه رفيع حضرت در ميان مردم، حرکت ايشان، حال يا بيعت کنند يا قيام، از اهمّيّت ويژه‌ای برخوردار بود، بنابراين اين قيام يا بيعت، بازتاب بسيار گسترده‌ای در ميان مردم داشت و به منزله تاييد يا عدم تاييد خلافت تلقی می‌شد.
لذا حضرت با ديدن اين اوضاع، حرکت خود را شروع و برای فرار از بيعت و اعلام انزجار از دولت يزيد، شبانه از مدينه خارج شدند و به سمت مکّه حرکت کردند و در آن‌جا براي چند ماه سکونت گزيدند. زيرا ايّام حج نزديک بود و مسلمين از اقشار مختلف و از تمام بلاد اسلامی براي حج می‌آمدند، بهترين فرصت برای رساندن پيام انزجار از خلافت یزید بود؛ لذا ايشان تا لحظات پايانی اعمال حج، در مکّه ماندند. سپس حج را رها کرده و به سمت کوفه حرکت کردند، همين حرکت حضرت، خود نيز نوعی تدبير عالمانه و زيرکانه بود، زيرا همه منتظر حضور ايشان در اعمال پايانی بودند که به ناگهان متوجه شدند فرزند رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) مکّه را ترک کرده و همين امر، باعث کنجکاو شدن مردم و تحريک بيشتر آن‌ها شد.
از اين به بعد، حرکت حضرت، رنگ و بوي تازه‌ای به خود گرفت؛ تا آن زمان، تنها سخن از اين بود که اباعبدالله(علیه‌السلام) بيعت نمی‌کند، امّا اكنون سخن از اين است که حضرت، قيام کرده و بر عليه يزيد فاسد، به پا خواسته و اصل حکومت او را مشروع نمی‌داند؛ بنابراين حرکت به سمت کوفه بسيار مهم و ارزش‌مند بود و با تمام حرکت‌ها فرق می‌کرد. تنها عاملی که باعث شد حضرت حرکت کند و قيام خود را شروع کند «امر به معروف و نهي از منکر» و اصلاح امت بود.
بنابراین امام حسین(علیه‌السلام) برای همیشه تبدیل به الگویی برای شیعه و بشریت شد، که هرگز زیر بار زور و ظلم و ستم نروند ولو اينكه به کشته شدن بیانجامد؛ شیعه از حضرت یاد گرفت هر جا دین خدا نیاز به جان‌فشانی داشته باشد، تا آخرین قطره خون خود، حاضر است و این مدعا را در 8 سال جنگ تحمیلی به خوبی به اثبات رساندند؛ اگر به جبهه‌های ایران اسلامی نگاه کنیم از نوجوان 13 ساله دیده می‌شود تا پیرمرد 80 ساله و این یعنی الگو برداری از عاشورای حسینی.
این عزاداری‌های ما در ایّام محرّم نیز به معنای زنده نگه‌داشتن یاد و خاطره سیدالشهدا و یاران با وفای اوست که جان خود را فدای دین مبین اسلام کردند؛ این اشک‌ها و ناله‌ها و این سینه زدن‌ها و این زنجیرها و گل‌مالیدن‌ها، همه و همه به معنای این است که یاد و خاطره حضرت از بین نرفته است و ما هم‌چنان پیرو ايشان هستیم و یاد و خاطره آن بزرگواران در میان ما زنده است. هرگز زیر بار زور و ظلم نخواهیم رفت و دین خدا را تنها نخواهیم گذاشت و اگر لازم باشد تا آخرین قطره خون خود ایستادگی خواهیم کرد.
دشمنان این مرز و بوم نیز به خوبی به این نکته پی برده‌اند که یکی از نقاط بسیار قوی شیعه که در برابر این همه تحریم‌ها و جنگ‌ها و فشارها ایستادگی می‌کند، وجود فرهنگ عاشورا در بین آنان است، لذا با تمام توان خود به میدان آمده تا بتواند این فرهنگ و این الگوی والای انسانی را از ما بگیرد و ما را بی‌هویت کند، لذا با تمام عناصر خود چه در داخل و چه در خارج از کشور، به شبهه‌افکنی راجع به عاشورا پرداخته و تمام توان خود را به کار گرفته، بلکه بتوان جوانان این سرزمین را از امام حسین(علیه‌السلام) جدا کند.
با همین هدف، به تمسخر و توهین عزاداری‌ها پرداخته و آن‌ها را بی‌عقلی معرفی می‌کند و به جوانان ما القا می‌کند این جور به سر و سینه زدن و گریه کردن بی‌شعوریست و بی‌عقلی؛ گاهی نیز از در امور خیرخواهانه وارد می‌شود و می‌گویند بهتر نیست این همه هزینه که برای این عزاداری‌ها می‌شود، خرج یتیمان و محتاجان شود؟
همه این شبهات و این دلسوزی‌ها برای از بین بردن یاد و خاطره حسین بن علی(علیه‌السلام) است تا آرام آرام این عزاداری‌ها را کم‌رنگ جلوه داده و جوانان این مزر و بوم را از این الگوی ناب انسانی ـ اسلامی جدا کند.
امّا این بار هم کور خوانده است و مردم و به خصوص جوانان كشور ما بیدارند و با هوشیاری تمام حرکت می‌کنند و به یاری خدا و به کوری چشم تمام دشمنان داخلی و خارجی این مرز و بوم، هر سال، مردم ایران زمین با شکوه‌تر از سال گذشته یاد و خاطره عاشورا را زنده نگه داشته و مردم، با شور بیشتری در این عزاداری‌ها شرکت می‌کنند و نسل به نسل این مفاهیم انتقال می‌یابد.
در نتیجه: فلسفه این عزاداری‌ها زنده بودن یاد و خاطره محرم و وجود نازنین اباعبدالله الحسین(علیه‌السلام) است که تمام هستی خود را برای دین خدا فدا کرد؛ این حرکت، الگوی ماست و هرگز از بین نخواهد رفت و مردم ما نیک می‌دانند هر کجا دین به خطر بیافتد باید تمام هستی خود را فدای این آیین کنند.
------------------------------------
پی‌نوشت:
[1]. امالي شیخ طوسي، ص 349.
[2]. لهوف، ص24.
نظرات
السلام علیک یا ابا عبدالله الحسین...
سلام و عرض ارادت
خسته نباشي دلاور
صرفا جهت عرض ادب و احترام خدمت رسيدم .
شاد و سرافراز باشيد .
ممنون از دعوتتون استفاده کردیم
يا علي
ܓ❀ با سلام و تشکر بابت مطالب خوبی که ارائه می فرمایید ܓ❀ اَعْظَمَ اللّهُ اُجُورَنا وَاُجورَكُمْ بِمُصابِنا بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ وَجَعَلَنا وَاِیّاكُمْ مِنَ الطّالِبینَ بِثارِهِ مَعَ وَلِیِّهِ الاِمامِ الْمَهْدِىِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلامُ. خداوند بزرگ فرماید اجرهایمان را به مصیبتمان بر حسین (ع) و ما و شما را از خواهندگان خون او همراه با ولی اش امام مهدى از خاندان محمّد(علیهم السلام) قرار دهد ܓ❀ ایام سوگواری و حزن سالار شهیدان بر شما تسلیت و تعزیت و عزاداریهاتون قبول حضرت حق ܓ❀ در این ایام در دعاها و توسلتان التماس دعای خیر یا حق ܓ❀
حضرت رضا( ع ) هميشه به اصحاب خود مى‌فرمود :" بر شما باد به اسلحه‌پيامبران" گفته شد : اسلحه پيامبران چيست ؟ فرمود : دعا .
سلام بر شما دوستداران امام رئوف ، در حریم رضوی دعاگویتان بودم.
از شما دعوت می کنم در نخستین آزمون مهدویت؛ از طریق پورتال جامع مهدویت شرکت کنید.
با پُست های جدید بروزم.
با سلام وعرض احترام و ادب وبا پوزش از اینکه به دلیل مشغله کاری دیر خدمت رسیده امید است عفو فرمایید.
به گفته استاد شهید مرتضی مطهری :
گریه بر شهید شرکت در حماسه اوست و گریه بر شهید زنده نگه داشتن نهضت اوست.
شیخ کشی(رحمة الله علیه) از زید شحام روایت کرده است که: من با جماعتی از کوفیان در خدمت امام صادق علیه السّلام بودیم، جعفر بن عفان وارد شد . حضرت او را اکرام کردند و نزدیک خود نشاندند و فرمودند یا جعفر!
جعفر عرض کرد: جانم، خدا مرا فدای تو کند.
حضرت فرمودند: به من گفته اند تو در مرثیه و عزای حسین (علیه السّلام) شعر می گوئی.
جعفر عرض کرد: بله، فدای تو شوم.
حضرت فرمودند: پس بخوان.
جعفر شروع به خواندن مرثیه نمود، حضرت امام صادق علیه السّلام و حاضرین مجلس گریستند.
حضرت آنقدر گریست که اشک چشم مبارکش بر محاسن شریفش جاری شد.
پس از آن حضرت صادق علیه السّلام فرمودند: به خدا سوگند، که ملائکه مقرب در اینجا حاضر شدند و مرثیه تو را که در مصائب حسین (علیه السّلام) خواندی شنیدند و بیشتر از ما گریستند و حق تعالی در همین ساعت بهشت را با تمام نعمت های آن برای تو واجب گردانید و گناهان تو را آمرزید.
پس امام فرمودند: ای جعفر می خواهی که زیادتر بگویم؟
جعفر عرض کرد: بله، ای سید من.
حضرت فرمود: هر که در مرثیه حسین (علیه السّلام) شعری بگوید و بگرید و بگریاند، حق تعالی او را بیامرزد و بهشت را برای او واجب می گرداند.