به گزارش رهروان ولايت در وبلاگ گروه اينترنتی خداشناسی آمده است:وقتی که به آدم هایی که می شناسیم فکر می کنیم، می بینیم که اونها همه شبیه هم و اندازه هم نیستند، مثلا یه دوستمون خدارو قبول داره و خودشو مسلمون می دونه ولی اهل نماز و روزه نیست، یه نفر دیگه اهل نماز و روزه هست ولی غیبت و دروغ هم میگه، یه نفر دیگه ظاهرش و باطنش واعمالش طوریه که با دیدنش یاد خدا میفتیم، مثل آیة الله بهجت و بقیه آدم خوبهایی که می شناسیم.
چرا آدما توی رفتار و کارهاشون با هم فرق دارند؟ جوابش اینه که:خداشناسی، درجه یا مرحله یا پله داره و هر کدوم از ما توی یه مرحله از اونها هستیم. حالا از کجا بدونیم چند مرحله هست و ما توی کدوم مرحله ایم، چکار کنیم؟! از اونهایی می پرسیم که جواب هر سؤالی رو میدونن، یعنی از معصومین(علیهم السلام). امام رضا(علیه السلام) فرمودند که: «ایمان یک درجه از اسلام بالاتر است، و تقوا یک درجه از ایمان بالاتر است، و یقین یک درجه از تقوی بالاتر»(اصول کافی، ج2، ص52) یعنی حضرت، چهار مرحله رو شمردند:اسلام، ایمان، تقوی و بعد یقین. امام سجاد(علیه السلام) هم به یک مرتبه دیگه اشاره فرمودن: «بالاترین مرتبهء یقین، پایین ترین مرتبهء رضاست»(اصول کافی، ج2، ص62) یعنی حضرت پنجمین پله خدا شناسی رو «رضا» بیان کردند. پس باتوجه به این دو روایت، خدا شناسی پنج مرحله داره. حالا در باره هرکدوم یه توضیح مختصر بخونیم تا بدونیم کجای راه هستیم.
1- 1- اسلام اولین درجه خداشناسیه، اسلام یعنی آدم بفهمه که باید خودش رو تسلیم خدا بکنه و دین اسلام رو به عنوان تنها دین کافی و درست در عقیده و اخلاق و عمل بدونه یعنی اسلام یک مرحله نظریه و هنوز عمل رو شروع نکرده.
2- 2- ایمان: وقتی به قوانین و باید و نباید های اسلام عمل بکنیم، به ایمان رسیدیم و مؤمن به حساب میایم. یعنی فقط توی مسیری که خدا برامون مشخص کرده حرکت کنیم و از راه های اشتباه دوری کنیم. به قول مرحوم فیض کاشانی(غزل844):
ز هرچه غیر یار، استغفر الله زبود مستعار، استغفر الله
دمی کان بگذرد بی یاد رویش از آن دم بی شمار استغفرالله
3- 3- سومین مرحله خداشناسی تقواست. کسی که مرحله ایمان رو تموم بکنه و غول این مرحله رو، یعنی نفس اماره رو شکست بده وارد تقوی میشه.
امام صادق(علیه السلام) سه تا علامت برای تقوی بیان کردند.
علامت اول: کسی که تقوی داره، خودش رو مالک اون چیزهایی که داره نمیدونه، بلکه باور داره که خدا مالک همه چیزه در نتیجه اموالش رو خیلی راحت توی کارهایی که خدا دستور داده مصرف میکنه.
علامت دوم: چون میدونه تدبیر عالم دست خداست و به خدا اعتماد داره، تحمل مصیبت ها براش خیلی آسونه از مرگ عزیزان گرفته تا مشکلات جانی و مالی برا خودش.
علامت سوم: تمام لحظه های زندگیش دنباله اینه که کاری که محبوبش یعنی خدا، دوست داره انجام بده و از کارهایی که خدا دوست نداره دوری کنه. به قول حاج آقای عالی: تمام لحظه های زندگیشون عین یک سجده طولانیه، چون دائم در حال عبادت خدا هستن.
4- 4- اما مرحله چهارم خداشناسی یقینه، یقین یعنی یک اعتقاد و باور قلبی که با هیچ چیزی از بین نمیره. چون اونا خدارو فقط نمیشناسن، بلکه خدا و محبت خدا به اعماق جان و روحشون نفوذ کرده. یه مثال ترسناک (!!)برای فرق "دانستن" با "یقین و نفوذ یک چیز در جان انسان" بزنم: ما همه میدونیم که یک آدم مرده کاری نمیتونه انجام بده، ولی باز هم میتریسم کنار اون مرده بخوابیم. ولی کسی که شغلش غسل دادن مرده هاست یقین داره از اعماق وجودش، که مرده ها کاری نمیتونن بکنند، پس بدون هیچ ترسی از مرده، حتی میتونه شب کنار اون بخوابه!!
این فرق دونستن و یقین داشتنه. خداشناس توی مرحله های قبل خدا رو از روی نشانه های قدرتش میشناسه، ولی توی این مرحله به هرجا نگاه میکنه، با قلبش خدا رو میبینه. به قول بابا طاهر: به صحرا بنگرم صحرا ته وینم...(دوبیتی162)
5- 5- رضا مرحله آخره خداشناسیه. خداشناس توی این مرحله به آگاهی و بصیرتی میرسه که به رضای خدا کاملاً راضیه، یعنی یه عاشقه که به رضای معشوقش کاملاً راضیه، بدون هیچ اما و اگری. بقیه آدم ها وقتی یک مصیبت سرشون میاد، نمیتونن صبر کنن و بعضی ها هم صبر میکنن ولی بازهم این اتفاق براشون تلخه. ولی کسی که به مرحله رضا رسیده، حتی بدترین مصیبت ها هم براش شیرینه، به قول مولوی(دفتر دوم، بخش64):
مات اویم، مات اویم، مات او در بلا هم میچشم لذات او.
نکته پایانی: برای خداشناسی درجه ها و تقسیم بندی های دیگری هم میشه شمرد، ولی اینجا ما با توجه به اون دو روایت شریفه مراتب خداشناسی رو شمردیم.
این مطلب خلاصه ای از بخش مراتب خداشناسی(ص432تا474)، از کتاب مبانی خداشناسی اثر آیة الله ری شهری(خداحفظشون کنه) است.
امیدوارم با توجه به این مطالب بتونیم رتبه خودمون رو توی خداشناسی بدونیم و بتونیم برای رسیدن به پله های بعدی تلاش کنیم.
حالا به نظر شما ما کجای راهیم ، مسلمان، مؤمن، متّقی، متیقّن یا، راضی ؟؟!!