رهروان ولایت ـ انسان در زندگی خود برای رسیدن به سعادت و خوش‌بختی نیاز به الگو دارد، الگویی مناسب که خود سعات‌مند بوده و با رفتارو کردار خود برای دیگر انسان‌ها سرمشق بوده و دارای اخلاقی نیکو و رفتاری عالی باشد؛ دین مبین اسلام برای زنان عالم به خصوص مسلمانان دنیا، حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) را به عنوان الگویی مناسب ذکر می‌کند و از زنان مسلمان می‌خواهد که زندگی این بانوی ارزش‌مند و سرور زنان علم را سرمشق خود قرار داده و راه سعادت و خوش‌بختی را بپیمایند.
ما در این نوشتار مقداری از سیره حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) در رابطه با قناعت و ساده‌زیستی را بیام می‌کنیم، به این امید که زنان ما نیز به حضرت اقتدا کرده و سیره ایشان را در پیش گیرند.
وارستگی و ساده‌زیستی، از نقاط برجسته‌ی حیات فاطمی(سلام‌الله‌علیها) است؛ ایشان با امیرالمومنین(علیهالسلام) یک نمونه کامل زهد و پرهیز از دنیا هستند. آنان با این‌که می‌توانستند زندگی‌ای بسیار مرفه و عالی داشته باشند، اما سادگی و زهد را در پیش گرفته و الگویی بسیار مناسب برای زوج‌های مسلمان و شیعه در زندگی هستند.
زهد و ساده‌زیستی حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) هرگز به معنای فقر و جبر روزگار نبود؛ بلکه ایشان خود، این راه را انتخاب کرد و با این‌که می‌توانست زندگی بهتری داشته باشد، ساده زندگی کرد، درست مانند مادر بزرگوار خود. حضرت خدیجه(سلام‌الله‌علیها) نیز با این‌که زن ثروت‌مندی بود، در راه خدا همه‌ی اموالش را انفاق کرد و خودش در کمال سختی، اواخر عمر را در شعب ابی‌طالب گذراند.
زندگی ساده‌ی فاطمه زهرا(سلام‌الله‌علیها) نیز حاصل انتخابی عارفانه و عاشقانه بود، گویی فاطمه(سلام‌الله‌علیها) از همان آغازین لحظات ورود به خانه‌ی امیرالمومنین(علیهالسلام) با بخشش لباس عروسی خود این راه را برگزیده بود.
زمانی هم که پیامبر به دستور خداوند، فدک را در اختیار فاطمه(سلام‌الله‌علیها) گذاشت، سادگی و بی‌پیرایگی خانه‌ی او تغییر نکرد. در حالی‌که فدک سرزمین حاصل خیزی بود و تمام گندم مدینه را تامین می‌کرد و فاطمه(سلام‌الله‌علیها) تمام درآمد آن را در راه رضایت معبود به مستمندان و مساکین انفاق می‌کرد.[1]
ما برای آشنا شدن زنان مسلمان با سیره حضرت چند نمونه را ذکر می‌کنیم:
1. روزی پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) دخترش فاطمه(سلام‌الله‌علیها) را دید که پیراهن خشن و کم ارزشی پوشیده بود و با دست آسیاب می‌کرد و در همان حال فرزندش را شیر می‌داد، پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در حالی‌که اشک می‌ریخت، فرمود: «دخترم سختی‌های دنیا را تحمل کن تا به شیرینی و حلاوت‌های آخرت دست یابی». فاطمه(سلام‌الله‌علیها) نیز عرض کرد: «ای رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) حمد و شکر و سپاس سزاوار خداست در برابر نعمت‌های بی‌کران او».[2]
2. «سلمان» روزی به خانه‌ی فاطمه زهرا(سلام‌الله‌علیها) رفت و دید که ایشان چادری کهنه و وصله‌دار به سر دارد، سلمان متعجب و اندوه‌ناک شد و به یاد شاه‌زادگان ایرانی و شکوه و جلال آن‌ها افتاد. در این حال گریه کرد و گفت: «غم و اندوه بر ما باد، دختران پادشاهان ایران و روم بر تخت‌هایی از طلا می‌نشینند و پارچه‌های زربافت و حریر بر تن دارند؛ ولی دختر محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله) چادری ساده با دوازده وصله به سر دارد».[3]
بدون شک بیان چنین صحنه‌هایی از زندگی دختر گرامی پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و الگوبرداری از آن حضرت، به این معنا نیست که زنان جامعه‌ی ما، برای پیروی از فاطمه(سلام‌الله‌علیها) چادر وصله‌دار بپوشند و یا تنها پوست گوسفندی، فرش خانه‌ی آن‌ها باشد؛ آن‌چه مهم است درک پیام این رفتار است و آن ساده‌زیستی و وارسته‌گی از دنیاست.
امروزه با گسترش وسایل رفاهی و تجملاتی، سطح زندگی افراد تفاوت‌های بسیاری با هم دارد و چون استفاده‌ی یکسان و برخورداری از تمامی امکانات رفاهی برای همه مقدور نیست، زمینه بروز ناراحتی‌ها و تعارض در خانواده‌ها می‌شود. لذا تنها راه پیش‌گیری از این مسایل، ساده‌زیستی و رضایت به داشته‌هاست. در غیر این‌صورت موازنه‌ی دخل و خرج در خانواده به هم می‌خورد و از نظر اقتصادی اعضای آن به زحمت می‌افتند.
فاطمه زهرا(سلام‌الله‌علیها) به راستی نمونه‌ی کامل ساده‌زیستی و دوری از دل‌بستگی‌های دنیوی بود، بنابراین هرگز از سادگی خانه‌اش شرم‌گین نمی‌شد، نسبت به مهریه‌ی اندکش احساس پشیمانی نمی‌کرد و در تمام عمر شریفش از کمبودها شکایتی نداشت.
------------------------------------------
پی‌نوشت
[1]. بحارالأنوار، ج 29، ص 123.
[2]. همان، ج 43، ص 86 .
[3]. همان، ص 88 .