چطور دعا بکنیم که پسندیده تر باشد ؟
در دعا کردن ما یک آداب ظاهری داریم که معمولا مردم آن را رعایت می کنند . یک آداب باطنی و حقیقی داریم که در روایت داریم : دعا ثمره عبادت است . ما اول به آداب باطنی می پردازیم .
این که از ته دل بخواهد و بداند چه می خواهد و حسن نیت داشته باشد و بداند الان که دعا می کند ، اجابت دعا پشت در است . دعا را باید با اخلاص کرد . در کشتی ، وقتی که می خواهد غرق شود خدا میگوید : با اخلاص دعا کن .
کسی داشت دعا می کرد . حضرت علی داشت گوش میکرد . او سوال کرد چرا دعا میکنیم و به اجابت نمی رسد . آقا فرمودند : از راهش وارد نمی شوید . گفت : راهش چیست ؟ آقا فرمود : به دعا توجه کن ، باطن واقعا باید خالص باشد ، اجابت دعا از طریق اسباب است .
فرزند بیماری دارید . اتفاقی پزشک خوبی را به شما معرفی می کنند و پیش او می روید و فرزندتان خوب میشود . شما تمام تشکر را از دکتر می کنید و به خدا توجه ندارید که اسباب را درست کرد . ما در دعا انتظار معجزه داریم . خدایا به ما یک خانه بده و فردا کلید یک خانه را به شما بدهند . دعا بیشتر از طریق سبب سازی است نه سبب سوزی . ممکن است شما کمک بخواهید ، وامی هم جور می شود و خانه هم بخری اما گاهی توجه نمیکنی که آن دعا موجب خانه خریدن تو شد . اسبابش فراهم شد تا شما خانه خریدید .
در زمان پیغمبر قلعه ای بود که به هیچ وجه نمیتوانستند آن را فتح کنند . دعا و ثنا کردند . یک روز سگی را دیدند که از قلعه بیرون آمد . فرمانده گفت : باید روزنه ای باید باشد که سگ از آن بیرون آمده است . و دیدند پشت قلعه حفره ای است که سگ از آنجا وارد شد . افراد هم یکی یکی وارد قلعه شدند و قلعه را فتح کردند . گاهی خدا این را وسیله قرار می دهد که به فتح قلعه پی ببرند .
آقایی گرفتاری روحی و افسردگی دارد ، یک مرتبه ده دقیقه با عالمی صحبت تلفنی می کند ، مشکلش حل میشود . خیلی مواقع دعای ما اجابت میشود و مشکل ما حل میشود .
در حرم حضرت معصومه بودم . آقایی دنبالم آمد و گفت : آقا با شما کار دارم . این چک برگشتی است . من چاقو در جیبم گذاشته بودم و می خواستم بروم با طرف دعوا کنم . با خودم گفتم : از داخل حرم بروم . دیدم شما پیرامون عفو صحبت میکنید . گفتید : قرآن می گوید : بدی را با خوبی جواب بدهید . جذب حرفهای شما شدم و حرفهای شما را گوش کردم و چک را در جیبم گذاشتم و گفتم یک هفته دیگر به او وقت می دهم . ممکن است همان آقایی که چک داشته دعا کرده، خدایا شر این را از سر ما کم کن تا ما را اذیت نکند .
آقایی پیش من آمد و گفت : با دخترانم حرم آمدیم . دخترانم خیلی اعتقادی به حرم نداشتند . گفتند شما حرم بروید ، ما در صحن می نشینیم . اتفاقی آن روز سخنرانی درباره توبه جوان بود . من گفتم : اگر با من مشکل دارید ، این را پای دین نگذارید . این پدر گفت : دختران من متحول شده اند و حالا می خواهیم با هم به حج عمره برویم . شاید این پدر پیش حضرت معصومه آمده که بگوید : خدایا بچه های من را اصلاح کن . زمینه اصلاح ، موعظه فردی میشود . یا یک برنامه زنده تلویزیونی و یا یک کتاب زمینه اصلاح میشود .
حضرت علی (ع) به این شخص فرمود : اگر می خواهی دعا کنی چند نکته را رعایت کن . اول نیتت در دعا باشد . خدا را از ته دل بخواه ، انصاف داشته باش . خدا مصلحت عام را در نظر می گیرد .
شما پشت بام خانه تان کاهگل است دعا میکنی باران نیاید ولی کشاورز احتیاج به باران دارد . بنظر من مهمترین ادب دعا ادب باطنی است . اینکه می گوید : من را بخوان یعنی از صمیم دل بخواه و بخوان .
آداب ظاهری هم به ایجاد آداب باطنی کمک می کند . ما وقتی آداب ائمه را نگاه می کنیم می بینیم این نکات را توجه می کردند . یکی وضو گرفتن ، انسان وقتی میخواهد دعا کند با وضو باشد . حالا ممکن است جایی اضطراری است ، این را نمی گویم . من برای شرایط عادی می گویم .
روبه قبله بودن تاثیر دارد . اگر بشود دو رکعت نماز بخوانیم و از نماز استعانت بجوییم ، خیلی خوب است . امام صادق (ع) فرمودند : من تعجب می کنم که چرا مردم از نماز کمک نمی گیرند . ملا صدرا و بوعلی هر وقت در کارهای علمی شان گیر پیدا می کرد ، دو رکعت نماز میخواندند . شبی که حضرت علی (ع) ، حضرت فاطمه (ع) را بخاک سپرد ، دو رکعت نماز خواند تا آرام بشود .
ادب دیگر این است که انسان با نام خدا شروع کند . از امام صادق (ع) داریم : قبل از دعا پنج مرتبه یا ربنا بگویید . در سوره آل عمران پنج مرتبه یا ربنا دارد و خدا می گوید : اجابت کردیم و بخاطر همین آیه ، امام صادق (ع) این را فرمودند . هفت مرتبه یا ارحم الراحمین بگویید . ده مرتبه یا الله بگویید .
یکی دیگر از آداب دعا اعتراف به گناه است . مثل دعا ی کمیل . همین که انسان اعتراف کند که خدایا من آدم بدی هستم . من بد هستم اما تو خوب هستی . من جاهلم و تو عالم . من فقیرم اما تو غنی هستی ، من ضعیفم اما تو قوی هستی . ادب بعدی توسل است . وقتی برادران یوسف هم می خواهند توبه کنند پیش پدرشان آمدند و گفتند : تو برای ما از خدا طلب مغفرت کن . از واسطه قرار دادن اهل بیت هم در قرآن صحبت شده است .
در شب احیا بعد از بک یا الله چهاره معصوم را واسطه می کنید . دعای در سجده اوج خضوع است و اگر بتواند گریه کند و خدا را با تضرع بخوانید . یاد آوری نعمتها هم مهم است . نکته ی دیگر الحاح و اصرار در دعا است . منظور اصرار در حیطه مصلحت است . خدایا اگر صلاح است این را به من بده . بعضی مواقع انسان فکر می کند شرایط و زمینه دعا نیست . حالا کسی است که پنج دختر دارد و زندگی خوبی هم دارد ، دیگر اصرار به داشتن پسر نکند . کفر نگوید و ناسپاسی نکند . یک موقع من از خدا مغفرت می خواهم ، در اینجا باید اصرارکنم . بیشترین دعا در قرآن ، دعای مغفرت است . مجموعه اینها باعث میشود آداب دعا رعایت بشود .