پیوندی فراتر از شهوت

یکی از شاهکارهای عالم آفرینش که عقول انسان را متحیر می کند و در برابر این هنر الهی آدمی را به کرنش وادار می سازد، خلقت دو جنس مخالف زن و مرد و روابط متکامل بین آن‌دو است.

میل گرایش به جنس مخالف از جمله پدیده های درونی هر انسانی است که راه فرای از آن نیست و دانستن این نکته ی زیبا از مرحوم علامه طباطبایی در فهم این مطلب راهگشاست.
ایشان در تفسیر شریف المیزان در این باره می فرمایند: «هر يك از مرد و زن دستگاه تناسلى دارند كه با دستگاه تناسلى ديگرى كامل مى‏ شود و از مجموع آن دو توالد و تناسل صورت مى‏ گيرد، پس هر يك از آن دو فى نفسه ناقص، و محتاج به طرف ديگر است، و از مجموع آن دو، واحدى تام و تمام درست مى‏ شود، و به خاطر همين نقص و احتياج است كه هر يك به سوى ديگرى حركت مى‏ كند، و چون بدان رسيد آرام مى ‏شود، چون هر ناقصى مشتاق به كمال است، و هر محتاجى مايل به زوال حاجت و فقر خويش است، و اين حالت همان شهوتى است كه در هر يك از اين دو طرف به وديعت نهاده شده».[1]

تازه این میل و کشش به جنس مخالف در زمینه مادی و غریزی است که مرحوم علامه بدان اشاره کردند وگرنه از نگاهی دیگر زن و مرد برای شهوت و ملاعبه یکدیگر خلق نشده اند (اگرچه این هم هست) بلکه رابطه ای فراتر از این و توام با مودت و رحمت بینشان حاکم است که به آرامش طرفینی منجر می شود.

اﮔﺮ ﺷﻴﻄﺎن از درﻳﭽﻪ ى ﺷﻬﻮت و ﻏﻀﺐ، از درﻳﭽﻪ ى ﻧﻔﺲ و زﻳنت ﻫـﺎى دﻧﻴـﺎ داخل ﻣﻰ ﺷـﻮد و اﻇﻬـﺎر ﻣﻰ دارد: «لَأُغْوِيَنَّهُمْ و لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ [حجر/39] ﻛﻪ ﻫﺮ آﻳﻨﻪ آﻧﻬﺎ را اﻏﻮاء می ﻛﻨﻢ و ﺑﺮاى آﻧﻬﺎ زﻳﻨﺖ می ﺑﺨﺸﻢ». ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ محبت خدا و ﺑـﺎ ﺑﺼﻴﺮت و ﻣﻌﺮﻓﺖ، راه ﺷﻴﻄﺎن را ﺑﺴﺖ و ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎ ﭘﺮداﺧـﺖ و ﺑـﻪ ازدواج و ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺧـﺎﻧﻮاده روى آورد، ﺗﺎ ﺑﺎ اُﻧﺲ و ﻋﺎﻃﻔﻪ و ﻛﺎﻧﻮن ﻫﺎى ﮔﺮم ﺧﺎﻧﻮاده از اﻏﻮاء و ﻓﺮﻳﺐ ﺷﻴﻄﺎن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮ ﺷﺪ و ﺑـﻪ ﺗﺮﺑﻴـﺖ و ﺳـﺎزﻧﺪگی آﻧﻬﺎ ﭘﺮداخت ﺗﺎ ﺑﺤﺮان ﻋﺎﻃﻔﻪ و ﻓﺸﺎر ﺟﻨﺴﻰ و ﮔﺮﻓﺘﺎرى ﻫـﺎ، ﻃﻌﻤـﻪ ﺑـﺮاى دﺷـﻤﻨﺎن ﻗـﺴﻢ ﺧـﻮرده ﻓـﺮاﻫﻢ ﻧـﺴﺎزد.

و چون انسان نیاز به آرامش دارد و بدون آن زندگی غیر ممکن است، (چه اینکه بسیاری برای رسیدن به آرامش متوسل به قرص های آرام بخش می شوند). لذا خلقت دو جنس مخالف علاوه بر اینکه در تولید نسل موثر است در رسیدن به آرامش هم عنصر حیاتی محسوب می شود. لذا قرآن می فرماید: «لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا [روم/21] تا بوسیله همسرانتان آرام گیرید».
اما به تعبیر مرحوم صفایی: «ﺑﻴﺎن ﻗﺮآﻧﻰ ﻧﻤﻰ ﮔﻮﻳﺪ ﻫﻤﺴﺮى ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮ آرام می ﺷﻮد، ﻛﻪ می ﮔﻮید: «لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا» نه لِتَسْكُنُوا بها. آدم ها و ﺗﻤامی دﻧﻴﺎ ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﻨﺪ دل ﺑﺰرگ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﭘﺮ ﻛﻨﻨﺪ، اﻣﺎ در ﻛﻨﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﻫﻤﺴﻮ و ﻫﻤﺮاه ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ، به ﺗﻌـﺎدل و ﺳـﻜﻮنی دﺳﺖ می ﻳﺎﺑﻨﺪ».[2]

و اثر دیگر در ازدواج که قرآن از آن یاد کرده است ستر و پوشش «هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ [بقره/187] آنها لباس شما هستند و شما لباس آنها. (هر دو زينت يكديگر هستيد و باعث حفظ يكديگر». و حرث و بهره برداری ست. «نِسَاؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ [بقره/223] زنان شما كشتزار شما هستند». 

ﻟﺒﺎس و ﭘﻮﺷﺸﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ازدواج ﺑﺮاى دو ﻃﺮف می آورد و ﺿﻌﻒ ﻫﺎ و ﺑﺪى ﻫﺎى آﻧﻬﺎ را ﻣـﻰ ﭘﻮﺷـﺎﻧﺪ و زﺧﻢ ﻫﺎى آﻧﻬﺎ را می بندد. در واﻗﻊ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ زندگی با ﻣﺤﺒﺖ و ﻋﻼﻗﻪ ﺷﻜﻞ بگیرد، ﻋﻴﺐ ﮔـﻮﻳﻰ و ﺑـﺎز ﻛـﺮدن زﺧم ها رخت بر می بندند.

بنابراین ازدواجی که از سطح غریزه ها فراتر رفته و نگاه مادی در آن حاکم نباشد و در حد وظیفه باشد ارزشمند است و چنین اثراتی را در پی دارد و الا اگر بخواهیم با نگاه دنیوی به ازدواج بنگریم نتیجه همانی می شود که در جوامع پیشرفته شاهد آن هستیم. درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎى آزاد ﻏﺮﺑﻰ و ﺷﺮﻗﻰ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻮرد ﻫـﺎى آزاد، ﮔـره ﻫـﺎ ﺑـﻪ ﮔﻮﻧـﻪ اى دﻳﮕـﺮ ﮔـﺸﻮده می ﺷﻮد و ﺧﺎﻧﻮاده ﺷﻜﻞ ﻧﻤﻰ ﮔﻴﺮد، وﻟﻰ آن وﻗﺖ ﻛـﻪ خاﻧﻮاده شکل می ﮔﻴـﺮد، ﺳرد و ﺧـﺎﻣﻮش و حتی سیاه و ﻣﺼﻠﺤﺖ آﻟﻮده اﺳﺖ. 

پی نوشت:
[1]. ترجمه تفسير الميزان. ج ‏16. ص 249. 
[2]. روابط متکامل زن و مرد، علی صفایی. ص 8.