خلاصه: اشک، گناهان را پاک میکند و دعا را مستجاب میکند. شھادت، مرگی خوب است و گریه، مقدمه است برای شھادت.
بسم اللہ الرحمن الرحیم
انسان آرزوی بھشت بعد از مرگ را دارد، اما وقتی او گناھان خودشان را نگاہ میکند مأیوس میشود که من از اوامر خداوند و اھلبیت(علیه السلام) اینقدر نافرمانی کردم که یقینا این نافرمانیھای من دیواری بین من و بھشت است و من به ھیچ وجه نمیتوانم وارد بھشت بشوم. اما لطف خداوند است که او برای ھمه انسانھا باب توبه را باز گذاشت، با این راہ ھمه گناھان را میتواند بدرجه بخشش برساند. در این بارہ امام باقر(علیهالسلام) فرموده است: «التَّائِبُ مِنَ الذَّنْبِ كَمَنْ لَا ذَنْبَ لَه[۱]توبه کننده از گناهان مانند کسی است که گناهی ندارد» کسی که با خوف و خشیت الھی، درگاہ او بخاطر گناھان خود گریه کند، خداوند متعال گناھان او را میبخشد. همچنانکه امام علی(علیهالسلام) فرمودند: «الْبُكَاءُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ مِفْتَاحُ الرَّحْمَةِ[۲] گریه از ترس خداوند کلید رحمت است» و پیامبراکرم(صلیاللهعلیه وآله و سلم) درباره آن فرمودند: «طُوبَى لِصُورَةٍ نَظَرَ اللَّهُ إِلَيْهَا تَبْكِي عَلَى ذَنْبٍ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ لَمْ يَطَّلِعْ عَلَى ذَلِكَ الذَّنْبِ غَيْرُه[۳] خوشا به صورتی که خداوند به آن نگاه کند و آن را به خاطر گناه و ترس از خداوند، اشک آلود ببیند. دیگر هیچگاه خدا از گناه او، دیگران را مطلع نمیکند» با این دوتا حدیث میتوان نتیجه گرفت که اگر انسان اشک با توبه و پشیمانی از گناه همراه شود؛ منقلب میشود و گناهان را پاک میسازد و به این وسیله مرگی آسان را به ارمغان میآورد.
اشک سبب قبولیت دعاھا است. هر اندازه که خواسته انسان مهمتر و ضروریتر باشد؛ انسان با احساس عجز و نیازمندی بیشتری به درگاه الهی رو میکند. اشک ریختن به درگاه خداوند، اوج نیاز و عجز انسان است. از این نظر است که استجابت دعا را نیز تعجیل میکند. امام صادق(علیهالسلام) درباره این موضوع فرمودند: «إِذَا اقْشَعَرَّ جِلْدُكَ وَ دَمَعَتْ عَيْنَاكَ فَدُونَكَ دُونَكَ فَقَدْ قُصِدَ قَصْدُك[۸] زمانی كه پوست بدنت به اهتزاز و لرزش افتاد و اشك ديدگانت جاری شد و قلبت ترسناك بود، آن حال را غنيمت بدان و رها نكن كه مقصود تو حاصل شده است» پس گریه میتواند در استجابت دعا نقش اساسی داشته باشد، به ھمین سبب در حین دعا کردن اشکی در چشمان بیاید راحتی عندالمرگ را دعا کند. در روایات زیادی وارد شدہ است که کسی که با خوف الھی گریه کند، گناھانشان بخشیدہ می شود مثل اینکه او از شکم مادر تازہ متولد شدہ است[۵] وقتی به سبب گریه و اشک گناھان او بخشیدہ میشود یقینا مرگ شھید نصیبشان میشود.
اگر وقت دعا کردن، اشکی از چشمان بیاید آن سبب قبولیت دعا میگردد، و آرزوی مومن نیز از این بالا چه میباشد که بعد از مرگ، مرتبه شھادت نصیبشان شود. اگر وقت دعا از چشمان کسی اشک جاری شود و شھادت را بطلبد یقینا خداوند متعال به او شھادت نصیب میکند.
نتیجه:
اشک سبب بخشش گناھانمان و قبولیت دعا است. وقتی ھمه گناھان انسان بخشیدہ میشود، یقینا مرگ شھادت نصیبشان میشود، خدا به ھمه مارا توفیقی بدھد که ما راہ اھلبیت(علیھم السلام) را انتخاب کنیم و مرگ شھادت نصیبمان شود.
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
منابع:
[۱] محمد باقرمجلسى، بحار الانوار، ج۶، ص۴۱، دار إحياء التراث العربي، بيروت، چاپ دوم،۱۴۰۳ق.
[۲] حسین ابن محمد تقی نور، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۱۱، ص۲۴۵، مؤسسه آل البیت(علیہم السلام)، قم، ۱۴۰۸۔
[۳] محمد ابن حسن حرّعاملی، وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۲۲۵، مؤسسه آل البیت(علیہم السلام)، قم، ۱۴۰۹۔
[۴] بحار الانور،ج۹۰، ص۳۴۵۔
[۵] مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۱۱، ص۲۴۷۔