در دولت سیزدهم جراحی بزرگ در اقتصاد ایران شروع شده و رویکرد تکیه بر توان منطقهای و داخلی در دستور کار قرار گرفته است، که آثار مثبت آن در آمارهای اقتصادی قابل مشاهده است.
این روزها تحلیلهای اقتصادی، حتی در سطح کارشناسی نیز با توجه به فاکتورهای سطحی و موقت انجام میشود؛ به این معنی که برای رشد اقتصاد و خروج از رکود، علاوه بر استانداردهای جهانی و رسمی، واقعیتهای منطقهای و سیاسی نیز باید در نظر گرفته شود. تأثیرپذیری اقتصاد ایران و بسیاری از کشورهای جهان از نرخ رشد قیمت دلار، یک امر پذیرفته شده است، اما آنچه از آن غفلت میشود شرایط خاص ایران از لحاظ فشارهای بینالمللی است .
کشوری همچون ایران برای برونرفت از سایه شوم دلار و حاکمیت ارز خارجی بر اقتصادش، نیاز مبرم به ارتقاء شاخصهای تجارت منطقهای بر پایه پول ملی دارد؛ همچنین در برههای که فروش رسمی نفت ایران با مانع تحریم روبهروست، یکی از فاکتورهای پویایی اقتصاد در بلندمدت، رشد صادرات غیرنفتی است.
طبیعی است که اصلاح زیرساختهای اقتصادی در کشور یک امر زمانبر است؛ خصوصاً زمانی که زیربنای سیاستهای اقتصادی را شاخصهای غیرسازنده بینالمللی -که طراحی عمده آنها بر اساس خواست آمریکاست- تشکیل داده باشد. بدیهی است که در این میان تا زمان نهایی شدن اصلاحات بر مبنای تکیه بر توان داخلی و منطقهای، نابسامانیهای موقت وجود خواهد داشت. با این حال، این جراحی بزرگ در اقتصاد ایران شروع شده و رویکرد تکیه بر توان منطقهای و داخلی در دستور کار قرار گرفته است؛ به طوری که ارزش صادرات غیرنفتی کشور از ابتدای امسال تا ۱۰ دی ماه به ۹۷ میلیون و ۸۴۳ هزار تن، به ارزش ۴۳ میلیارد و ۸۸ میلیون دلار رسید که از نظر وزنی ۲ درصد و از نظر ارزشی ۱۹ درصد رشد را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نشان میدهد. همچنین از ابتدای فروردین تا دهم دیماه امسال ۲۸ میلیون و ۱۸۰ هزار تن به ارزش ۴۴ میلیارد و ۳۳۷ میلیون دلار انواع کالا وارد کشور شده، که به لحاظ ارزش ۱۴.۷ درصد، و از نظر وزنی ۱۰ درصد رشد داشته است.[1]
در کنار این اتفاقات مثبت اقتصادی، مدیریت فضای روانی جامعه نیز از جمله تکالیفی است که بر عهده مراجع ذیربط در حوزه فرهنگی کشور است؛ چنانکه میبینیم درصد قابل توجهی از رشد نرخ ارز، طلا، سکه و حتی خودرو در روزهای اخیر، بر اساس فضاسازیهای اینترنتی و مجازی بوده است.[2] به همین خاطر در زمینه مدیریت این فضا و تبیین تأثیر آن بر امنیت روانی جامعه نیز باید اقدامات لازم انجام بگیرد.
پینوشت:
1. روزنامه وطن امروز، https://www.pishkhan.com/news/289255/.
2. مهر، mehrnews.com/xYR92.