مطالب دوستان نیک رو

با عرض سلام و ادب خدمت شما واقعیت آن است هر شخصی باید در زمینه مسائل اعتقادی به تحقیق بپردازد تا به یقین برسد و با دلیل قطعی بفهمد که کدام یک از ادیان در ادعای خود راست‌گویند. بالاخره انسان است و ابدیتی که در پیش دارد، می‌ارزد که انسان برای ابدیت خود چند سالی را صرف تحقیق و تفحص کند. ما برای چند صباح زندگی بهتر در دنیا، تمام وقت خود را صرف مشغله‌های مادی می‌کنیم. عقل می‌گوید اولویت وقت گذاشتن برای تامینِ ابدیتِ مطلوب، به مراتب بیشتر از تامین نیازهای دنیای زودگذر است. اما ازآنجاکه عموم مردم به اهمیت موضوع توجه نداشته و سرگرم همین مادیات هستند، راه میانبر همه فهم هم برای تشخیص حقانیت اسلام وجود دارد.  آن راه میانبر قرآن است. قرآن برای اتمام حجت بر تمام مخالفین خود، گفته: اگر به حقانیت این دین آسمانی و پیامبر آن شک دارید، بروید همه‌تان جمع شوید و کتابی مانند این قرآن و یا حتی ده سوره مانند آن بیاورید. آنگاه خودش پیش‌بینی کرده و می‌گوید: اگر همه جن و انس هم جمع شوند، نمی‌توانند مانند این قرآن بیاورند.[هود: 13 و اسراء 88] خب این موضوع حاکی از آن است که اسلام حق است؛ زیرا یدک کشیدن این ادعای بزرگ، با وجود انگیزه های فراوان دشمنی با اسلام و باک نداشتن از دشمنان فراوان، نشانگر پشتوانه گرم و الهی، و حقانیت این دین است و ثابت می‌کند که قرآن، معجزه ابدی این دین بزرگ می‌باشد. جالب است بدانید که از ابتدای رسالت پیامبر اسلام تا به امروز، با وجود این همه دشمنی با اسلام و مسلمین، هیچ‌گاه دشمنان با وجود تمسک به کارهای بسیار سخت‌تر و پرداخت هزینه‌های بسیار، نتوانسته‌اند به چنین چیزی برسند. خب اگر اسلام ناحق بود و قرآن نیز یک کتاب معمولی، ساده‌ترین راه برای دشمنان اسلام در جهتِ زمین زدنِ آن، این بود که کتابی مانند قرآن بیاورند و با انتشار و تبلیغ گسترده آن در بین مردم، خود را از شر اسلام و مسلمانان خلاص کنند؛ اما می‌بینیم که در طی هزارو اندی سال، دشمنان اسلام، همواره به راه‌های سخت‌تر روی آورده و با هزینه‌های هنگفت، خود را درگیر رویارویی با اسلام، در قالبِ تحمیل جنگ‌های سخت و نرم نموده و مشقت‌ها فراوانی را متحمل گشته‌اند؛ اما به حول و قوه الهی، تا به امروز به جایی نرسیده‌اند و اتفاقا اسلام روز به‌روز رشد کرده و جمعیت کسانی که با وجود تبلیغات منفی به اسلام گرایش پیدا می‌کنند، پیوسته بیشتر می‌شود. قرآن کریم می فرماید: «يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَىٰ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»؛  «آنان می‌خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش سازند؛ ولی خدا نور خود را کامل می‌کند هر چند کافران خوش نداشته باشند. او کسی است که رسول خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا او را بر همه ادیان غالب سازد، هر چند مشرکان کراهت داشته باشند». [صف: 8و 9]

با عرض سلام و ادب خدمت شما  بر اساس روایات ما، اگر هر دو نفر (کسی که مرده و کسی که زنده است) مومن باشند، همدیگر را خواهند دید؛ اما اگر یکی از آن دو، اهل دوزخ باشد، طبیعتاً به آن مکان منتقل شده و به‌صورت طبیعی در برزخ ملاقات نمی‌شود.   چند حدیث از امام صادق علیه‌السلام نقل شده که مضمونش این است: وقتی مومن می‌میرد و به بهشت می‌رود، سایر بهشتیان که پیش از او مرده و ظاهراً او را می‌شناسند، به استقبالش رفته و به او خوشامد می‌گویند. آنها احوالِ نزدیکان و دوستانِ مشترکشان را یکی یکی از او سوال می‌کنند. مثلاً می‌گویند از فلانی چه خبر؟ زنده است؟ مرده است؟ نسبت به هر کدام اگر بگوید: زنده است، امیدوار می‌شوند که او هم، پس‌از آنکه بمیرد، بهشتی شده و به آنها ملحق شود؛ اما اگر بگوید فلانی مرده است، می‌فهمند که او اهل بهشت نبوده و الا اگر بهشتی بود او هم به آنجا می‌آمد. برای همین می‌گویند وای سقوط کرد.[کافی اسلامیه، ج3، ص244.] این روایات حاکی از آن است که آشنایان و دوستان در بهشت همدیگر را می‌بینند؛ ولی اگر یکی از آنها خدایی ناکرده اهل عذاب و دوزخ باشد، دیگر او را حداقل تا قیامت نخواهند دید. البته در قیامت ممکن است، همه همدیگر را ببینند؛ زیرا قرآن می‌فرماید: در آن روز همه از هم فرار می‌کنند: «يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ»؛ «روزى كه آدمى از برادرش و از مادرش و پدرش و از همسرش و پسرانش مى‏‌گريزد». [عبس: 34 الی 36]؛ ولی این دیدن همان‌گونه که پیداست، توام با فرار است.

با عرض سلام و ادب خدمت شما بله در آخرت همه لذت‌ها، ازجمله لذت آمیزش با همسر بهشتی، وجود دارد. قرآن کریم می‌فرماید: «وَفِيهَا مَا تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَتَلَذُّ الْأَعْيُنُ»؛ «و در آنجا آنچه دل‌ها می‌خواهد و چشم‌ها از آن لذّت می‌برد، آماده است». [زخرف: 71]. همچنین می‌فرماید: «لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاءُونَ»؛ «هر چه بخواهند در آنجا برایشان فراهم است». [فرقان: 16] مرحوم مجلسی در کتاب بحارالانوار، حدیث مفصلی از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نقل می‌کند که در ضمن آن، حضرت به بیان لذت‌های بهشتی مومن می‌پردازند. ازجمله می‌فرمایند: «ِيُجَامِعُهَا فِي قُوَّةِ مِائَةِ رَجُلٍ فِي شَهْوَةِ أَرْبَعِينَ سَنَةً وَ هُنَّ أَتْرَابٌ أَبْكَارٌ عَذَارَى كُلَّمَا نَكَحَتْ صَارَتْ عَذْرَاء»؛ «[مومن در بهشت] با همسر بهشتی خود آمیزش می‌کند و از آمیزش با او لذّت صد مردی را می‌برد که هریک چهل سال منتظر مجامعت و آمیزش بوده‌اند؛ اما برایشان ممکن نشده است».[بحارالانوار، دار احیاء التراث، ج8، حدیث205، ص213]

با عرض سلام و ادب خدمت شما در ابتدا لازم است بدانید این حالت کنونی شما که نسبت به موقعیت خود در عرصه بندگی خدا نگران بوده و احساس شرمندگی در برابر خدا دارید، حالت خوبی است. بسیاری از افراد به‌طور کلی از خدا غافل بوده و حتی به همین دوری خود از خدا هم توجه ندارند و غصه‌ای هم از این بابت نمی‌خورند. اینکه شما این‌گونه نبوده و نگران وضعیت خود هستید، جای شکر داشته و این موضوع نشان از حالت یقظه در شما دارد. اما همان‌گونه که خود شما هم اشاره فرمودید، یقظه اول راه است و اگر با سیر و برنامه عملی همراه نشود، انسان یکسره درجا زده و راه به جایی نخواهد برد. برای اینکه جناب‌عالی از این تحیر خارج شوید و به نتیجه‌ای برسید، لازم است تا برای خود برنامه داشته و بر اساس برنامه پیش بروید و الا حالت کنونی شما برطرف نخواهد شد.  اگر برنامه عملی داشته باشید و خداوند از شما حرکت و سیر عملی ببیند، آنگاه در ادامه مسیر شما را یاری داده و اگر لازم باشد، سرِ راهتان استاد و مرشد هم قرار می‌دهد. خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ»؛ «كسانى را كه در راه ما تلاش كنند، به راه‌هاى خويش هدايتشان مى‌كنيم، و خدا با نيكوكاران است». [عنکبوت: 69] پس اگر تلاش و سعی در راه خدا صورت بگیرد، کمک الهی قطعی است؛ اما اگر انسان بنشیند و تنها منتظر عنایت غیبی باشد، هیچ اتفاقی نمی‌افتد و فرجی حاصل نمی‌شود. امام رضا علیه‌السلام فرمودند: «وَ مَنْ سَأَلَ اللَّهَ التَّوْفِيقَ وَ لَمْ يَجْتَهِدْ فَقَدِ اسْتَهَزَأَ بِنَفْسِه»؛ هرکس از خدا توفیق بخواهد؛ ولی هیچ تلاشی نکند، در واقع خود را مسخره کرده است».‏ اما اینکه برای شروع کار چه برنامه‌ای را پیش گرفته و چه اقدامی انجام دهید، به نظر می‌رسد بهترین کار، پیگیری برنامه‌ای است که مرحوم علامه طباطبایی در پاسخ به سوال مشابه سوال شما، ارائه فرموده‌اند. نظر شما را به متن سوال و پاسخ جلب می‌نماییم: نامه جوان محضر مبارک نخبة الفلاسفة و آیة الله العظمی جناب آقای طباطبائی ادام الله عمرکم ماشاءالله سلام علیکم و رحمة الله و برکاته. کوتاه سخن آنکه جوانی هستم 22 ساله در محیط و شرایطی که زندگی می‌کنم هوای نفس و آمال و آرزوها بر من تسلط فراوانی دارند و مرا اسیر خود ساخته‌اند و سبب آن شده‌اند که مرا از حرکت به سوی الله، و حرکت در مسیر استعداد خود بازداشته و می‌دارند. درخواستی که از شما دارم برای من بفرمایید بدانم به چه اعمالی دست بزنم تا بر نفس مسلط شوم و این طلسم شوم را که همگان گرفتار آنند بشکنم و سعادت بر من حکومت کند؟ یادآور می‌شوم نصیحت نمی‌خواهم و الا دیگران ادعای ناصحیت فراوان دارند. دستورات عملی برای پیروزی لازم دارم. (با تلخیص) پاسخ علامه برای موفق شدن و رسیدن به منظوری که در پشت ورقه مرقوم داشته‌اید، لازم است همتی برآورده، توبه‌ای کرده، به مراقبه و محاسبه پردازید. به این نحو که هر روز که طرف صبح از خواب بیدار می‌شوید قصد جدی کنید که در هر عملی که پیش آید رضای خدا - عز اسمه - را مراعات خواهم کرد. آن وقت در سر هر کاری که می‌خواهید انجام دهید، نفع آخرت را منظور خواهید داشت؛ به طوری که اگر نفع اخروی نداشته باشد انجام نخواهید داد، هر چه باشد. همین حال را تا شب، وقت خواب ادامه خواهید داد و وقت خواب، چهار پنج دقیقه‌ای در کارهایی که روز انجام داده‌اید فکر کرده، یکی یکی از نظر خواهید گذرانید. هر کدام مطابق رضای خدا انجام یافته شکری بکنید و هر کدام تخلف شده استغفاری بکنید. این رویه را هر روز ادامه دهید. این روش اگر چه در بادی حال (ابتدای کار) سخت و در ذائقه نفس تلخ است، ولی کلید نجات و رستگاری است. و هر شب پیش از خواب اگر توانستید، سور مسبحات یعنی سوره حدید و حشر و صف و جمعه و تغابن را بخوانید و اگر نتوانستید تنها سوره حشر را بخوانید و پس از بیست روز از حال اشتغال، حالات خود را برای بنده در نامه بنویسید. ان شاء الله موفق خواهید بود. والسلام علیکم. توضیح مرحوم علامه در نامه به سه مرحله ابتدایی از تزکیه نفس اشاره فرموده‌اند: مشارطه: این است که انسان پیش از شروع هر کاری از کارهای روزمره‌اش، با خودش شرط و تعهد کند که از جاده مستقیم دین خارج نشود و خواسته‌های الهی را انجام دهد؛ بلکه بر خواسته‌های خودش مقدم نماید و هیچ گاه از طلب رضای خداوند و آخرت‌جویی غلفت نورزد. مراقبه: این است که بنده در هنگام عمل، خدا را در نظر بگیرد و خود را در محضر خداوند ببیند و کشیک نفسش را بکشد که مبادا از فرمان و خواسته خدا سرباز زند و راه دیگری پیش گیرد و عصیان ورزد و به لهو و لعب بپردازد. یک چشم زدن غافل از آن ماه مباشید  شاید که نگاهی کند آگاه نباشید محاسبه: این است که انسان از خویشتن حساب بکشد که فکر و فعل خود را به چه کاری صرف کرده و اوقات را چگونه به سر آورده است. پس از آنکه به کاری پرداخت و وقتی و فرصتی گذشت، آن را ارزیابی می‌کند و با محک شرع و حکم خدا آن را می‌سنجد تا بفهمد کارهایش بر طبق موازین شرعی بوده یا نه. آنگاه بر کارهای پسندیده، از خدا تشکر می‌کند که او را توفیق داده است و از کارهای زشت و گناه استغفار می کند.(این کار در پایان روز انجام می‌شود) امام(ع) فرماید: از ما نیست کسی که هر روز از خود حساب نکشد. پس اگر کار نیکی انجام داده حمد خدا کند و بیشتر انجام دهد و اگر گناهی از او سر زده، از خداوند آمرزش بطلبد. امام صادق علیه‌السلام از پدران گرامیش علیه‌السلام از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله روایت کند که فرمود: خوشا به حال کسی که در روز قیامت در نامه عملش، در زیر هر گناهی استغفاری بیابد.