اصول مدیریت اسلامی در حکومت

جوامع اسلامی نباید خالی از مبلغان دینی باشند، چرا که خداوند متعال نیز زمین را از وجود مبارک پیامبران و ائمه اطهار علیهم السلام خالی نگذاشت و رسالت بسیار مهم ابلاغ پیام‌های خویش و آموزه‌های آسمانی را به عهده آنان واگذاشت. حال که در عصر غیبت به سر می‌بریم این وظیفه بسیار مهم به عهده ماست که با ورود و تحصیل در مراکز دینی یعنی حوزه‌های علمیه، ادامه دهنده رسالت انبیا و ائمه اطهار علیهم السلام در عصر غیبت باشیم. 

سوال بسیار مهمی که ذهن ما را درگیر می‌کند این است که آیا امر انتخابات صرفاً امری است که برگرفته از فرهنگ غربی است و یا اینکه نظام مقدس جمهوری اسلامی با رکن بسیار مهم جمهوریت و مردم سالاری دینی این امر را از خود دین مبین اسلام اتخاذ کرده است؟ 

برگزاری مراسم انتخابات یکی از بزرگترین مواهبی است که از جانب این نظام مقدس به مردم اعطا شده است و آن این است که حکومت مقدس جمهوری اسلامی حق انتخاب و انتصاب مسئولین را از خود سلب کرده و آن را به مردم واگذار کرده است و این به این معنی است که این حکومت آنقدر مردمگرا و مردم محور و مردم نهاد است که به انتخاب مردم اعتماد دارد. 

نگرانی از آثار سوء عملکرد برخی روحانیون، به‌ ویژه آنان که دارای قدرت سیاسی هستند، دغدغه‌ای عاقلانه است؛ اما باید توجه داشت که مذهب تشیع با مسیحیت تفاوت‌های جدی دارد و روحانیت شیعه همواره سعی کرده تا استقلال خود را حفظ نماید و در جایگاه اصلاح و انتقاد بنشیند.

یکی از مهمترین ارکان بقای حکومت اسلامی، به کرسی نشستن انسان‌های شایسته و والا که سزاوار جایگاه حاکمیت در جامعه اسلامی هستند می‌باشد، چرا که در غیر این صورت نه از اسلام چیزی باقی می‌ماند و نه از حاکمیت اسلام بر جامعه اسلامی چیزی باقی می‌ماند.

وجه اشتراک دموکراسی در حکومت اسلامی و دموکراسی کشورهای غربی، حق انتخاب در هر دو حکومت است. اما یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های اساسی دموکراسی در حکومت اسلامی و دموکراسی غربی، این است که معیار انتخاب در حکومت اسلامی این است که آن انتخاب باید در چهارچوب شریعت اسلامی باشد و از این چهارچوب تجاوز و تعدی نکند اما در حکومت کشورهای غربی اینگونه نیست و انتخاب مردم کاملاً آزاد و بی‌قید و بند و حتی خلاف موازین دینی و انسانی است. 

یکی از مهم‌ترین اصول مدیریت حکومت اسلامی، این است که همواره و در تمام جایگاه‌ها، مستضعفین جامعه را در اولویت قرار دهد. کما اینکه معمار کبیر انقلاب حضرت امام خمینی رحمت الله علیه نیز این انقلاب را که به تشکیل حکومت اسلامی انجامید، انقلاب مستضعفین قلمداد می‌کردند. این نشان دهنده نقش بسیار مهم مستضعفین و رسیدگی به تمامی خاستگاه‌ها و دغدغه‌های آنان برای بقای حکومت اسلامی است. 

حکومت اسلامی باید در هر زمینه‌ای مردمگرا و مردم محور باشد و خاستگاه‌های مردم را در اولویت امور خود قرار دهد، به طور مثال انتخابات یکی از نمونه‌های بارز مردمگرایی و مردم محوری و دموکراسی حکومت اسلامی است که باعث می‌شود هم حکومت برای مشروعیتش مردم را محور اصلی خود قرار دهد و هم مردم بتوانند به حکومت اسلامی و دولتمردانش اعتماد و تکیه کنند. 

یکی از مهمترین نکاتی که باید در مورد مناصب حکومتی به آن توجه کرد، این است که باید آن را به عنوان ودیعه و امانت الهی در نظر گرفت نه اینکه به جایگاه‌های حکومتی به عنوان اسبابی برای بهره وری شخصی و سودجویی و رفاه طلبی نگریست. 

یکی از مهم‌ترین ملزمات یک حکومت اسلامی و از مهم‌ترین جنبه‌های اقتدار آن، که در صورت محقق شدن آن، حکومت اسلامی در جنبه‌های دیگرش نیز مقتدر می‌شود، لزوم اقتدار حکومت اسلامی در زمینه دفاعی است. 

نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم دو هدیه بسیار ارزشمند را به امتشان عطا کردند تا موجبات سعادت دنیوی و اخروی مسلمانان را فراهم می‌سازد که عبارتند از قرآن و غدیر، قرآن یعنی موازین شرعی برای زندگی مسلمانان و غدیر یعنی اداره جوامع اسلامی توسط رهبری آسمانی که منصوب شده از جانب نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم باشد. 

از آنجا که عالمان دینی که چرخه هدایت و مدیریت امورات بسیار مهم جوامع اسلامی را بر عهده دارند، بی شک تعهدات و وظایفی بر دوش آنان است که باید به آنان پای بند باشند.