پیامبر شناسی

یکی از ویژگی‌های بسیار مهم نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم عطوفت و مهربانی و دلسوزی نسبت به امت خویش بود. در این مطلب به برخی از جلوه‌های آن حضرت در این زمینه می‌پردازیم. 

پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در ماجرایی، عرق پیشانی امیرالمؤمنین علیه‌السلام را پاک نمودند. این کار نشان از محبت زایدالوصف ایشان به وجود نازنین جانشینشان دارد.

انبیاء الهی برای دعوت مردم به یکتاپرستی و توجه مردم به وحدت و یگانگی معبودشان از سوی خداوند متعال مبعوث می‌شدند و مردم را به خاستگاه فطری‌شان که گرایش به خداوند متعال بود دعوت می‌کردند که برای این دعوتشان از روش‌های گوناگونی استفاده می‌کردند که در این مطلب به بیان برخی از آن روش‌ها می‌پردازیم. 

پس از اینکه خداوند متعال نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را به مقام والای پیامبری مبعوث کرد، نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در این راه بسیار پرفراز و نشیب قدم نهادند و تمامی فعالیت‌های بسیار دشوار خود را برای رشد و تعالی و سعادت انسان‌ها آغاز کرده‌اند و برای مبارزه با فرهنگ جاهلیت و جایگزین کردن آن با فرهنگ اصیلی که ریشه در دین الهی و آموزه‌های وحیانی دارد تلاش‌های بسیار زیادی کردند. 

مسلماً بعثت نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم زمینه ساز تغییر و تحول و انقلاب فرهنگی در میان اعراب جاهلیت بود، آن اعراب جاهلیتی که در تعصبات و فرهنگ‌های جاهلیت خود غرق شده بود تنها با انقلاب فرهنگی نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بود که خود را از ورطه انحطاط و انحراف و نابودی و هلاکت نجات داد. 

نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم زمانی به مقام والای بعثت رسیدند که زمینی که از ظلم پر شده بود پس از صده‌های طولانی از نعمت پیامبران محروم بود و به خاطر همین همه جای زمین را ظلمت و تباهی فرا گرفته بود.

نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم زمانی به رسالت نبوت مبعوث شدند که فقر فرهنگی و جاهلیت به اعراب آن زمان چیره شده بود به گونه‌ای که آنان این جاهلیتی که وصله ناجور شامبوت را از افتخارات خود می‌دانستند و بر مبنای آن به عرب بودن خود نیز می‌نازیدند. 

یکی از مهمترین تجلی‌های مبعوث شدن انبیاء الهی بر رسالتشان، دعوت مردم به وحدت و یکپارچگی در زمینه‌های گوناگون بود که مهمترین آنها وحدت در خداوند متعال بود که با نام توحید شناخته می‌شود، یعنی دعوت مردم به پرستیدن یک معبود که آن هم الله تبارک و تعالی است. 

انبیاء الهی برای دعوت مردم به دین خداوند از راهکارهایی استفاده می‌کردند که مردم جاهل آن زمان را به خداوند متعال جذب کنند که البته این راهکارها بسیار دشوار بودند و تنها صبر و استقامت انبیاء در راه خداوند متعال بود که این ماموریت بسیار دشوار را برای آنان هموار می‌ساخت. 

اگر به تاریخ گذشته، نظری اندیشمندانه و عبرت‌گیرانه بیندازیم، خواهیم یافت که تشخیص حق و عمل به آن، همواره دشوار بوده و همیشه اندک انسان‌هایی توانسته‌اند در این دو میدان به طور کامل موفق باشند. گروهی در هر دو میدانِ شناخت و عمل، بازنده شده‌اند؛ گروه دیگری نیز گرچه در میدان شناخت حق، موفق شده‌اند ولی در میدان عمل بازمانده بوده‌اند. امام علی (علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه معیارهایی را برای شناخت حق و باطل بیان فرموده‌اند و مسیری را برای ما باز کردند تا به مقصد واقعی و نهایی برسیم.

مراجعه به حاملان وحی الهی از باب ضرورت مراجعه جاهل به عالم در مسائل حیاتی و اصلی بشریت است. تعبیر رجوع به متخصص تنها برای تشبیه و توضیح این امر مطرح می‌شود و تفاوت‌های فراوانی بین متخصصین و پیامبران علیهم‌السلام و مراجعه به آن‌ها وجود دارند.

بر اساس آیه‌ 51 سوره غافر «إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ؛ ما به یقین پیامبران خود و کسانی را که ایمان آورده‌اند، در زندگی دنیا و (در آخرت) روزی که گواهان به پا می‌خیزند یاری می‌دهیم»، نصرت الهی در همه جوانب و مطلق است. در این پژوهش، به تبیین مصادیق نصرت الهی درباره‌ی پیامبران می‌پردازیم.