جمهوری اسلامی ایران هم به لحاظ تعداد انتخابات در سطح ملی و هم به لحاظ میزان مشارکت در این انتخابات از دموکراتیکترین و مردمسالارترین نظامهای سیاسی در سطح جهان است.
ایران با برگزاری چهار انتخابات[ریاست جمهوری، نمایندگان مجلس، مجلس خبرگان و شورای شهر] از بالاترین سطح دموکراسی و مردمسالاری برخوردار است.
در هیچجای دنیایی که داعیه دموکراسی و مردم سالاری را دارد، چنین سطحی از دموکراسی را مشاهده نمیکنیم. در برخی نظامهای سیاسی[مانند ایتالیا، آلمان، اسپانیا، انگلیس، سوئیس، یونان، استرالیا][1] نظام پارلمانی حاکم است و نمایندگان پارلمان، نخست وزیر را انتخاب میکنند که در این صورت یا منصبی به عنوان رئیس جمهور را ندارند و اگر دارند منصبی تشریفاتی است. و در برخی نظامها نیز نظام ریاستی برقرار است. از اینرو تعداد انتخاباتی که در این کشورها برگزار میشود کمتر از انتخاباتی است که در ایران برگزار میشود.
در نظام سیاسی ایران علاوه بر رئیس جمهور و نمایندگان پارلمان که با رأی مستقیم مردم انتخاب میشوند اعضاء شورای شهر نیز با رای مستقیم مردم، انتخاب میشوند که یکی از وظایفشان تعیین شهردار و نیز نظارت بر عملکرد او و دستگاه اوست؛ پس به نوعی شهرداران نیز با رای غیر مستقیم مردم انتخاب میشوند. اما آنچه که ایران را در دموکراسی ممتاز میکند، این است که نظام ایران، مجلس خبرگانی متشکل از فقیهان مجتهد دارد که با رأی مردم انتخاب میشوند و وظیفه عمدهی آنان انتخاب رهبری و نظارت بر عملکرد اوست؛ پس مردم در انتخاب رهبری به عنوان رأس حکومت اسلامی نیز به طور غیر مستقیم دخیل هستند.
این بالاترین سطح نظام دموکراتیک در کل دنیاست که همه اعضای دستگاههای سیاسی حکومتی یا با رأی مستقیم مردم یا با رأی غیر مستقیمشان انتخاب میشوند که در هیچ کجای دنیا چنین سطح دموکراسی نمونه ندارد و از همینرو میتوان ایران را مردمسالارترین نظام سیاسی دنیا دانست که مردمسالاری دینی را در بالاترین سطح مشارکت به نمایش میگذارد.
جمهوری اسلامی ایران علاوه بر تعداد انتخابات، از جهت میزان مشارکت در انتخابات نیز جزو رتبههای برتر جهان است. وقتی آمار مشارکت در انتخابات کشورهای دیگر را با میزان مشارکت در انتخابات ایران مقایسه میکنیم، میبینیم که کشورهای مدعی دموکراسی حتی در سطح آماری نیز بسی پائینتر از ایران هستند.
به عنوان نمونه، انتخابات ریاست جمهوری اخیر [یعنی سال 2017] در فرانسه به عنوان یکی از کشورهای دموکراتیک اروپایی _ که همواره داعیه دموکراسی را دارند _ میزان مشارکت مردم تنها به 28/54% رسیده است[2] و وقتی میزان مشارکت مردم ایران در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 را که 72/7% در آن شرکت کردند با انتخابات فرانسه مقایسه میکنیم، تفاوت فاحشی بین این دو انتخابات مییابیم. و اگر میزان مشارکت مردم در انتخابات سال 88 که 84/77% در آن شرکت کردند را با انتخابات فرانسه قیاس کنیم میبینیم که میزان مشارکت بیش از سه برابر است.
جمهوری اسلامی ایران به لحاظ تعداد برگزاری انتخابات ملی که در چهار مجموعه برگزار میکند، قطعا از بالاترین سطح دموکراسی برخوردار است و به لحاظ میزان مشارکت نیز از کشورهایی محسوب میشود که بالاترین سطح میزان مشارکت را برخوردار هستند این در حالی است که در برخی از این کشورهایی که میزان مشارکت بالایی دارند شرکت در انتخابات اجباری است.[3] در استرالیا و بلژیک کسانی که رأی ندهند، جریمه میشوند. در ایتالیا بر روی شناسنامه کسانی که رأی ندهند، مهر «رأی نداده» میزنند، که گاه مشکلاتی برای استخدام دولتی آنها و یا بهره برداری از مزایای دولتی ایجاد میکند.[4] با این حال که شرکت در انتخابات ایران اختیاری است باز ایران در میزان مشارکت، از بسیاری از کشورهایی که انتخابات در آنها اجباری است بالاتر است که از اینرو ایران میتواند نمادی برای مردمسالاری دینی قرار گیرد.
در انتخابات پیشرو نیز ما باید سطح مشارکت مردمی در انتخابات را در عالیترین سطح ممکن حفظ کنیم و مردمسالاری دینی را به رخ همگان بکشانیم و با این پشتوانهی عظیم مردمی، جایگاه سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران را در داخل و خصوصا در خارج، مستحکم و تقویت نماییم. وقتی یک ملت، پشتیبان نظام سیاسی ایران باشند هرگز کسی جرأت دستاندازی به این کشور را نخواهد داشت. بنابراین هرچه مشارکت مردمی در انتخابات، بیشتر باشد جایگاه دشمنان نظام در برابر ایران، متزلزلتر و شکنندهتر خواهد شد و توان مقابلهی آنان را کاهش خواهد داد. از همینروست که شرکت در انتخابات، بر همگان ضرورت دارد. گرچه قوانین جمهوری اسلامی ایران، شرکت در انتخابات را اجباری نکرده و به اختیار مردم گذاشته است ولیکن وجدان و عِرق ملی و دیانت، حکم به ضرورت و لزوم شرکت در انتخابات میکند و از همینروست که برخی از مراجع عظام، علاوه بر اینکه شرکت در انتخابات را به لحاظ دینی و شرعی، واجب دانستهاند حکم به وجوب انتخاب فرد اصلح نیز دادهاند.[5] بنابراین به لحاظ شرعی و ملّی، هم واجب است در انتخابات حضور گسترده داشته باشیم و هم از میان کاندیداهای موجود، صالحترین و شایستهترین آنها را برگزینیم.
_______________________________
پینوشت
[1]. منبع: پایگاه خبری مشرق.
[2]. منبع: اقتصاد آنلاین.
[3]. کشورهایی که انتخابات در آنها اجباری است: آرژانتين، هندوراس، برزيل، شيلي، بوليوي، پرو، اروگوئه، پاراگوئه، پاناما، مکزيک، گواتمالا، اکوادور، جمهوري دومينيکن و کاستاريکا و سنگاپور و استرالیا و جمهوری دموکراتیک کنگو و لوکزامبورگ و کره شمالی و یونان و قبرس و فیجی و گابن و ایختن اشتاین و تایلند و ....
منبع: پایگاه خبری مشرق؛/ و پایگاه خبری شفاف؛/ ویکی پدیا به نقل از روزنامه گاردین.
[4]. منبع: خبرگزاری فارس؛/ و پایگاه خبری فرهنگ انقلاب اسلامی.
[5]. ر.ک: به مقاله «وجوب شرکت در انتخابات و انتخاب اصلح»؛/ فتاوی آیه الله مکارم شیرازی در مورد انتخابات؛/ نظر مراجع در مورد شرکت در انتخابات؛/ و فتوای آیه الله خامنهای در مورد انتخابات.
جمهوری اسلامی ایران در چهار مجموعه «ریاست جمهوری، پارلمانی، مجلس خبرگان و شورای شهر» انتخابات در سطح ملی برگزار میکند و این میزان انتخابات ملی، در دنیا بینظیر است. مردم ایران در انتخاب همه اعضاء سیاسی حکومتی در مدیریت کلان جامعه اسلامی نقش مستقیم و یا غیر مستقیم دارند. آنان به واسطهی نمایندگان خود در مجلس خبرگان، رهبری را و به واسطه اعضاء شورای شهر، شهردار را و به واسطه رئیس جمهور، استانداران و فرمانداران را انتخاب میکنند.
به لحاظ سطح مشارکت در انتخابات نیز ایران از رتبههای برتر برخوردار است و از اینرو نظام سیاسی ایران، مردمسالارترین نظامهای دموکراتیک در سطح جهان محسوب میشود و بدین جهت میتواند نماد مردمسالاری دینی در سطح جهانی باشد.