چگونه پدر و مادری که به انجام واجبات مخصوصاً نماز اهمیتی نمی دهند،راهنمایی کنیم؟

چگونه می توان پدر و مادری را که به انجام واجبات مخصوصاً نماز اهمیتی نمی دهند،راهنمایی کرد؟أیا به این پدر و مادر باید احترام کرد؟

در این موارد  می بایست از شیوه های صحیح امر به معروف و نهی از منکر بهره جست. بر فرزند مؤمن و خدا ترس مشکل است، شاهد ترک نماز و یا واجبات دینی دیگر توسط پدر و مادرش باشد، در این صورت باید به شکلی احترام آمیز همراه با ادب و تواضع اهمیت نماز را برای آنان بازگو کند و در این راه استقامت به خرج دهد علاوه بر این کتاب هایی را که در مورد اهمیت نماز نوشته شده و به علل سستی و کاهلی در انجام آن پرداخته است، تهیه کند و آن را به پدر و مادر دهد یا به شکلی در اتاقشان قرار داد که متوجه شوند و بخوانند یا از روی کتاب برای آنان بخواند. در هر حال رفتار عملی نمازگزار، بهترین تبلیغ و زیباترین شیوة امر به معروف است. باید با یاد گرفتن شرایط و آداب امر به معروف به این واجب دینی اقدام کرد. اگر امر به معروف تأثیر نداشت، تکلیفی بر شما نیست.
لزوم احترام به پدر و مادر هر چند در مسیر صحیح نباشند، مطابق با رفتار و اصول انسانی است. هر فرزند این نکته را خوب می داند که پدر و مادرش در راه پرورش و تربیت او دچار زحمات طاقت فرسایی شده اند که هرگز نمی تواند حتی اگر تا آخر عمر به آن ها خدمت کند، گوشه ای از زحمات ایشان را جبران کند. احترام و ادب در برابر پدر و مادر بر هر فرزند و در هر وضعی واجب است، همان طور که قرآن اشاره کرده است: «ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند».(1)
در آیه فرقی در نیکی و احترام به پدر و مادر دیده نشده و تمام پدر ها و مادرها با هر مذهب و دینی مشمول توصیة خدا می باشند. تعبیر به «وصینا الانسان» (به انسان توصیه کردیم) اشاره به این است که نیکی به پدر و مادر از اصول انسانی است، حتی کسانی که پای بند دین و مذهبی نیستند، طبق الهام فطرت به آن جذب می شوند.(2) از پیامبر گرامی(ص) سؤال شد که حق پدر چیست، فرمود: «این که او را اطاعت کنی تا وقتی زنده است».(3) سؤال شد: حق مادر چیست، فرمود: «هیهات هیهات اگر به شمار ریگ های بیابان و قطره های باران در خدمت مادر بایستد، معادل با یک روز که در شکم او بوده است، نخواهد بود».(4)
نیکی به والدین، مسلمان و کافر ندارد. فرقی در حرام بودن عقوق والدین نیست بین این که مؤمن باشند و اهل عبادت و طاعت، یا این که کافر باشند و معصیت کار. قران مجید می فرماید: «اگر پدر و مادر کوشش کنند که برای خدا آن چه که نمی دانی، شریک قرار دهی (یعنی به تقلید کورکورانه تو را امر به شرک کنند)، پس ایشان را فرمان مبر، ولی با ایشان در دنیا به نیکی و خوبی مصاحبت کن که پسندیدة شرع و مقتضای کرم می باشد».(5)
امام باقر(ع) فرمود: «سه چیز است که خدا استثنایی در آن قرار نداده است:
1ـ ردّ امانت به صاحبش، مؤمن باشد یا کافر،
2ـ وفای به عهدی که با کسی نموده، مؤمن باشد یا کافر،
3‌ـ نیکی به پدر و مادر، مؤمن باشند یا کافر».(6)
پدر و مادری که به نماز اهمیت نمی دهند، نه از این بابت است که اعتقادی به آن ندارند، شاید از فوائد و اهمیت نماز اطلاع کافی ندارند. در این گونه موارد، امر به معروف و نهی از منکر لازم است، به شرطی که با رعایت حال و در نظر گرفتن تمام جوانب، همراه با ادب و احترام باشد.
پی نوشت ها:
1. احقاف (46) آیة 15.
2. تفسیر نمونه، ج 21، ص 332.
3. مستدرک وسائل الشیعه، کتاب نکاح، باب 70، ص 628.
4. همان.
5. لقمان (31) آیة 15.
6. اصول کافی، ج 2، ص 129.

بر گرفته از مرکز ملی پاسخ گویی به سوالات دینی