- یکی از عوامل موثر در زندگی افراد، آثار وضعی برخی از اعمال است که در آینده‌ی فرد یا نسل او و یا حتی اطرافیان فرد مشهود می شود به همین دلیل می توان یکی از عوامل عمومیت یافتن بعضی از بلاها میان بدکاران و انسانهای خوب را تاثیر آثار وضعی دانست.
سوال: افرادی که گناهی را مرتکب نشده اند چرا باید در زمانی که جنگ می شود یا جامعه‌ای مورد غضب الهی واقع می شود این افراد هم مانند گناهکاران عذاب شده و در آتش آنها بسوزند؟
پاسخ: در زندگی افراد آثار وضعی اعمال، بسیار مهم و تاثیرگذار است، از روايات اسلامی استفاده می‌شود كه بسياری از گناهان، آثار شومی در همين دنيا نسبت به عامل گناه و اطرافیان در پی خواهد داشت. ممکن است گفته شود که با نزول بلا برای گناهکاران شاید افراد بی‌گناه نیز در این بین نابود شوند و حال آنکه ورود خسارات به این افراد با عدالت خدا سازگار نیست؛ باید گفت اولا وقتی مکانی آتش بگیرد، تر و خشک را جدا نمی‌کند و این خاصیت طبیعی آتش است. وقتی بلایی نازل شود، شامل تمام افراد می‌شود، پس مهم این است که از وقوع آتش جلوگیری کنیم و هرکس وظیفه‌ی خود را عمل کند. ثانیا در مورد انتقال آثار وضعی گناه به دیگران باید گفت که از اعتقادات مذهب امامیه این است که خداوند عادل و حکیم است و در آیات متعدد قرآن آمده است: «لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى [اسرا/15] هیچ کس بار گناه دیگرى را بر دوش نمىگیرد.» پس وقتی خداوند عادل باشد درمورد سرایت بعضی بلاها به دیگران می توان به این روایت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) استناد کرد که می فرمایند: «هر کس کردار قومى را دوست بدارد با آنها در آن اعمال شریک است.» (بشارة المصطفی، ص74) پس در ابتدای امر باید از وقوع بلا جلوگیری کرد و بهترین عمل در این راستا، ترک محرمات الهی و انجام واجبات، خصوصا امر به معروف و نهی از منکر است؛ منتها در صورتی که به کردار بدکاران رضایت داشته باشیم و به نوعی با آنان همراه شویم باید بدانیم که هنگام نزول بلا، تروخشک، باهم خواهند سوخت.
پی نوشت:
طبری، عماد الدین، بشارة المصطفی، کتابخانه حیدریه، نجف، 1383 ق.