ملاک های انتخاب همسر چیست؟

پرسش: آيتم های يک همسر خوب چيست؟

پاسخ: مطمئنًا با فردي معتقد همراه فطرت پاك و طالب پاكي و نورانيت روبرو هستيم و اين صفات خوب شما را مي ستاييم.
اميدواريم راهنماي خوبي براي تصميم گيري در رابطه با این موضوع برای شما باشيم. سوال شما در عین ساده بودن جوانب مهمی را در بر دارد و در موقعیتهای مختلف متفاوت می باشد مثلا ویژگیهای همسر خوب قبل ازدواج که تعبیر به ملاکها و معیارها می شود با ویژگی های بعد از ازدواج متفاوت است.در اینجا ما به قسمت اول می پردازیم اگر پاسخ ما مناسب با منظور شما از سؤال نبود لطفا سؤال خود را دقيق تر در مكاتبات بعدي بيان فرماييد.همانطور که مي دانيد ازدواج يکي از مهمترين حوادث و رويدادها ي زندگي است و نقش مهمي در سرنوشت و سعادت و خوشبختي انسان دارد ، مضافاٌ بر اينکه اگر به نحو صحيح انجام پذيرد بسياري از نيازهاي انسان را اعم از نيازهاي عاطفي و جنسي را تامين و باعث آرامش روحي انسان مي شود بنابراين در عين حال که نبايد در انتخاب همسر خيلي وسواس گونه عمل کرد اما دقت ، شناخت و اتخاذ تصميم حساب شده و بالاخره انتخاب صحيح از شرايط ضروري يک ازدواج موفق است.
درست است كه انتخاب همسر مسئله اي مهم و حساس است ولي در عين حال نبايد زياد وسواس به خرج داد.
در ادامه براي انتخاب صحيحتان، ملاك هاي همسر مناسب را که مطابق با شرع مقدس وهمچنین عرف جامعه می باشد را بيان مي كنيم:
ملاک‌های کلی انتخاب همسر
1. تدين و دين دار بودن فرد. زيرا انساني كه دين ندارد هيچ ندارد انسان بي دين در حقيقت مرده ي متحرك است و كسي كه پاي بند به دين (كه اصلي ترين مسأله زندگي است) نباشد هيچ تضميني وجود ندارد كه پاي بند به رعايت حقوق همسر و زندگي مشترك باشد. انسان ديندار هرگز نمي تواند با همسر بي دين كنار بيايد و با هم زندگي سعادتمندانه اي داشته باشند.
2. اخلاق نيك داشتن، كه منظور داشتن صفات و خلق و خوهاي پسنديده در نظر عقل و شرع است . در واقع اخلاق و دين دو ملاك و معيار اصل در ازدواج و انتخاب همسر است . اگر بخواهيم نمونه هايي از اخلاق خوب و بد را اشاره كنيم مي توان موارد زير را ذكر كرد. الف . خوش زباني و بدزباني زبان ترجمان و بيانگر احوال درون است و زبان دريچه اي است از محتويات درون فرد, زبان انسان آيينه دل اوست. ب . بزرگواري و حسادت ج . خوش خلقي و كج خلقي د. حق پذيري و لجاجت
3. شرافت و اصالت خانوادگي، كه منظور نجابت و پاكي خانواده است زيرا ازدواج دختر و پسر تنها پيوند و تركيب دو فرد نيست بلكه پيوند دو خانواده است و نمي توان گفت من مي خواهم با خود اين فرد ازدواج كنم و كاري به خانواده و فاميلش ندارم . زيرا اين فرد شاخه اي است از اين خانواده و از ريشه هاي همان درخت خانواده تغذيه كرده است و صفات اخلاقي , روحي، عقلي و جسمي آن خانواده را از راه وراثت و محيط و عادات به اين فرد منتقل كرده است .
4. عقل ; در واقع همان نور افكني است كه جاده زندگي را روشن مي كند و بايد زن و شوهر براي اداره ي زندگي و تربيت فرزندان از نيروي عقل و فهم مجهز برخوردار باشند و رشد عقلي كافي پيدا كرده باشند همان طور كه ائمه اطهار ما را از ازدواج با افراد احمق و كم عقل نهي فرموده اند.
5. کفویت و تناسب: در رابطه به تناسب و كفويت با همسر گفتني است كه کفو هم بودن دو همسر يعني تناسب، همتايي، هماهنگي، هم شأني، سنخيت و همطرازي دختر و پسر و از آنجا که ازدواج، نوعي ترکيب بين دو انسان و دو خانواده است هر قدر بين اين دو عنصر هماهنگي، همفکري، تناسب و سنخيت روحي و اخلاقي جسمي بيشتر باشد اين ترکيب استوارتر، مستحکمتر، شيرين تر و جاودانه تر خواهد بود و هر چه هماهنگي و تناسب کمتر باشد زندگي سست تر، کم ثمرتر، و ناپايدارتر خواهد بود.
موضوع همتايي و کفويت را مي توان در موارد زير خرد کنيم:
1. همتايي ديني و ايماني: زن متدين و پايبند به قوانين و اصول و فروع اسلام، بايد با انساني مانند خود ازدواج کند البته تناسب صد در صد امکان ندارد اما هر چه به هم نزديک تر باشند و فاصله کمتر باشد بهتر است. انسان مؤمن اگر با همسر بي ايمان ازدواج کند و نتواند او را متدين نمايد يا بايد همرنگ او شده و بي دين شود و يا در برابر او مقاومت کند و دائما نزاع و زد و خورد داشته باشد که هر دو خسارت بزرگي است و فرزنداني که محصول چنين زندگي هاي آشوب زده اي باشند به سعادت نمي رسند.
2. همتايي و کفويت در مسائل فرهنگي و فکري: تفاهم و توافق فکري و فرهنگي ميان دو همسر در زندگي مشترک نقش اساسي دارد. براي ايجاد يک زندگي پويا و پر بار بايد معماران اين کانون بتوانند يکديگر را درک نموده و مکنونات و محتويات دروني خود را به هم تفهيم کنند و در بسياري از موارد تصميم مشترک و يکسان گرفته و بر مبناي آن عمل کنند و در فراز و نشيب هاي زندگي ياور همديگر باشند و فرزندان خو را بر اساس يک طرح هماهنگ تربيت کنند.
و از آنجا که يکي از تناسب هايي که بايد مورد توجه دختر و پسر قرار گيرد تناسب فرهنگي است اگر دختر مورد نظر از شهرستاني است که با فرهنگ و سطح فرهنگي و اجتماعي شما و خانواده تان هم افق است و از تناسب کافي برخورداريد مشکلي را ايجاد نخواهد کرد ولي اگر از دو فرهنگ متفاوتي هستيد که ممکن است به تعارض منجر شود و پايه هاي زندگي مشترکتان را سست مي کند، بهتر آن است که از آن صرف نظر کنيد. اين موضوع و تشخيص آن بستگي به اندکي تحقيق و بررسي و اشنايي بيشتر با سطح فرهنگي شهرستان مورد نظر است و مي توان آن را در جلسات گفتگو و رفت و آمد به آنجا روشن کرد.
3. همتايي و کفويت اخلاقي: اين همتايي از مهمترين موارد کفويت و همتايي بين زن و شوهر است ممکن است زن و شوهر از جهت ديني کفو همديگر باشند ولي از جهت اخلاقي نه. نظير جريان ازدواج زيد بن حارثه با زينب دختر عمه پيامبر اکرم(ص) که هر دو متدين و با ايمان بودند اما از جهت اخلاقي با هم تفاهم نداشتند و علي رغم اين که پيامبر اکرم(ص) با آنها بارها صحبت کردند و به تفاهم و سازش سفارش کردند ولي آنها توان تحمل همديگر را نداشتند. خلاصه چون اخلاقشان با هم جور در نمي آمد و علي رغم ايمان و تدين شان نتوانستند زندگي مشترکشان را ادامه دهند. بنابراين نبايد پنداشت که تنها متدين بودن زن و شوهر براي زندگي موفق کافي است بلکه هماهنگي و کفويت در مسائل اخلاقي و تناسب از اين نظر مهم است.
4. کفويت در تحصيلات: بهتر است زن و شوهر از نظر معلومات و تحصيلات علمي خيلي با هم فاصله نداشته باشند تا تفاهم بيشتري در زندگي شان وجود داشته باشد.
5. کفويت جسمي و جنسي: توازن و تناسب جسمي و جنسي در زندگي همسران نقش مهمي دارد. مسائل جنسي يکي از ارکان اصلي زندگي زناشويي است. ارضاء و رضايت جنسي زن و شوهر از همديگر تأثير عميقي در موفقيت زندگي شان دارد. همان گونه که عدم اشباع و نارضايتي جنسي آنان تأثير مخرب و خطرناکي بر کل زندگي باقي مي گذارد زيرا اگر ناراضي باشند از همديگر متنفر مي شوند و چون گاهي خجالت مي کشند موضوع را مطرح کنند و عدم ارضاء خود از طرف مقابل را به او بگويند به سردي روابط عاطفي و خانوادگي کشيده مي شود و به تدريج ضربه هاي سهمگيني به دو طرف مي زند. يعني اگر يکي از دو همسر از نظر جسمي و جنسي قوي و گرم مزاج و ديگري ضعيف و سرد مزاج باشد در زندگي شان دچار مشکل مي شود.
6. تناسب در زيبايي: توجه به کفويت و تناسب ميان دختر و پسر در زيبايي ظاهري ضروري است اگر يکي زيبا وخوش اندام و خوش تيپ باشد و ديگري زشت و بد اندام، احتمال به وجود آمدن ناراحتي و مشکل براي هر دو و انحراف و حسرت و ... وجد دارد. گرچه بايد گفت زيبايي يک معيار و اندازه معيني و استانداردي ندارد که بتواند افراد را با آن سنجيد و تا حدودي به سليقه افراد بستگي دارد. مهم آن است که هر دو يکديگر را بپسندند و از هم ديگر خوششان بيايد و دلخواه هم باشند.
7. تناسب سني: کفويت و تناسب دختر و پسر از نظر سن، تفاوت سن است نه تساوي سن. زيرا اين تفاوت از آفرينش آنان است. تفاوت سن آنها به همان مقدار تفاوت سن بلوغ جنسي دختر و پسر باشد که معمولا پسر حدود 4 الي 5 سال ديرتر از دختر به بلوغ جنسي مي رسد.
8. تناسب مالي: ازدواج دختر و پسر، در واقع پيوند دو خانواده است و صلاح نيست دختر و پسر از خانواده هايي باشند که تفاوت مالي زيادي بين آنهاست.
9. تناسب اجتماعي: کسي که اهل علم و تحقيق و پژوهش است و مي خواهد عمر و زندگي اش را در راستاي مسائل علمي و تحقيق بگذراند و بافت زندگي اجتماعي و خانوادگي اش اين گونه بافتي است نبايد با فرد و خانواده اي وصلت کند که روحيه اجتماعي شان يک روحيه تجملاتي، تشريفاتي و اشرافي است و اهل خوشگذراني، مهماني هاي آنچناني و شب نشيني ها، مسافرت هاي تفريحي افراطي، و تفريحات پياپي هستند.
10. تناسب خانوادگي: از نظر شرافت و اصالت خانوادگي هر دو خانواده دختر و پسر در يک سطح نزديک به هم باشند زيرا همان طور که گفته شد ازدواج پيوند خانواده ها و فاميل ها با يکديگر است. بدنامي ها يا خوش نامي هاي دو طرف براي يکديگر تأثيرگذار است. پس از اين نظر هم بايد تناسب باشد.
نکته‌ای که لازم است به آن توجه داشته باشید این است که: درست است كه انتخاب همسر مسئله اي مهم و حساس است ولي در عين حال نبايد زياد وسواس به خرج داد. هيچ كس صد درصد طبق معيارهايي كه انسان ابتدائا در نظر دارد آفريده نشده و پرورش نيافته است. كما اين كه ممكن است نسبت به طرف هاي مقابل شما نيز همين گونه باشد و صد درصد آن طور كه آنان مي خواهند نباشيد. بنابراین، شما در صورتي كه 70 يا60% از معيارهاي خود را در كسي يافتيد مي توانيد به همان اكتفا كنيد و بيش از آن را با برنامه اي حساب شده و با اخلاق و رفتار و ارشادات نيكو و صميمانه بسازيد.
گفتنی است حضرت على(ع) ضمن آموزش دعايى جهت ازدواج معيارهايى را براى انتخاب همسر بيان فرموده‏اند كه عبارتند از:
الف- صالحه و شايسته: خانمى كه كارهاى شايسته و مورد پسند خدا را انجام دهد؛
ب- ودود: با محبت باشد؛
ج- ولود: نازا وعقيم نباشد؛
د- شكور؛ در مقابل نعمت‏هاى الهى شكرگذار باشد؛
ه- قنوع: اهل قناعت باشد تا در زندگى تو را به زحمت نيندازد؛
و- غيور: نسبت به دين خدا و عفت غيرتمند باشد؛
ز- در برابر احسانى كه به او مى ‏شود، قدردانى كند؛
ح- چنانچه از سوى تو كار ناروايى سرزد، عفو و اغماض كند؛
ط- اگر در زندگى يادآور خدا شدى، تو را همراهى كند و اگر خدا را فراموش كردى، يادآور تو شود و به تو تذكر دهد؛
ی- آن گاه كه از منزل خارج شدى، خودش را حفظ كند؛
ک- و هرگاه به منزل وارد شوى، با ورودت خوشحال و مسرور گردد؛
ل- چنانچه به او دستور و فرمان دادى، اطاعت كند و اگر براى او قسم خوردى، باورت كند و تكليف خود را انجام دهد؛
م- و اگر ناراحت شدى و او را مورد غضب قرار دادى، اسباب خشنوديت را فراهم آورد.
در ادامه به راههاي احرازصفات همسر مناسب اشاره می کنیم:
راههاي احرازصفات همسر مناسب
1- تحقيق و بررسي از خانواده و چگونگي روابط خانوادگي و فاميلي. چون هر فردي تحت تأثير محيط خانواده به دنيا آمده و رشد کرده است و از آن فضاي فرهنگي و اجتماعي تأثير پذير بوده و هست.
2- تحقيق و شناسايي دوستان و نزديکان و رفقاي صميمي در محل زندگي و سکونت، محل درس و محل کار.
3- گفتگوي مستقيم (ولي تحت نظارت خانواده هاي دو طرف) با يکديگر و اطلاع يافتن از نقطه نظرات همديگر درباره مسائل مختلف و آنچه در آينده مي تواند در زندگي مشترک تان تأثيرگذار باشد و کسب اطلاع از ميزان اهتمام وي نسبت به ملاک ها و معيارهاي معرفي شده.
بنابراين برخي اطلاعات را مي توان در غير از جلسه مشترک بدست آورد. در عين حال آنچه مهم است در چنين جلساتي موضوعات ومسائل را طرح کرد و از يکديگر بپرسيد و از ويژگي هاي يکديگر اطلاع بيشتري پيدا کرد.
موضوعات قابل طرح در گفت و گوى قبل از مراسم عقد مختلف است؛ زيرا افراد عقيده ‏ها، آرمان‏ ها، هدف‏ ها و خواسته‏ هاى گوناگون دارند. البته بعضى از مسائل و موضوعات عمومى است و ضرورت دارد جوانان قبل از ازدواج براى آگاهى يافتن از ويژگى‏ هاى جسمانى، روانى، اخلاقى يكديگر مطرح كنند و درباره آن‏ها به گفت و گو بنشينند. ناگفته پيداست، اين گونه جلسات حتماً بايد تحت اشراف خانواده ‏هاى دو طرف صورت گيرد؛ زيرا مذاكره مستقيم و بدون اطلاع خانواده دختر و پسر مطلوب عرف و در اكثر موارد مورد پسند شرع و عقل نيست و به جاى اين كه زوج جوان را به حقيقت برساند، مايه انحراف و مشكلات ديگر مى ‏شود.
براي دسترسي به اطلاعات بيشتر مي‌توانيد کتاب‌هاي زير را مطالعه کنيد:
کتاب هاي معرفي شده را نيز مطالعه فرماييد.
1- جوانان و انتخاب همسر على اكبر مظاهرى
2- ازدواج آسان و شيوه همسردارى محمد محمدى اشتهاردى
3- ازدواج آسمانى على اكبر مظاهرى
4- ازدواج پايدار كاظمى حقيقى
5- ازدواج در اسلام مصطفى كاشفى خوانسارى
6- ازدواج و روابط زن و مرد نجفى يزدى
7- پيوند دو قلب يا راهنماى ازدواج مهدى پاكزاد
8- جوانان و ازدواج - زندگى بهتر سيد احمد واحدى
9- جوانان، ازدواج و مسايل جنسى روح اللّه‏ خالقى
10- راهنمايى ازدواج بهزاد رحمتى
11- همسران برتر، غلامعلى افروز
12- انتخاب همسر، ابراهيم امينى
13- ازدواج مكتب انسان‏ سازى، دكتر پاك‏نژاد
14ـ شيوه‌هاي شناخت و گزينش همسر، محسن ايماني.
15ـ مهرورزان، امير حسين بانكي.
16ـ انتخاب همسر و ازدواج، سيد مهدي شمس‌الدين.
برگرفته از سایت پرسمان