- در قضایای مشهور در بین مسلمین و تواریخ معتبر، این است که پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) بین مسلمین دو بار عقد اخوت جاری کرد.
یکی از قضایای بسیار مشهور تاریخی که تقریبا مورد اتفاق جمیع کتب روایی و تاریخی است، قضیه عقد اخوت میان اصحاب و بین خود پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و امیرالمومنین(علیه‌السلام) است. این مساله بین شیعه و اهل سنت اتفاقی بوده و اکثر کتب تاریخی و روایی آن را نقل نکرده‌اند.
همچنین نقل شده این عقد اخوت دو بار صورت گرفته یک بار در مکه و میان مهاجرین، آن زمانی‌که مسلمانان تحث فشار و شکنجه بودند و بار دیگر در مدینه و بین مهاجرین و انصار، زمانی‌که مهاجرین از مکه به مدینه مهاجرت کرده و در زیر سایه حکومت نبوی زندگی می‌کردند. و در هر دو بار نیز نقل شده که پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) با امیرالمومنین(علیه‌السلام) عقد اخوت بستند و حضرت را برادر خود اعلام کرد.
این مساله بسیار مشهور است و در کتاب المراجعات در مراجعه 34 نقل شده است؛ همچنین در سایت ویکی فقه نیز آمده و اسناد آن بررسی شده و گفته شده علامه امینی در الغدیر بیش از 50 منبع معتبر برای آن ذکر کرده است(سایت ویکی فقه، عنوان عقد اخوت)؛ همچنین در کتاب المراجعات که توسط فضلای معاصر تصحیح شده است اسناد این قضیه آمده است.(المراجعات، ص 288) لذا از حیث سند معتبر است و قابل اعتنا که در پاورقی اشاره می‌شود.
پی‌نوشت
المراجعات، سيد عبد الحسين شرف الدين، به تحقيق حسين راضى، المجمع العالمي لأهل البيت، قم، چاپ دوم، 1426 ق.
اسناد موجود در المراجعات: صحيح الترمذي، ج 5 ص 300 ح 3804؛ كفاية الطالب للكنجي الشافعي، ص 193 و 194 ط الحيدرية، و ص 82 و 83 ط الغري؛ الفصول المهمة لابن الصباغ المالكي، ص 21؛ تذكرة الخواص للسبط بن الجوزي ص 20 و 22 و 23 و 24؛ مناقب علي بن أبي طالب لابن المغازلي الشافعي، ص 37- 42 ح 57 و 59 و 60 و 65؛ المناقب للخوارزمي الحنفي، ص 7؛ نظم درر السمطين للزرندي الحنفي، ص 94 و 95؛ تاريخ الخلفاء للسيوطي، ص 170؛ السيرة النبوية لابن هشام، ج 2 ص 108؛ أسد الغابة لابن الأثير، ج 2 ص 221 و ج 3 ص 137 و ج 4 ص 29؛ ذخائر العقبى، ص 66؛ شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج 18 ص 24، و ج 6 ص 167 ط مصر بتحقيق محمد أبو الفضل، و ج 3 ص 60 و 450 ط 1 بمصر؛ مقتل الحسين للخوارزمي الحنفي، ج 1 ص 48؛ إسعاف الراغبين بهامش نور الأبصار، ص 140 ط العثمانية، و ص 154 ط السعيدية بمصر؛ مجمع الزوائد: ج 9 ص 112؛ فتح الملك العلي بصحة حديث باب مدينة العلم علي، ص 48 ط الحيدرية، و ص 19 ط مصر؛ الإصابة لابن حجر، ج 2 ص 507؛ الاستيعاب بهامش الإصابة، ج 3 ص 35؛ ترجمة الإمام علي بن أبي طالب من تاريخ دمشق لابن عساكر الشافعي، ج 1 ص 103 ح 143 و 144 و 148 و 150 و 167 و 168؛ الطبقات الكبرى لابن سعد، ج 3 ص 22؛ منتخب كنز العمال بهامش مسند أحمد: ج 5 ص 30 و 45 و 46.