شک یا تعارض در تشخیص اعلم

سوال (1): وظیفه مکلف در صورت شک در اعلمیت مرجع میت یا مرجع زنده چیست؟
پاسخ:
در صورت شک در اعلمیت مرجع میت (که در زمان خودش اعلمیت ایشان ثابت بوده است) و اعلمیت مرجع زنده، باید بر تقلید میت باقی باشد.

سوال (2): اگر عده ای از علما به اعلم بودن مجتهدی شهادت بدهند و در مقابل، گروهی شخص دیگری را اعلم بدانند و ما نتوانیم مجتهد اعلم را تشخیص بدهیم، وظیفه چیست؟
پاسخ:
آیات عظام: امام، خامنه ای و نوری: در هر کدام احتمال اعلمیت داده شود، بنابر احتیاط واجب از او تقلید کند و در صورت تساوی، مخیر است. [1]
آیت الله سیستانی: آگاهی و تخصص هر  گروه از علما بیشتر باشد، شهادت و نظرشان مقدم است و در صورت تعارض، در هر کدام احتمال اعلمیت داده شود، از او تقلید کند و در صورت تساوی، مخیر است، مگر در موارد علم اجمالی بر تکلیف (مانند قصر و اتمام) که در این صورت، بنابر احتیاط واجب باید هر دو فتوا را رعایت کند. [2]
آیت الله مکارم: بنابر احتیاط واجب باید از کسی تقلید کند که گمان به اعلمیت او دارد و در صورت تساوی، مخیر است. [3]
آیات عظام: صافی، بهجت و فاضل: در هر کدام احتمال اعلمیت داده شود، باید از او تقلید کند و در صورت تساوی، مخیر است. [4]
آیت الله وحید: در هر کدام احتمال اعلمیت داده شود، باید از او تقلید کند و در صورت تساوی، باید از کسی تقلید کند که فتوایش موافق احتیاط است و چنانچه احتیاط ممکن نبود یا مشقت داشت، مخیر است. [5]
نکته: فرض مسئله جایی است که هر دو در تقوا مساوی باشند.
آیت الله تبریزی: آگاهی و تخصص هر گروه از علما بیشتر باشد، شهادت و نظرشان مقدم است و در صورت تعارض، در هر کدام احتمال اعلمیت داده شود، از او تقلید کند و در صورت تساوی، مخیر است. [6]

-------------------
پی نوشت:
[1]. امام خمینی، توضیح المسائل، ص 12، م 3-4؛ نوری، توضیح المسائل، م 3-4.
[2]. سیستانی، تعلیقات علی العروه، م 13 و 20-21.
[3]. مکارم، توضیح المسائل، م 4-6.
[4]. امام خمینی، توضیح السائل (محشی - امام خمینی و دیگر مراجع)، ج 1، ص 15، م 3-4؛ صافی، جامع الاحکام، ج 1، ص 11، س 8.
[5]. وحید، توضیح المسائل، م 3-4.
[6]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشی - امام خمینی و دیگر مراجع)، ج 1، ص 15، م 3-4.